«محمد الماغوط» از شعرا و نویسندگان معاصر است که از پیشگامان و مبدعان قصیده ی نثر به شمار می رود. ماغوط اهل سوریه است اما بخشی از عمرش را در لبنان سپری نموده و در سال 2006م از دنیا رفته است. اگر چه بیش از نیم قرن از عمر قصیده ی نثر می گذرد اما بحث و مناقشه ی رد و اثبات آن نزد ناقدان و پژوهشگران همچنان ادامه دارد. وزن و قافیه، موسیقی و اصلِ تخیلِ شعری از مهم ترین موضوعاتی هستند که طرفداران و مخالفا...

منطقی آن است که کلام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، در عرصة استشهاد های نحوی بر کلام سایر عرب چه نثر و چه شعر آن، مقدم شود. چرا که زبان عربی پس از قرآن کریم، هیچ سخنی شیوا تر از کلمات نبوی در بلاغت عبارات، صحت الفاظ، قوام معانی و تأثیر گذاری بر مخاطبان، به خود ندیده است. امّا نحویان متقدم از این منبع فیاض بلاغت و فصاحت در زمینة استشهاد در نحو، به هیچ وجه آن گونه که شایسته است استقبال نکر...

مقاله حاضر می‏کوشد ضمن بررسی سبک نویسندگی جاحظ به عنوان اصول و مبانی نقد ادبی وی، دیدگاه‏های او را در نقد درونی و بیرونی متن و بدون در نظر گرفتن انتساب شاعر به دوره تاریخی خاصی تحلیل نموده و موضع‏گیری وی را در قبال مسأله قدیم و جدید در ادب عربی بیان کند؛ و در نهایت به این نتیجه می‏رسد که جاحظ در آثار خویش بر اساس همین دیدگاه در نقد و بررسی ادبیات و شعر، دست به گزینش و روایت شعر و نثر زده و بیش‏...

ادبیات فارسی را می توان یکی از مهمترین و ژرفترین بسترهای فرهنگی در طبیعت ستایی و طبیعت گرایی و تقدیس طبیعت بر شمرد . البته این تجلیات طبیعی عمدتاً در شعر فارسی تجلی و بازتاب داشته اما «نثر» نیز به فراخور حال بسیار رنگ طبیعی یافته و ای بسا گاه تنها به توصیف و تشبیه یا تقدیس جلوه های حیات طبیعی می پرداخته است . از درخت و گل و بلبل و خورشید و ماه در شعر طبیعت گرا و تغزلی فارسی تا شب و باد و زمستان ...

عمران صلاحى به عنوان یکى از برجسته ‏ترین شاعران و طنزنویسان معاصر، آثار ماندگارى از خود به یادگار نهاده است. یکى از ویژگى‏هاى مهم طنزهاى وى، استفاده از قالب‏هاى مختلف نظم و نثر در ارائه طنز است. قالب‏هاى نظم، شامل؛ مثنوى، غزل، قطعه، رباعى، دوبیتى، مسمط ترجیع، شعر نو و قالب‏هاى نثر، شامل؛ رمان، داستان کوتاه، نامه، سفرنامه، نمایش‏نامه، فیلم‏نامه، واژه‏نامه، خاطره، مصاحبه، متل، نکته، اخبار و آگهى ...

در بسیاری از مکاتب ادبی چه سنّتی و چه نو، زبان به عنوان یکی از مهم‏ترین عناصر شعر مورد بررسی ناقدان قرار گرفته و می‏گیرد. اهمّیّت زبان در نقد ادبی، در مکتب فرمالیست روس و فرزند آن ساختارگرایی، بیش از مکتب‏های دیگر است. پایۀ فکری این مکاتب بیش‏تر بر برجستگی متون ادبی و غرابت و دوری آن از زبان عادّی و معمول است که به عنوان یکی از مهم‏ترین و اساسی‏ترین شیوه‏های زیبا‏سازی اثر و نفوذ در دل مخاطب بررسی م...

فاضل نظری از شاعران توانای معاصر، واز غزل سرایان خوش ذوق شعر فارسی می باشد. شهرت وی عمدتاً به دلیل غزلیاتی است که هرچند در قالب های کهن شعر فارسی می باشد، اما با زبان واحساس امروزی عجین است. در این کار پژوهشی غزل های فاضل نظری از دید زیبایی شناسی نوین و در چهارسطح: موسیقی، تخیل، زبان وعاطفه مورد بررسی قرار گرفته است. غزل های فاضل از نظر وزن وموسیقی روان ودلپ ذیر بوده و درهمان وزن های پرکاربرد شع...

منطقی آن است که کلام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، در عرصة استشهاد‌های نحوی بر کلام سایر عرب چه نثر و چه شعر آن، مقدم شود. چرا که زبان عربی پس از قرآن کریم، هیچ سخنی شیوا‌تر از کلمات نبوی در بلاغت عبارات، صحت الفاظ، قوام معانی و تأثیر‌گذاری بر مخاطبان، به خود ندیده است. امّا نحویان متقدم از این منبع فیاض بلاغت و فصاحت در زمینة استشهاد در نحو، به هیچ وجه آن گونه که شایسته است استقبال نکر...

اراده و بیان هر نوع معنی، قالب مخصوص و کلام ویژه خود را می‌طلبد و مثلاً زبان شعر، غالباً، گویای مفاهیم و محتوای مربوط به نثر نیست. بنابراین، انتخاب نوع کلام با توجه به مقاصد و اهداف ادیب از تألیف و تصنیف، ضرورت تام و تمام دارد. استفاده از نثر موزون و مسجّع به عنوان کلامی مستقل در زبان و ادبیات فارسی، برای اولین بار در متون عرفانی رواج و شیوعی گسترده یافت. هدف از طرح این بحث، چرایی انتخاب این نوع ک...

در ادب پارسی به مبحث انواع ادبی توجه چندانی نشده است. نوع یا گونه تعلیمی که از گونه‌های پذیرفته‌شده میان ادیبان و منتقدان ادبی زبان فارسی است نیز از این قاعده مستثنا نیست. در بیشتر کتاب‌هایی که در زمینه انواع نگاشته شده است، از گونه تعلیمی سخن به میان آمده است اما به نظر می‌رسد که تعاریف و دسته‌بندی‌ها به بازنگری نیاز داشته باشد. در این مقاله با بررسی ساختاری- معنایی، به تبیین این گونه و نمونه‌...