بررسی و تحلیل موسیقایی شاهکارهای شعری از اهمّیّت فراوان برخوردار است؛ زیرا موسیقی عنصری اساسی در ساختار شعر است؛ بگونه‌ای که برخی معتقدند وجه تمایز میان شعر و نثر در درجۀ نخست همان نظام آوایی خاص و جنبة شنیداری آن است. قصیدة «ازریه» سرودۀ شاعر توانمند عراقی، شیخ کاظم ازری (1143-1211 هـ) از جایگاه ادبی و دینی بسیار ارزشمند برخوردار است. این قصیده از زمان شاعر تاکنون مورد توجه شاعران و اهل ادب قرار...

      ممّا لاشکّ أنَّ لهذة القصیدة بین القصائد العربیة مکانةً رفیعة ﻓﻲالتراث العرﺑﻲ، لِأنّها أنشِدَت ﻓﻲ حضرة النبیِّ(ص) وبها نال کعب بن زهیر العفو بعد أن اُهدِردَمُهُ ،إنّ هذا الشرح أﻱ «بانت سعاد» لابن هشام الأنصاری ،صاحب کتاب «المغنی» القیّم من أجود ما خلّفه فی العربیة. لأنّه قام بشرح هذه القصیدة التی تشتمل علی سبعةوخمسین بیتاً بالتفصیل و استشهد بالآیات القرآنیة و الأحادیث النبویة و الشواهد الشعریة و أمثال العرب،و...

نزع الشعر الحدیث إلی السرد باعتباره عنصراً فعّالاً فی انفتاح النصّ ورفده بطاقات دلالیّة وشعوریة وفکریة، تجعله متحرکاً نحو آفاق ورؤی جدیدة. اعتمدت القصیدة النثریة علی السرد وتقنیاته للتعبیر عمّا یدور فی خلد الشاعر، ومن هؤلاء الشعراء الذین أقبلوا علی توظیف العناصر السردیّة فی نتاجاتهم الشعریة هو الشاعر العراقی حبیب السامر. تهدف هذه الدراسة إلی الوقوف علی تمحیص البناء السردی فی قصیدة «عصا الخرنوب» للشاعر ...

گرایش به بیان غیر مستقیم – به جای تعبیر واضح - از بارزترین ویژگی‌های شعر معاصر عربی است. شاعر معاصر برای دست‌یافتن به این هدف از ابزارهای گوناگونی بهره می‌برد و تکنیک نقاب یکی از آنهاست. قصیدة «المسیح بعد الصلب» سیاب از نخستین نمونه‌های این تکنیک نوین ادبی به شمار می‌رود. از آنجا که فن نقاب بر پایة عناصر درام و داستان شکل می‌گیرد و دو عنصر تعارض (درگیری:conflict)و پویایی(dynamism) – به عنوان دو...

استعاره مقوله­ای است که امروزه بیش از گذشته، نگاه نظریه­پردازان مختلف را بویژه در حیطة شناختی به خود معطوف ساخته است. آنچه در استعاره مهم است، تعیین الگویی است که بتواند در درک معنای آن به وضوح مؤثر باشد. در این پژوهش، استعاره از نگاه نو، با تأکید بر استعاره مفهومی- که نخستین بار جورج لیکاف و مارک جانسون مطرح کردند- بررسی شده است و طرح­واره­های تصوری آن؛ یعنی ساخت­های مفهومی که بر اساس تجربیات ...

چکیده     داستان پرواز روح یکی از مسائل  مهم مطرح در فلسفه و عرفان است. این نکته در آثار پارمنیدس و افلاطون با تمثیل اسب بالدار در یونان باستان نمود می‌یابد و با قصیدة عینیه و رساله‌الطیر ابن­سینا در ادبیات پارسی منعکس می‌شود. تشبیه نفس ناطقه به طیر و محبوس شدن آن در قفس جسم و تلاش برای معراج روح، مضمون مایة مشترک همة رساله‌الطیرهاست. طوطی جان مولانا نیز با تأثّر از رساله‌الطیرها بر آن است تا ...

چکیدهدر تحلیل روابط قدرت با تکیه بر تحلیل انتقادی گفتمان، متن ادبی یک کنش اجتماعی و به‌طورکلی نشان دهندة شکلی از روابط قدرت است که در قالب گفتمان خود را عرضه می‌کند. در این مقاله با استفاده از نظریة فوکو درباب قدرت و همچنین تحلیل انتقادی گفتمان ، قصیدة ترسائیة خاقانی بررسی شده‌است. این بررسی نشان می‌دهد که خاقانی با تکیه برشناخت گسترده از مذهب مسیحیت از سویی و مناسبات گوناگون قدرت در جامعه و در...