امّی بودن پیامبر اکرم(ص) در معنای ناتوانی در خواندن و نوشتن، یکی از مباحثی است که قرآن کریم  بر آن تصریح دارد. آیات، روایات و اسناد تاریخی این مطلب را به طور حتم اثبات می کنند که پیامبر اکرم(ص) تا زمان بعثت توانایی خواندن و نوشتن نداشت. این مهم مورد اتّفاق اندیشمندان اسلامی فریقین می باشد. امّا با وجود این، شبهات فراوانی در این باره از سوی برخی از مستشرقان مطرح گردیده که معتقدند پیامبر اکرم(ص) قبل...

کتابی که اکنون معرفی می‌شود به یقین برای بسیاری از اهل دانش و قلم ناشناخته است. «سفینه» اثری است منظوم آمیخته با نثر آهنگین از  شاعری گمنام به نام قهرمان قهری از شهر ملایر که در نعت و مدح پیامبر ( ص ) و ائمه‌ی اطهار، بخصوص سالار شهیدان، امام حسین ( ع ) سروده شده است. در لابه‌لای اشعار این اثر گران بها علاوه بر نکات اخلاقی، مذهبی، حماسی و قرآنی می‌توان جلوه‌هایی از عرفان عملی را مشاهده نمود. که ...

طبق قاعده ای نانوشته برخی مفسران معاصر بر این باورند که پیامبر(ص) در دوران مکه ارتباطی با اهل کتاب نداشته است و بنابر این، آیات دال بر این ارتباط یا مدنی اندـ اگرچه در سور ه های مکی واقع شده اندـ یا مخاطبی غیر از اهل کتاب داشته اند. تتبع در آرای مفسران متقدم، ریشه های این باور را نشان داده است و تأمل در تحقیقات مستشرقان و دیدگاه آنان مبنی بر علم آموزی پیامبر(ص) از اهل کتاب در محیط مکه، زمینه ها...

آیات قرآن به روشنی بیانگر آن هستند که مشرکان صدر اسلام، هنگام نزول قرآن کریم و به تناسب زمان، مکان و شرایط، در برابر قرآن و پیامبر(ص)، عکس العمل های مختلفی از خود نشان می دادند که بخشی مهمی از آن ها اتهامات وارده به به حضرت بود؛ که شایع ترین آن ها، اتهام جنون به پیامبر(ص) است که قرآن بیش از سایر اتهام ها بدان پرداخته است. در این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و مراجعه به تفاسیر متقدم و معاصر، با ...

هجرت پیامبر به مدینه، ضرورت عقد اتحاد با تمامی قبایل و از جمله یهود را جهت حفظ وحدت و عدم خیانت ضروری می نمود. گرایش بسیاری از مردم مدینه به اسلام که همراه با کاهش عزت پیشین قوم یهود، در نزد مردم مدینه بود سبب بهانه گیری و مخالفت های گسترده آن ها با پیامبر شد. تداوم این مخالفت، ضرورت تغییر قبله را موجب گردید. پیروزی پیامبر(ص) در بدر، با حسادت و آغاز درگیری بنی قینقاع با مسلمانان همراه بود. این ...

پیامبر گرامی اسلام، سرور جهانیان، چراغ هدایت و راهنمای بشر بوده است. مدح و ستایش ایشان از موضوعاتی است که پس از ظهور اسلام بسیاری از شاعران از زبان ها و فرهنگ های مختلف به آن پرداخته اند. این موضوع در میان شاعران عرب زبان و نیز شاعران کُردزبان از اهتمام ویژه ای برخوردار است و آثار ارزشمندی از آنان در این باره برجای مانده است. عبدالرحیم برعی، شاعر یمنی قرن هفتم، و ملاعبدالکریم مدرس، شاعر توانمند...

«رحمة للعالمین» بودن پیامبر(ص) در قرآن، به عنوان یک ویژگی شاخص برای ایشان مطرح شده است. این ویژگی نیازمند توضیح و تبیین بیشتری است که تا به حال به آن پرداخته نشده است، از این رو در این نوشتار، به منظور تبیین و توضیح این ویژگی، به تفاسیر فریقین مراجعه شده است. مفسران فریقین برای این توصیف پیامبر(ص)، سه معنای کلیدی مطرح کرده‌‌اند که عبارتند از: جهانی و جاودانه بودن، سعادت و عاقبت به خیری...

شخصیت بی­نظیر و صفات والاو روحانی حضرت رسول­(ص) همواره در طول تاریخ سبب روی­ آوری شاعران به مدایح نبوی گردیده است، و به این دلیل تاریخ ادبیات عرب سرشار از نمونه­های ارزشمند پیرامون شخصیت عظیم الشان پیامبراسلام است. در میان دوره­ های مختلف تاریخ، مدایح نبوی در دوره انحطاط برخلاف افول شعرسرایی این دوره به اوج شکوفایی رسیده و با پیشگامی شاعرانی همچون بوصیری، ابن نباته وصفی­الدین حلی به صورت یک فن ...

شخصیت بی­نظیر و صفات والاو روحانی حضرت رسول­(ص) همواره در طول تاریخ سبب روی­ آوری شاعران به مدایح نبوی گردیده است، و به این دلیل تاریخ ادبیات عرب سرشار از نمونه­های ارزشمند پیرامون شخصیت عظیم الشان پیامبراسلام است. در میان دوره­ های مختلف تاریخ، مدایح نبوی در دوره انحطاط برخلاف افول شعرسرایی این دوره به اوج شکوفایی رسیده و با پیشگامی شاعرانی همچون بوصیری، ابن نباته وصفی­الدین حلی به ...

حدیث اوائل با سه شاخه روایی ِعقل، قلم و نور نبی دست‌کم در سه دسته از متون حدیثی و تفسیری، متون فلسفی و متون ادبیات عرفانی بازتاب گسترده‌ای یافته است. در دو دستة نخست، مقصود اصلی، تعیین و تبیین نخستین مخلوق و کیفیت صدور آن از واحد است. در دستة سوم هم این حدیث بیشتر بازتاب ذوقی و ادبی پیدا کرده و اغلب بر پایة دو شاخه از حدیث، یعنی نور محمدی و عقل کلی (عقل اول) شکل گرفته است. در دستة سوم، بازتاب ای...