بزرگ ترین دشواری اختیار، تردید و اضطراب ماست، اما آفتِ بزرگِ جبر، بی مسؤولیتی است. مولانا با جمعِ اختیار و جبر، نظریه ای را بنیان می نهد که خود آن را جبّاری می نامد. معنیِ جبّاری نزد مولانا، پذیرش جبر است از منظرِ روان شناختی و قبول اختیار از نظرگاه جامعه شناختی؛ نزد خود بپذیر که هر آن چه رخ داده باید می بوده و بدین سان نه از خود متنفّر باش، نه از دیگری. لیکن هم مسؤولیتِ رفتارِخود را آگاهانه بپذیر و هم م...

بزرگان ادب فارسی همواره سعدی را به زبان شیرین، فصیح وساده اش می ستایند. این نوشته قصد دارد تا با بررسی زبان غزل های سعدی، در حد بضاعت خود، به راز زیبایی و سادگی کلام سعدی پی ببرد. به این منظور زبان غزل های او را از ابعاد مختلف تحلیل کرده است. درابتدا ویژگی های کلام سعدی درسطح واژگانی و نحوی و شیوه جمله بندی بررسی شده است؛ در ادامه پیرامون دیگر اجزای زبان سعدی یعنی طرز کار برد حروف، حذف و ایجاز ...

این پایان نامه، ثمره ی پژوهشی است راجع به شمس تبریزی و جایگاه عرفانی اش، تأثیر ِ شگرفش بر مولانا و به تبعِ آن بر عرفان و ادبیاتِ فارسی، که به صورتِ توصیفی (غیر تجربی) ، با روش کتابخانه ای، به انجام رسیده است. در خلالِ پژوهش از مطالعه ی موردی، تحلیلِ مکالمه و تحلیلِ محتوا بهره برده شده است. دستاورد این پژوهش، دلیلِ تأثیر نَفَس شمس تبریزی است بر مولانا که پس از دیدار با شمس، مبدل به یکی از رفیع ترین قله ...

گسترش فناوری‌های نوین ارتباطی و فراگیر شدن کاربرد این فناوری‌ها در سطح جهان، حتی در فقیرترین و دورافتاده‌ترین کشورها، موجب شده است که همه¬ی جوامع به امکاناتی به مراتب بیشتر و پیشرفته‌تر نسبت به گذشته¬ی نه چندان دور برای ارتباط با دیگران دسترسی داشته باشند. صرف نظر از اینکه چه کسانی از آن سود برده یا زیان دیده‌اند، تأثیر این پدیده بر زندگی انسان‌ها در سراسر جهان چنان گسترده است که تحقیق درباره¬ی...

گزارشی از بهره برداری های مولوی از قرآن در دیوان مثنوی معنوی است. مثنوی معنوی، سروده عارف نامی و شاعر متفکر، مولانا جلال الدین رومی است. از نمودهای آشکار و جلوه های برجسته این اثر ادبی شگرف، حضور گسترده و کم نظیر قرآن در جای جای آن است.  دامنه تأثیر قرآن بر مثنوی، تنها محدود به الفاظ و تعبیرات آنکه بسیار بر گرفته از قرآن کریم است، خلاصه نمی شود، بلکه اوج بهره وری مولوی از قرآن در پیام و محتوای ...

رباعی، یکی از قالب‌های شعری است که ابداع آن را در زبان فارسی دانسته‌اند. از آن‌جا که در این قالب، مفهومی  منحصر گنجانده می‌شود و وزنی خاص در آن بکار می‌رود،‌ کاربرد آن را در زبان فارسی کمتر از دیگر قالب‌های شعری می‌بینیم. مولانا نیز در خیل اشعارش، به سرایش رباعی پرداخته و در این باره مهارتی ویژه را بکار بسته است. در این مقاله به بررسی مسألة مرگ و آن سوی مرگ و اندیشه‌های مولانا در این باب می‌پر...