نام پژوهشگر: فروغ صهبا

زیبایی شناسی اشعار نادر نادرپور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک 1387
  نگین اسداله پور   فروغ صهبا

چکیده ندارد.

بررسی ساختار و محتوا در اشعار سلمان هراتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک 1388
  معصومه قدمی   محمدرضا عمرانپور

در این پایان نامه با عنوان "بررسی ساختار و محتوا در اشعار سلمان هراتی" ابتدا مقدمه ای کوتاه در مورد شعر و عناصر آن بیان کردیم و سپس به بررسی فرم و ساختار و مقدمه ای کوتاه د راین مورد پرداخته ایم و در ادامه دارد مبحث اصلی که بررسی ساختاری که شامل زبان، صورخیال و موسیقی است، می شویم و هر فصل مقدمه ای راجع به مبحث مورد نظر و اهمیت آن و در ذیل هر کدام از این عناصر هنجارگریزی های ایجاد شده توسط شاعر در آن بیان می گردد و در انتها معنا و اندیشه ی شعر گنجانده و در خلال آن به بررسی روابط ساختار و محتوا می پردازیم. توجه به عناصر ساختاری و معنااندیشی به لحاظ پشتوانه ی زبانی و فکری ناب شاعر و نیز قدرت پرواز تخلیل و بهره گیری وی از عناصر ناب و بکر طبیعت و ریختن آن ها در قالبی مناسب، موجب بهره مندی شاعر از بیانی فخیم و خلق مجموعه های زیبا در کنار اندیشه های متعالی وی شده است. به کارگیری شاعر از عناصر و زبانی و ایجاد اندیشه و معانا سازی از عوامل بررسی این تحقیق است؛ به خصوص شعر سلمان که عنصر خیال و زبان در آن به جهت برخورداری شاعر از محیطی زیبا و دلچسب چشمگیرتر و در القای مفاهیم متعالی شاعر موفق تر و پایدارتر است. در این بررسی سعی شده است پیوند میان عناصر ساختار و محتوا در شعر سلمان را نشان داده و رابطه ی منطقی عناصر شعر را با عنصر اندیشه و مضمون اندیشی بیان کنیم؛ مجموعه ای کامل از هماهنگی و هم آمیختگی میان ساختار و محتوا و تبدیل شکل بی روح کلمات در قالب عنصر پایدار و متجلی اندیشه.

برجسته سازی در اشعار حسین منزوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده علوم انسانی 1388
  سارا اسلامی   فروغ صهبا

پیدا کردن برجسته سازی در اشعار حسین منزوی

رئالیسم اجتماعی در آثار احمد محمود
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک 1388
  خاطره دارابی   فروغ صهبا

رئالیسم اجتماعی از جریان های ادبی در اروپا محسوب می شود که از راه ترجمه به ادبیات دیگر کشورها به مقتضای جامعه راه یافته است. ایران به واسطه ی سیر تحولات انقلابی که در اجتماع آن رخ داده است از طریق ترجمه با جریان رئالیسم آشنایی یافته، این شیوه در آثار نویسندگانش نمود پیدا کرده است. «احمد اعطا» ملقب به «احمد محمود» از داستان نویسان منتقد اجتماع در ادبیات معاصر ایران است. در تألیفات او اعم از رمان و داستان کوتاه خصایصی موجود است که باعث شده ناقدان او را از نویسندگان حوزه ی رئالیسم اجتماعی بدانند. در این رساله که به دو بخش تقسیم می شود به بررسی عناصری پرداخته شده که به آثار محمود رنگ رئالیستی می دهند. بخش اول از یک مقدمه و سه فصل تشکیل شده است. فصل اول شامل طرح و پیش فرض های موضوع بوده، فصل دوم سیر رئالیسم اجتماعی در ایران را بررسی می کند. در فصل سوم به زندگینامه احمد محمود و شرح آثار مورد بررسی این رساله پرداخته شده است. بخش دوم شامل: هشت فصل است که هر فصل جداگانه به بررسی عناصر رئالیسم اجتماعی (سبک محمود، درونمایه، شخصیت، حادثه، زبان رئالیسم، گفتگو، زمان و مکان و اهمیت تاریخ) در پنج اثر «همسایه ها»، «داستان یک شهر»، «بازگشت» از مجموعه ی «دیدار»، «زمین سوخته» و «مدار صفر درجه» می پردازد.

برجسته سازی در اشعار هوشنگ ابتهاج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک 1388
  کبری کریوند   محمدرضا عمران پور

موضوع پایان نامه ی حاضر بررسی جلوه های مختلف « برجسته سازی در اشعار هوشنگ ابتهاج» می باشد. برجسته سازی عبارت است از روشهایی که متن را به چشم مخاطب بیگانه بنماید. این روشها سبب لذت و بهره وری بیشترخواننده از اثرادبی می شود. بسیاری ازشاعران ازاین روش برای تقویت وتازگی وغنای شعرخود بهره می گیرند. ابتهاج نیز از شاعرانی است که از این ترفند برای تقویت و جلوه ی شعرخود استفاده کرده است. ابتهاج دراشعارکلاسیک ونیمایی خود درموارد بسیاری دست به هنجارگریزی و برجسته سازی زده است. دراین رساله پس از توضیح نظریه فرمالیسم و برجسته سازی وهنجارگریزی، شرحی درباره ی زندگی و شعر ابتهاج آورده شده است و سپس به بررسی انواع برجسته سازی ها و هنجارگریزی های شعرسایه در 5 فصل پرداخته شده است. برجسته سازی در زبان، موسیقی، تخیل، محتوا و فرم از انواع برجسته سازی هایی است که سایه در شعر خود ایجاد کرده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد بیشترین نوع برجسته سازی در شعر سایه، درحوزه ی زبان است که شامل «هنجارگریزی واژگانی»، «هنجارگریزی نحوی»، «هنجارگریزی سبکی»، «هنجارگریزی زمانی»می شود وکمترین بسامد برجسته سازی در شعر وی مربوط به فصل محتوا و فرم است.

نقد تطبیقی حاکمیت دربوستان سعدی ونهج البلاغه امام علی (ع)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک 1389
  مینا فراهانی   فروغ صهبا

چکیده نقد تطبیقی حاکمیت در بوستان سعدی و نهج البلاغه امام علی (ع) سعدی از نویسندگان و شاعران زبردست و توانای ادبیات فارسی است که شگردهای نویسندگی او در همه آثارش مشهود است. استفاده از حکومت و دغدغه ی بیان هنرمندانه ی آن، حاکی از توجّه بسیار و عمیق او به این مسائل است. و اثر او یعنی بوستان در بستر حکومت و حکومت مداری مورد توجّه قرار گرفت ؛ روشکار چنین بود: ابتدا کتاب های زیادی در زمینه ی حکومت، روش مملکت-داری و صفات و خصوصیات حاکم و وظایف او مطالعه شد. درسایت های مختلف اینترنتی نیز، مقاله-هایی استخراج، و سپس فیش برداری شد. و حاصل کار چنین بود: در بخش اوّل از فصل اوّل، ابتدا به مسئله ی حاکمیت و تشکیل حکومت و اهداف آن پرداخته شد و در بخش دوم به مهمترین صفات حاکم چون حق محوری، تقوا، اعتدال و میانه روی و ... توجّه گردید. و سرانجام به این نتیجه رسیدیم که حکومت و حکومت مداری آنگونه که سعدی به کار برده، در سخنان امام علی (ع) هم کاربرد داشته و چنین قاعده هایی را می توان به کاربست. و در ادامه در بخش اوّل از فصل دوم، ابتدا به مهمترین وظایف حاکم چون اجرا ی عدالت و پرهیز از ستم و دیگر مسائل توجّه گردید و بعد تحلیل و بررسی آن ها در هر دو اثر. و در بخش دوم حقوق متقابل مردم و حاکم مطرح گردید. و در فصل سوم، ابتدا تدابیر داخلی یی چون وظایف ارتش و اخلاق رزمی و... بیان شد. و بعد تدابیرخارجی یی چون صلح و اقدامات ایمنی، برنامه ریزی و طرح جنگ، مدیریت جنگ، وپایان جنگ. و در نهایت به مناجات و ختم مطالب پایان یافت.

پیوند زبان و شخصیت در آثار محمود دولت آبادی (با تکیه بر جای خالی سلوچ)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک 1388
  فرزانه مجتهدی   محمد رضا عمران پور

داستان« جای خالی سلوچ» از زمره رمان های دهه 60 و50 می با شد . محمود دولت آبادی نویسنده این رمان ،با به کار بردن شگرد های زبانی– هنری که ویژه اوست، هماهنگی و انسجام خاصی را در داستانش به وجود آورده است. زبان شخصیت های داستان ،مناسب با منزلت ،جنسیت و اجتماع.. آن ها ساخته و پرداخته شده است . به طوریکه هر یک ازآن ها، زبان خاص خود را دارا هستند، از طرف دیگر، نویسنده برای این که وحدت و انسجام داستان را حفظ کند، زبان راوی را نیز، هماهنگ با زبان شخصیت های داستان آورده است. شخصیت ها رکن اصلی داستان هستند و اصلاً داستان بخاطر آن ها آفریده شده است ،به همین خاطر باید با دقت پرورانده شوند و بوسیله زبان و واژگان شان به خواننده معرفی شوند. هر واژه ای با قرار گرفتن در جمله ای خاص، معنای متفاوتی را در ذهن خواننده القا می کند، به همین خاطر، نویسنده باید به گونه ای واژگان را در جایگاه خود قرار دهدکه جملات، به تنهایی، و بدون دخالت او معرف جایگاه طبقاتی، فکری، سنی، تحصیلی و شغلی شخصیت های داستان باشد. آن ها بوسیله زبان برگزیده ی نویسنده خلق و پرورده می شوند و اگر نویسنده، این زبان را خوب ساخته و پرداخته کرده باشد، خواننده تا سالیان سال، با این انسان های خیالی احساس نزدیکی می کند. اما اگر این واژگان وعبارات، بی مناسبت با منش فکری و خصوصیات زیستی شان آفریده شود، شخصیت ها غیر طبیعی و غیر واقعی به نظر می رسند. هدف این رساله، روشن کردن این موضوع بود که محمود دولت آبادی، تا چه حد برای پرداختن به شخصیت های داستانی اش «در داستان جای خالی سلوچ» ، از زبان آن ها کمک گرفته است؟ و زبان آن ها تا چه اندازه متناسب با شخصیت هایشان ساخته و پرداخته شده است؟ این رساله در 6 فصل به انجام رسید: فصل اول به مقدمات و کلیات طرح تحقیق اختصاص دارد و در آن به طور خلاصه به طرح مسألهتحقیق، سوال ها، فرضیه های تحقیق و همچنین روش و هدف تحقیق پرداختیم. فصل دوم، این رساله، ارتباط بین زبان و اجتماع شخصیت های داستانی را مورد بررسی قرار می دهد. در این فصل روشن شد که هر فردی بسته به محیط جغرافیایی، اجتماعی و اقتصادی خود، واژگان و کلمات خاصی را به کار می برد. در فصل سوم، به ارتباط بین زبان و ویژگی های فردی مثل، جنسیت، سن و شغل افراد پرداخته شد . دراین بررسی روشن شد که کاربرد واژگان زنان، و حتی آهنگ کلام آن ها به طور چشمگیری متفاوت از زبان مردان است. مردان روستای زمینج، بیشتر در مورد مسائلی از قبیل کار و کشاورزی صحبت می کنند، در حالیکه زنان، یا در مطبخ مشغول آشپزی می باشند و یا در مورد شوهر، فرزند و لباس سخن می گویند. (هر چند که در این مورد استثنائاتی نیز دیده می شود) در بخش دوم و سوم این فصل، در مورد تأثیر سن و شغل بر روی زبان شخصیت ها بحث شد، و روشن گردید که هر یک از شخصیت های داستان، با توجه به شغل و موقعیت اجتماعی شان، زبانی متفاوت از دیگری دارند. فصل چهارم ، به بررسی تأثیر احساسات بر روی زبان افراد می پردازد . شخصیت های داستان، بخصوص شخصیت های اصلی «مرگان ،عباس ،ابراو و هاجر » با توجه به موقعیت های مختلف احساسی، نحوه گفتارشان نیز تغییر پیدا می کند. آن ها هنگام خشم، از مصوت ها و جملات بدون وقفه پرسشی استفاده می کنند، تا خشم شان راحت تر فوران پیدا کند. و هنگام اندوه با آوردن مصوت های بلند و مکث های بین واژگانی، خواننده را نیز در فضای غم انگیز داستان قرار می دهند. توجه داشتن به این دقایق داستانی موجب شده است، شخصیت ها به طور زنده و جانداری خلق شوند ، خواننده خود را در شادی، اندوه و خشم آن ها سهیم بداند و تا مدت ها سایه ای از شخصیت ها در یاد و خاطر خواننده باقی بماند... در فصل پنجم ،ارتباط بین زبان و منزلت افراد مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل شد: در داستان جای خالی سلوچ، هر فردی با توجه به جایگاه و منزلت اجتماعی خود، به نحو متفاوتی از ضمایر، افعال و جملات استفاده می کند، افرادی که قدرت و منزلت بالا تری دارند، بیشتر از ضمایر اول شخص مفرد «من» و ضمیر مشترک «خودم » و افعال امری استفاده می کنند .و حتی لحن کلام و ساختار جملات شان از تحکم بیشتری برخوردار است. در فصل ششم نیز نتایج تحقیق، جواب فرضیه ها و دستاوردهای تحقیق آمده است. دستاورد عمده این تحقیق، بررسی زبان و ارتباط آن با زبان شخصیت های داستان «جای خالی سلوچ» است. فرزانه مجتهدی 1388

تحلیل ساختاری روایت در مخزن الاسرار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک 1390
  فاطمه کاظمی دستجردیی   فروغ صهبا

بعد از رواج مکتب ساختار گرایی بسیاری از اندیشمندان علوم مختلف اصول و قواعد این مکتـب را مطـابق با علوم خود به کاربردند . یکی از این علوم ، روایـت شناسی بود که با بهره گیـری از اصول ساختارگرایی به نقد و بررسی روایت ها پرداخت . نظریه پردازان روایت شناسی ساختارگرا به دنبال ارائه دستور های بنیادین در مورد روایـت ها بوده و کوشـیده اند تا با بررسی اجزای تشکیل دهنده ساختار روایـت ها به الگوهای پایه دست یابند ؛ الگـوهایی که تمامی روایـت ها قابـل انطبـاق با آن باشند . از جمله این نظریه پردازان می توان به پراپ ، بارت ، گرماس ، تودوروف و ژنت اشاره کرد . این تحقیـق شامل پنج فصل است ؛ در فصل اول به مقدماتی درمورد ساختـارگرایی ، روایـت و روایت شناسی پرداخته می شود . فصل دوم و سوم شامل مباحـث نظری پیـرامون عناصر روایت در سطح متن و عمل روایت است . در فصل چهارم و پنجم روایت های مخزن الاسرار در دو سطح متن و عمل روایت مورد بررسی قرار می گیرند . براساس نتایج به دست آمده ، حکایـت های مخـزن الاسرار را می توان در الـگوهای پایه ای که نظریه پردازان روایـت شناسی ساخـتارگرا ارائه کرده اند قرار داد و به نتـایج جالبی از رابطه عناصر روایت در ساختار آن دست یافت .

نفد جامعه شناسی رمان آتش بدون دود
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک 1390
  ریحانه قاسمی   فروغ صهبا

جامعه شناسی، شاخه ای میان رشته ایست که با علومی چون روان شناسی??، مردم شناسی، تاریخ و....در ارتباط است و منتقدی که به کار نقد اثر ادبی از دیدگاه جامعه شناسی می پردازد، لازم است علاوه برآگاهی ازچگونگی تعاملات درون متن ، روان شناسی شخصیت ها و تاریخی که حوادث درآن روی داده است، به فنون ادبی و هنر نویسنده در بیان مطالب نیز توجه کند. اساس این پایان نامه، بر نقد جامعه شناسی دوره ی اول رمان تاریخی ـ اجتماعی آتش، بدون دود از نادر ابراهیمی است.آتش، بدون دود در مورد جامعه ترکمن مشکلات ومعضلات آن در یک دوره ی تاریخی خاص می باشد. درنقد جامعه شناسی این رمان ، علاوه به بررسی جامعه شناسی گروه ترکمن و اشاره های ضمنی که به وقایع تاریخی آن دوره صورت گرفته، سعی شده شخصیت ها از دیدگاه روان شناسی و تاثیری که روی آداب ورسوم قومی ومحلی خود داشته اند، بررسی شوند. درکنار این موارد، عناصر شاخص واقع گرایی به منظور نشان دادن هنر نویسنده در چگونگی بیان مطالب نیز مورد توجه قرار گرفته است . نتیجه ی حاصل این تحقیق ، معرفی نادر ابراهیمی به عنوان نویسنده ای واقع گرا که برای رسیدن به جامعه ای ایده آل بوسیله شخصیت هایی که از واقعیت گرفته شده و نشان دادن تلاش نویسنده دربرداشتن قدمی برای بهبود اوضاع جامعه ترکمن می باشد.

تحلیل ساختاری و محتوایی جزیره سرگردانی اثر سیمین دانشور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک 1390
  فاطمه مرادی پور   محمدرضا عمرانپور

چکیده : خانم «سیمین دانشور» بی شک ، تواناترین و مشهورترین زن داستان نویس ایران است . وی از خود آثار ماندگار و زیبایی به جا گذاشته که رمان «سو و شون» یکی از آنها است . اثر اخیر او که کمتر به آن پرداخته شده، رمان جزیره سرگردانی می باشد که به بررسی بخشی از تاریخ معاصر ایران و اوضاع و احوال مردم در آن دوره ، در کنار روایت داستان می پردازد.این رساله در صدد است با تحلیل ساختاری رمان فوق و شرح و گزارش پیوند درونی که میان عناصر داستان برقرار است و زبانی که نویسنده اختیار نموده ، چارچوب اصلی داستان و برخی سایه روشن های ذهن دانشور را آشکار نماید . پس از تحلیل موضوع و محتوای آن و رسالتی که بر عهده گرفته ، با برخی مولفه های پست مدرنیستی در این رمان بیشتر آشنا می گردیم. کلید واژه ها : 1- سیمین دانشور ، 2- جزیره سرگردانی ، 3- ساختار ، 4- پست مدرنیسم ، 5- زبان

بررسی تحول غزل پس از انقلاب اسلامی تا سال 1390
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  زهرا خوشنود   فروغ صهبا

این پایان نامه برآن است که با ذکر مقدمه ای برجریان شناسی غزل ، جریانات شعری به وجود آمده در غزل پس از انقلاب اسلامی را مورد نقد و بررسی قرار داده و در این راه، زمان مورد بررسی را به سه دوره تقسیم کرده و درهر دوره با شرح جزئیات جریانات شعری به وجود آمده و معرفی شاعران موثر در هر دوره ، به بررسی و نقد ویژگی های محتوایی و ساختاری ـ زبانی غزل ِ هر دوره می پردازد. در فصل اول (مقدمات و کلیات)، ضمن بیان و شرح پیشینه ی غزل فارسی، تغییرات این قالب شعری تا زمان انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار می گیرد. فصل دوم (حماسه در غزل) که به طور تقریبی سال های 1359 تا 1370 را در برمی گیرد ضرورت حضور شعر جنگ و ویژگی های آن را در بوته ی نقد قرار داده و در فصل سوم (غزل روایی)، دلایل تحول غزل در سال های پس از جنگ تا اواسط دهه ی هفتاد مورد باز نگری واقع می شود. در فصل چهارم (غزل پیشرو) نمای تازه ای از غزل معاصر معرفی شده و به بیان و نقد ویژگی های آن پرداخته می شود. در این فصل با گریزی به ادبیات سایبری در ایران، دلایل ظهور غزل پیشرو در ادب فارسی و استقبال از آن در دهه ی هشتاد مورد بررسی قرار می گیرد. انتظار می رود این پژوهش به پرسش های زیر پاسخی گویا دهد: 1. معرفی جریان های به وجود آمده در غزل پس از انقلاب اسلامی تا سال 1390 2. شاعران جریان ساز در هر دوره 3. برجسته ترین ویژگی های ساختاری غزل در هر دوره 4. زمینه های موفقیت و فراگیری یک جریان یا عوامل رکود آن

تخیل و واقعیت در ادبیات کودک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  زیبا نصرتی   محمدرضا عمران پور

چکیده با توجه به اشعار ویژه و خوب معرفی شده ی سال های 90- 85 در رده ی سنی خردسال، توسط شورای کتاب کودک، به بررسی عنصر تخیل و واقعیت در این اشعار می پردازیم. ابتدا با بیان اهمیت، کیفیت و کارکردهای این دو عنصر، گونه های مختلف آن ها را بر اساس میزان کاربرد و اهمیت، در اشعار گزینش شده بررسی می نماییم. همچنین موارد مهم و پرکاربرد زمینه های شکل گیری دو عنصر را معرفی می کنیم و در فصل نهایی تحت عنوان «هنجارگریزی معنایی»، صورت های خیالی را در قالبی به نسبت، نو و منسجم تحت عناوین کلی تجریدگرایی و تجسم گرایی دسته بندی می نماییم. در نهایت، با توجه به تحقیقات و بررسی های انجام شده نتیجه می گیریم که اگر چه عنصر تخیل و واقعیت در شعر خردسال، به دلیل ویژگی های روانی کودکان با محدودیت هایی روبرو است، اما وجود آن ها در این عرصه امری گریزناپذیر و ضروری است. این عناصر به دلیل کاربرد ها، فواید و زیبایی های ادبی اهمیت بسزایی در این عرصه داشته و به اشکال مختلفی نمود می یابند.

تأثیر نظریه اشراق سهروردی بر اشعار سهراب سپهری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  الهام شرفی   فروغ صهبا

شیخ اشراق، شهاب الدین سهروردی، با تکیه بر میراث کهن ایران باستان و حکمای یونان و تاملات ویژه در آیات قرآن، حکمت اشراقی خویش را بر بنیان نور، استوار کرد. در اندیشه ی این حکیم، حکمت، منحصر در حکمت بحثی نیست؛ بلکه حکمت بحثی مقدمه ای برای حکمتی بالاتر و شریفتر به نام حکمت ذوقی است و بدین طریق، حکمت ذوقی را که در سیر تحول فلسفه، تا حدی رو به فراموشی رفته بود بار دیگر احیاء نمود. او در حکمت خود نوآوری های فراوانی داشت که این نوآوری ها، به ویژه در مباحث نورشناسی، بر حکمای متاخر تاثیر فراوانی نهاد. او با وجود عمر بسیار کوتاه خود، آثار و مکتوبات فراوانی از خویش، به یادگار گذارد که با اهمیت ترین آنها، «حکمت اشراق» است. به اعتقاد او، هیچ حقیقتی در عالم، آشکارتر و هویداتر از نور نیست و از این روست که نور، بی نیاز از تعریف است. او قائل به اصالت نور بوده است و هستی را عین نور، قلمداد می کند؛ به این صورت که «نورالانوار» در رأس هرم هستی جای دارد و سایر موجودات، اعم ازانوار و برازخ که خود ظل نور هستند در سایر مراتب هستی جای می-گیرند. سهراب سپهری شاعر بزرگ نوپرداز و صاحب سبک معاصر، همواره از بیانی نمادین در عین حال، نامتعارف برای تبیین احوال، اشراق و شهود عارفانه خویش بهره برده که در نوع خود منحصر به فرد است. کلیت شعر او ترسیم سمبولیک و شاعرانه ای از عرفانی ساده و همه فهم بوده که از عناصر ،پدیده ها و واژگان، به شکل متفاوت سود می جوید تا ناخودآگاهانه، نگاه خواننده را متوجه چشم اندازهایی تازه کند. سپهری به خاطر داشتن روحیه ای لطیف توانسته ساده ترین شکل ارتباط با خداوند را به نمایش گذارد و حضور خدا را در هر لحظه و هر جزء هستی، برای خواننده خود ملموس سازد. او نیز به مانند سهروردی خدا را در همه کائنات، ساری و جاری می داند و معتقد است که نور خداوند در کل هستی متجلی است، بنابراین در این پایان نامه سعی شده است که وجوه اشتراک سهراب و سهروردی در چهار عنصر: 1- عقل و عشق، 2- تجلی، 3- نور و رنگ 4- نور خداوند مورد بررسی قرار گیرد.

نقد و بررسی مثنوی از منظر بینامتنیت با تکیه بر دو اثر منثور ( اسرارالتوحید و رساله ی قشیریه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده علوم انسانی 1392
  یوسف اصغری بایقوت   جلیل مشیدی

چکیده بدون تردید یکی از راههای درک و شناخت عمیق و دقیق متون، بررسی ارتباط و تعامل بین آنهاست، چرا که مولف خواه ناخواه تحت تأثیر معلومات قبلی و متون گوناگونی است که مطالعه کرده یا خود تالیف نموده است. بینامتنی به عنوان یکی از گرایشهای نقد جدید، به چگونگی ارتباط و تعامل متون می پردازد و آثار ادبی و هنری یک سرزمین را در شبکه منسجمی از تکرارها، تداعی ها، تلفیق ها و ارتباط ها قرار می دهد. بگونه ای که همه آثار، تکمیل کننده اندیشه ای، فکری، محتوایی و عاطفی اثر دیگر هستند. هدف رساله حاضربررسی روابط بینامتنی مثنوی با اسرارالتوحید و رساله قشیریه به روش تطبیقی- تحلیلی است که در سه فصل تنظیم شده است: فصل نخست: کلیات است و به مطالبی مانند تاریخچه بینامتنیت و مهمترین آراء و اندیشه های صاحب نظران این نوع نقد می پردازد. از آنجا که اعمال و تطبیق برخی از آراء اندیشمندان این حوزه، بر موضوع اصلی این رساله انجام پذیر نیست، در این بخش محورهایی التقاطی و ابداعی که بتواند همه جوانب بررسی موضوع را در بر داشته باشد معرفی شده است. فصل دوم: در این فصل، زمینه های روابط بینامتنیِ اسرارالتوحید و مثنوی، در محورهایی چون: زبانی، فرا زبانی، تاثیرپذیریآگاهانه و گفتگوی آندو از مجرای متن سومتشریح و تبیین شده است. فصل سوم: این فصل به ارتباط بینامتنیت مثنوی و رساله قشیریه اختصاص یافته است. برخی از داستان های مثنوی اخذ شده از رساله است و علاوه بر آن دیدگاه های مشترک مولانا و ابوالقاسم قشیری در مورد موضوعات و مضامین عرفانی، موجب نزدیک و قرابت محتوایی این دو اثر شده است. در بخش پایانی، نتیجه گیری فصل های پیشین آمده و نشان داده شده است آنچه که مثنوی را به اسرارالتوحید مرتبط می سازد، بیشتر؛ مسائل شخصیتی، آزاداندیشی، انسان دوستی، بی تعصبی، خوشباشی سرمستی، روشن بینی و طهارت روحی است. از سوی دیگر آنچه ذهن مخاطب را از مثنوی به رساله قشیریه سوق می دهد،گفتارها،داستان ها و اصطلاحاتی عرفانی است که در بین این دو متن مشترک و گاه با تحلیل و تفسیر بیشتر - که در حوزه ورامتنیت وزبرمتنیت جای می گیرد- نمود یافته است.

مشخصات زبانی نثر کودکانه گروه سنی الف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  مهسا سحری   محمدرضا عمرانپور

با پیشرفت فناوری و رشد چشمگیر قدرت ذهن بشر، ادبیات کودک و نوجوان در عصر ما با اعتقاد به آموزش غیر محدود و آزاد، یکی از راه های شناخت نیازهای کودکان در سنین مختلف است. یکی از نیازها و علایق کودکان که باید در عرصه نثر کودک به آن توجه داشت، ارتباط با زبان اثر است. برای نوشتن چنین آثاری باید نویسنده به زبان کودک آشنایی کامل داشته باشد زیرا زبان بزرگ سال با زبان خردسال تفاوت دارد. این پژوهش ضمن بررسی آثاری که در حیطه ادبیات کودک (نثر) ویژه گروه سنی الف وجود دارد به تحلیل ویژگی های زبانی اعم از آوایی، واژگانی، نحوی، ترکیبی و ارتباط این ویژگی ها با عناصر دیگر از قبیل موسیقی و تخیل می پردازد. وبا تعیین بسامد هرکدام از این ویژگی ها و تأثیر آن ها در نثر کودکانه معاصر، به ویژه گروه سنی الف، می پردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد که آواهای موجود در نثر کودکانه معانی ای را تداعی می کنند که کودک به وسیله آن با داستان ارتباط برقرار می کند. از لحاظ واژگانی در نثر کودک بیشتر از واژگان ساده و کوتاه استفاده شده است و واژگان بیگانه در نثر کودک نمود خاصی ندارد. از لحاظ ترکیبی بیشتر از ترکیب های متممی و بعد ترکیب هایی با استفاده از پیرو توضیحی و ترکیب وصفی و درصدی نیز از ترکیب اضافی استفاده شده است. در ساختار نحوی جملات اغلب از جملات ساده استفاده شده است که اغلب جملات از نوع خبری است که مقاصد مختلفی را نیز دنبال می کند.

ناتورئالیسم در آثار داستانی جنوب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  اسماعیل تواناپور   محمد رضا عمران پور

در آثار نویسندگان جنوب تأثیرپذیری از دو مکتب رئالیسم و ناتورالیسم مشاهده می شود.تلفیق این دو مکتب را که می توان نام «ناتورئالیسم» بر آن گذاشت،به این معنی است که نویسندگان جنوب علاوه بر مهم دانستن عوامل اجتماعی،محرک های فردی و درونی آدمی و اراده ی طبیعت را نیز بر سرنوشت او موثر می دانند. در این نوشته با روش تحقیق کتابخانه ای به بررسی عناصر ناتورئالیسم در نمونه هایی از آثار نویسندگان خوزستانی(احمد محمود،احمد آقایی و نسیم خاکسار) پرداخته شده است. توصیف انسان در گرو شرایط اجتماعی،تصویر کردن آدمی به عنوان یک تیپ تاریخی و اجتماعی،توصیف تضادهای اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی،توصیف زنده از محیط آدم ها و خود آن ها،نقش پررنگ تقدیر،شکست آدمی در برابر سرنوشت،توصیفات نامطبوع از محیط،نقش مهم غریزه،فقر و فلاکت و توصیف بدبختی های آدم ها،از عناصر ناتورئالیسم در آثار نویسندگان مورد نظر است.

نقد و تحلیل ساختار استعاره در اشعار نادر نادرپور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  فاطمه میرزاجانی   محمدرضا عمرانپور

تا کنون اشعار نادر نادرپور از دیدگاه های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است اما از آنجایی که شعر برخی از شاعران معاصر و به خصوص ابعاد دقیق تر شعر آن ها مهجور واقع شده، در این پایان نامه سعی شده است که یکی از ویژگی های شعر نادر پور که تا کنون مورد توجه منتقدان و پژوهشگران نبوده است مورد نقد و بررسی دقیق قرار بگیرد این ویژگی توجه بسیار وی به استعاره است. در شعر نادرپور استفاده از استعاره و همچنین تشبیه که پایه و اساس استعاره است بسیار چشمگیر و برجسته است؛ اما نکته ای که حائز اهمیت است، گوناگونی و تنوع ساختاری است که نادرپور برای ایجاد استعارات خود به کار برده است. می توان گفت تقریباً تمام استعاراتی که در شعر نادرپور به کار برده شده بداهتأساخته و پرداخته¬ی ذهن اوست و عمدی در ایجاد آن ها وجود نداشته است و همین موضوع زیبایی استعارات وی را دو چندان می کند؛ چرا که از تمام استعاراتش بوی تازگی بر می آید و با وجود تکراری بودن برخی از آن ها مخاطب را دلزده و خسته نمی گرداند. ساختار استعارات نادرپور به گونه ای است که می توان آن ها را به دسته های مختلفی تقسیم بندی کرد و هر کدام از آن ها را به طور دقیق مورد بررسی قرار داد. این پایان نامه در پنج فصل اصلی به بررسی ساختار استعارات به کار رفته در اشعار نادرپور می پردازد: فصل اول: شامل کلیات و تعریفات استعاره و انواع آن در کتب بلاغی است و همچنین مقدمه ای که انواع ساخت استعاره و بررسی و تحلیل دقیق آن ها را بیان می کند. فصل دوم: تحلیل و نقد ساخت انواع استعارات موجود در اشعار نادرپور به همراه دسته بندی انواع مختلف ساخت های به کار رفته در استعارات وی که توسط نگارنده ایجاد شده است. فصل سوم: بررسی انواع پندارگرایی نادرپور در استعارات موجود دردفترهای وی فصل چهارم: بررسی ارکانی که وی در استعارات خود به کار برده است. فصل پنجم: نتیجه بررسی و تحلیل های انجام شده و ارائه نکات ریز و جدیدی که تا کنون مورد توجه محققین و پژوهشگران نبوده است.

بررسی عناصر موثر در انسجام شعر معاصر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  مهدی دهرامی   محمدرضا عمرانپور

انسجام وحدت و پیوندی ارگانیک است که بین همه اجزا و عناصر شعر وجود دارد و آن را به صورت یک کل واحد در می آورد. بر اساس انسجام، شعر جریان هماهنگی است که در آن عاطفه، اندیشه، تجربه شعری، موسیقی، لحن، معنا، الفاظ، درون مایه، تصویرها، انگاره های شاعرانه و فضای شعر همخوان و هماهنگ با هم به پیش می رود و تا هنگامی که شعر به سرانجامی نرسیده است عناصر مخل و عناصری که سازگاری با عناصر دیگر نداشته باشد وارد شعر نمی شود. هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثری است که در ساخت اشعار منسجم نقش دارد، از همین روی با روش استقرایی، این عوامل و ارتباط هایی را که بین عناصر شعر در ساخت شاکله نهایی و منسجم شعر وجود دارد استخراج کرده و مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. برای این مقصود پنج محور مقوله های زبانی، موسیقایی، تصویری، روایی و معنوی در نظر گرفته شده و تحقیق در هفت فصل زیر تنظیم شده است: فصل نخست کلیات و طرح مباحث پژوهش است و به تبیین انسجام، تاریخچه آن در غرب و بررسی اجمالی آن در شعر سنتی پرداخته است. فصل دوم به بررسی ارتباط عناصر زبانی و انسجام اختصاص یافته و مواردی مانند تناسب، تکرار و تقابل واژگانی و فضای حاصل از آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم نقش عناصر موسیقایی در انسجام شعر را مورد بررسی قرار داده و به مواردی مانند تناسب و تعامل وزن با زبان، معنا و فضای شعر پرداخته است. فصل چهارم ارتباط عناصر تصویری را در انسجام شعر مورد تأکید قرار داده و با نگاهی جزیی تر نماد اندام وار، توصیف های واحد، گره خوردگی تصاویر افقی و عمودی را از عوامل انسجام دانسته و ارتباط تصویر و عناصر دیگر مانند عاطفه و اندیشه را بررسی کرده است. فصل پنجم عناصر معنوی را مورد بحث قرار داده و نقش چهار عامل تجربه واحد، عاطفه، لحن و اندیشه را در انسجام نشان داده است. فصل ششم عناصر روایی را به عنوان یکی از ابزارهای مؤثر در انسجام به شمار آورده و به مواردی مانند نقش روایت در شعر، سیر زمان و گفتگو پرداخته است. فصل هفتم نیز به نتیجه گیری مباحث پژوهش اختصاص یافته است.

روایت در آثار بزرگ علوی (با تکیه بر زاویه دید در آثار چشم هایش، چمدان و میرزا)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  ندا دهقان حسین آبادی   جلیل مشیدی

چکیده: پژوهش حاضر در باب «روایت و بررسی زاویه دید در آثار بزرگ علوی (چمدان، میرزا و چشم-هایش» می¬باشد. چمدان مجموعه داستان کوتاهی است که شامل هفت داستان به نام¬های «چمدان، قربانی، عروس هزار داماد، تاریخچه¬ی اتاق من، سرباز سربی، شیک پوش و رقص مرگ» است. میرزا مجموعه داستان کوتاه دیگری از این نویسنده که شامل شش داستان به نام-های «آب، میرزا، احسن القصص، در به در، یکه و تنها و وبا» می باشد. و چشم¬هایش داستان بلندی که عده¬ای آن را بهترین اثر بزرگ علوی دانسته¬اند. مقدمه¬ی پژوهش به تعریفی اجمالی از روایت می¬پردازد. فصل اول به تعریف و کلیاتی درباره ساختار روایت و زاویه دید و انواع آن اختصاص یافته است. فصل دوم به معرفی بزرگ علوی و آثارش می¬پردازد. در فصل سوم به بررسی ساختار روایت و زاویه دید در مجموعه داستان چمدان پرداخته شده است و در فصل بعدی مجموعه داستان میرزا از لحاظ روایت و زاویه دید مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل پنجم داستان بلند چشم¬هایش در زمینه¬ی روایت و زاویه دید تحلیل شده است.

تحلیل انتقادی معادل یابی واژه های مهندسی بیگانه در زبان فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  هادی باقری حقیقی   محمدرضا عمرانپور

این تحقیق شامل تحلیل انتقادی معادلهایی است که در زبان فارسی برای واژه های مهندسی مطرح شده اند. امروزه، مفاهیم مهندسی عموماً از طریق کتابهای انگلیسی زبان و ترجمه آنها وارد جامعه ایران می گردد. حدود 700 واژه انگلیسی از منابع گوناگون به همراه معادلهای آنها در این تحقیق، بررسی شده اند. معادلها از دیدگاههای مختلفی مانند تطابق مفهومی، اشتراک لفظ به همراه اختلاف معنا، موسیقی واژه ها، زیبایی، دستوری، طول معادل و چندگانگی معادلها بررسی شده اند که نتایج چندان راضی کننده نیست. معادلهایی که با استفاده از تشبیه شکل ظاهری ساخته شده اند، وضعیت نسبتاً بهتری دارند. عدم رواج معادلها در جامعه مهندسی نشان می دهد که شیوه فعلی و عملکرد فرهنگستان ناقص است. فراگیری معادل پیش از آشنایی با واژه بیگانه در رواج معادلها بسیار موثر است. به این منظور وارد کردن معادلهای بیشتر در کتابهای مدارس، جلب مشارکت مهندسان و استادان رشته های مهندسی در تعیین معادلها و تخصیص منابع لازم برای انتشار کتابهای دانشگاهی فارسیِ با کیفیت، برای رشته های مهندسی تعیین کننده است.

شخصیت و شخصیت پردازی در «کلیدر» (از محمود دولت آبادی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  فاطمه سلطانی   محمدرضا عمران پور

رمان کلیدر با بهره¬گیری متنوع از عامل شخصیت¬پردازی، به عنوان یکی از اصلی¬ترین مؤلفه¬های شکل¬گیری داستان، به یکی از آثار برجسته و جذاب دولت¬آبادی تبدیل شده است. این پژوهش بر آن است تا با شناخت ابعاد و شیوه¬های گوناگون شخصیت¬پردازی در رمان کلیدر و شرح و بسط شاخصه¬های آن، برجستگی این عنصر داستانی را آشکار کند تا از این طریق، زاویه¬ای دیگر از خلاقیت این نویسنده را در نگارش رمان کلیدر نشان دهد. نویسنده از دو شیوۀ شخصیت¬پردازی مستقیم و غیرمستقیم استفاده کرده است. براساس نتیجۀ تحقیق، شخصیت¬پردازی از طریق توصیف وضعیت ظاهری در رمان کلیدر از بسامد بالایی برخوردار است. راوی با استفاده از شگرد توصیف در سطح ظاهر، اعمال و رفتار، اندیشه و درونیات افراد، اقدام به پرورش ابعاد مختلف شخصیتی می¬کند. در شیوۀ غیرمستقیم شخصیت¬پردازی بر مبنای رفتار و کردار شخصیت¬ها و شخصیت¬پردازی بر اساس گفت¬وگو از مهم¬ترین شگردهایی است که دولت¬آبادی در ساخت شخصیت¬های رمان کلیدر و برای معرفی شخصیت¬ها از آن بهره برده است. این مسأله نشان می¬دهد که اغلب افراد رمان شخصیت¬هایی متحول، پویا و جزء شخصیت¬های نمایشی به¬شمار می¬روند. شخصیت¬پردازی از طریق نام کمترین نقش را در ساخت و پرداخت شخصیت¬های رمان دارد.

بررسی ادبیات داستانی کودکان با نیازهای ویژه از دیدگاه مطالعات فرهنگی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  فریبا کبیری فیجانی   فروغ صهبا

ادبیات کودک با نیاز ویژه پدیده ای نوظهور در مطالعات ادبی است. در این پایان نامه کتاب های داستان با شخصیت کودک با نیاز ویژه، که در دهه هشتاد برای گروه سنی ب و ج تألیف شده، با توجه به دیدگاه های مطالعات فرهنگی، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این پایان نامه داستان های مورد نظر از سه نظریه "داغ ننگ" از دیدگاه اروینگ گافمن، "بدن و خود" از دیدگاه "گیدنز" و دیگر نظریه پردازان و "مناسبات قدرت" از دیدگاه "فوکو"، بررسی شده و در نهایت تصاویر این داستان ها در ارتباط با دیدگاه های فوق مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در بیشتر داستان هایی که در مورد شخصیت کودکان استثنایی نوشته شده نویسنده خودآگاه یا ناخودآگاه با برجسته سازی نواقص و معایب جسمانی و روانی به بیان یک نظام هنجار و ناهنجار می پردازد که در آن کودکان استثنایی به طبقه ای پست تر تعلق دارند و به خاطر وضعیت جسمانی که به آن دچار هستند در ارتباط با خود و دنیای بیرون دچار مشکل می شوند و گاه در یک ساختار پزشکی و یا اجتماعی، جداسازی شده و تحت کنترل قرار می گیرند. در بخش تصویر نیز به این نتیجه می رسیم که تصاویر در راستای زبانِ داستان و به عنوان مکمل آن با نمایش معایب و نواقص جسمانی و مکان های جداسازی شده به تثبیت نظام هنجار و ناهنجار، طبیعی و غیر طبیعی در ذهن کودک مخاطب می پردازد.

بررسی مشخصات زبانی آثار مصطفی مستور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  اکرم داودآبادی فراهانی   فروغ صهبا

این پایان نامه به بررسی مشخصات زبانی سه رمان «روی ماه خداوند را ببوس»، «من گنجشک نیستم» و «استخوان خوک و دست های جذامی» اثر مصطفی مستور می پردازد. فصل اول کلیاتی در مورد زبان، ادبیات و رمان و معرفی نویسنده است. فصل دوم و سوم و چهارم به بررسی مشخصات زبانی این سه اثر می پردازد و زبان آثار را در چهار محور آواها، واژگان، ترکیبات و جمله ها مورد بررسی قرار می دهد. در محور آوایی دو نقش موسیقایی و القاگری آواها، در محور واژگان خانواده واژگانی و انواع واژگان و در محور ترکیبات انواع ترکیبات و ترکیبات پربسامد و جمله ها و انواع آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. لحن هر اثر و ارتباط زبان با محتوای آن نیز از مباحث دیگر آن است. فصل پنجم به نتیجه این پژوهش می پردازد. تنوع واژگان، ترکیبات بدیع و زیبا و تناسب جمله ها با محتوای رمان از ویژگی های بارز نثر داستان ها است. بخشی از داستان ها، به ویژه قسمت هایی از رمان روی ماه خداوند را ببوس به دلیل ذوق شاعری نویسنده، رنگ شعر به خود گرفته است و از فنون ادبی و احساسات و عواطف شاعرانه نیز بهره مند شده است.

مثنوی معنوی و تأثیر آن بر منظومه های عرفانی پس از خود با تکیه بر چهار اثر رباب نامه، دفتر هفتم، اسرارالشهود و طاقدیس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  عبدالمجید یوسفی نکو   حسن حیدری

مثنوی مولوی مشهورترین اثر منظوم عرفانی فارسی است؛ به همین دلیل از دیر باز مورد تقلید و توجّه دیگر شاعران بوده است. این رساله با عنوان «مثنوی معنوی و تأثیر آن بر متون منظوم عرفانی از قرن هفتم تا سیزدهم هجری» به تأثیر مثنوی بر چهار اثر مهم عرفانیِ رَباب نامه، دفتر هفتم، اسرارالشّهود و طاقدیس، از زوایای گوناگون می پردازد. این رساله، با استفاده از روش کتابخانه ای به مقایسه و تحلیل، چهار اثر یادشده پرداخته است. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد که کاربرد آیات قرآن کریم در مثنوی مولوی نسبت به آثار تقلید شده هنری تر و عمیق تر است. هم چنین این تحقیق نشان می دهد که مولوی داستان گو نیست بلکه داستان پرداز است. در موضوع روایت پردازی، مثنوی تنوع بیشتری نسبت به دیگر آثار نشان می دهد. نیز تحقیق نشان می دهد از میان مثنوی های تقلیدشده، نراقی در مثنوی طاقدیس از حیث داستان پردازی از دیگر مقلدان مثنوی، توفیق بیشتری داشته است. در بحث تداعی ها نیز، مثنوی طاقدیس توفیق بیشتری نسبت به سه مثنوی دیگر داشته است. سراینده ی مثنوی اسرارالشّهود هیچ گونه دخل و تصرّفی در اصل داستان ها نکرده است. از میان انواع تداعی ها که سبب نقل و ادامه ی داستان هاست، تداعی تشابه هم در مثنوی مولوی و هم در سایر مثنوی ها پررنگ تر است و تداعی مجاورت از دیگر تداعی ها کاربرد کم تری دارد.

تحلیل ساختار شکنانه ی برخی از داستان های ادبیات فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1393
  محمدجواد زارعی   محمدرضا عمران پور

چکیده شالوده شکنی یکی از نظریه های نقد ادبی است که در اواخر دهه ی 1960 میلادی شکل گرفت . این نظریه با اعتقاد به نشانه شناسی سندروس و سوسور مبنی بر این که یک واژه با توجه به شرایط مکانی و زمانی و همچنین بافت متن معنای متفاوتی را می تواند داشته باشد . در مقابل این اعتقاد ساخت گرایان که یک دال همیشه به مدلول مشخص، رهنمون می شود ایستادگی کرد . پساساخت گرایان پا را از این هم فراتر گذاشتند و توجه خود را از مولف به سمت خواننده و متن سوق دادند . تعین ناپذیری نشانه ها و قراردادی و اختیاری بودن ارتباط دال و مدلول از بنیان های نظریه ی شالوده شکنی است . شالوده شکنان با یافتن تقابل های دوجزئی که تلاش می کنند معنای متن را ثابت کنند و فرآیند تولید معنای اضافی را متوقف کنند آنها را دگرگون کرده و به اصطلاح ، واسازی می کنند . عنوان پایان نامه ی حاضر « بررسی شالوده شکنانه » برخی از داستان های معاصر است . که با توجه به آراء رولان بارت و ژاک دریدا به بررسی ساختار شکنانه ی هفت داستان از ادبیات معاصر پرداخته است . پنج داستان از داستان های صادق هدایت ( آبجی خانم ، اسیر فرانسوی ، مرده خورها ، داش آکل ، سگ ولگرد ) است . و دو داستان ( پرنده فقط یک پرنده بود و دهلیز ) از هوشنگ گلشیری مورد بررسی قرار گرفته است . تا قابلیت های زبان فارسی برای آزموده شدن توسط این نظریه نشان داده شود. نتایج به دست آمده نشان داد که داستان های کوتاه بررسی شده ، قابلیت بررسی شدن توسط این نظریه را دارا هستند . همچنین دریافتیم که متن برای جلوگیری از تولید معنای اضافی ناچار از تقابل های دو جزئی استفاده می کند و روی برخی از نشانه های متن سرپوش می گذارد. این پژوهش به سه فصل تقسیم شده است . در فصل اول کلیات تحقیق بیان شده است.فصل دوم به سه بخش (کلیات نظریه، داستان هایی از صادق هدایت،داستان هایی از هوشنگ گلشیری) در فصل سوم نیز نتیجه گیری خود را از این پژوهش و انتقاد ها و پیشنهاد هایی درباره ی نظریه ی ساخت شکنی مطرح کردیم . کلید واژه : ساختار شکنی ، داستان کوتاه ، تقابل های دو جزئی

بررسی جنبه های زیبایی شناختی شعر کودک در آثار جعفر ابراهیمی (شاهد)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  فاطمه فتحی   فروغ صهبا

به لحاظ آن که شعر یک هنر متعالی ارزیابی می شود و هر اثر هنری در بنیان خود زیباست می توان آن را از دیدگاه زیبایی شناسی بررسی کرد. پایان نامه ای که در پیش رو دارید به بررسی جنبه های زیبایی شعر در اشعار جعفر ابراهیمی می پردازد. به این صورت که اشعار سروده شده برای کودکان گروه سنی «ب و ج» در چهار محور تخیل، موسیقی، محتوا و زبان مورد بررسی قرار گرفته شده است. بیان سلیس، به کارگیری صحیح صنایع لفظی و معنوی و استفاده از جملات کوتاه و ساده که متناسب با ویژگی های کودکان می باشد باعث شده اند تا درون مایه (محتوا) شعر که برگرفته از دنیای کودک است به شیوه ای زیبا و رسا به مخاطب منتقل گردد و او را جذب خود گرداند. پایان نامه شامل سه فصل می باشد فصل اول به مفاهیم نظری و کلیاتی مربوط به زیبایی شناسی، ادبیات و شعر کودک اختصاص دارد. در فصل دوم که متن و تن? اصلی پایان نامه را شکل می دهد شعر کودک در چهار محور مورد بررسی قرار گرفته شده است که محورهای زبان، موسیقی و تخیل در بخش رو ساخت و زیبایی محتوا در بخش ژرف ساخت به عنوان ارکان سازند? زیبایی شعر محورهای اصلی کار را تشکیل داده اند. فصل سوم نیز شامل نتیجه گیری و منابع و مآخذ می باشد.

رویکرد شاعران معاصر بر ادبیات کودک بررسی و تطبیق شعر بزرگ سال و شعر کودک در اشعار «احمد شاملو»، «فروغ فرخ زاد» و «قیصر امین پور»
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  الهه مظاهری هدشی   محمد رضا عمران پور

شعر کودک، یکی از ژانرهای (genre) ادبی است که نوعاً شاعران خاص خود را داشته است. در این میان آنچه نظر نگارنده را به خود جلب کرده است، پرداختن شاعران مطرح معاصر به شعر کودک می باشد، که نام آوریِ آنها بیشتر مرهون سرایش اشعار بزرگسالان است. نظر به اینکه پژوهش های تطبیقی پیرامون اشعار کودک و بزرگسال، به صورت هم زمان در آثار یک شاعر به ندرت انجام پذیرفته، سعیِ نگارنده بر این بوده است تا این مقوله را در آثار «احمدشاملو»، «فروغ فرخزاد» و «قیصر امین پور»، به صورت مستقل، مورد بررسی قرار دهد. در راستای تحقق این پژوهش از میان شیوه های گوناگون تحقیق، «روش تطبیقی» به کار گرفته شد که پیرامون چهار محور اصلی «موسیقی»، «صورخیال»، «زبان» و «اندیشه» انجام گرفته است. پس از واکاویِ آثار این سه شاعر، وجوه تفاوت شعر کودک و بزرگسال و میزان توفیق آنان در سرایش این گون? شعری، مورد سنجش قرار گرفت و در نهایت، شیو? متفاوت این سه شاعر، در بکارگیری این نوع ادبی، یکی از برجسته ترین دستاوردهای این پژوهش گردید.

بررسی جنبه های زیبایی شناسی غزل وحشی بافقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  مسعود حیدری ده پیری   فروغ صهبا

وحشی بافقی از شاعران توانای قرن دهم، و از پدید آورندگان مکتب واسوخت در شعر فارسی می باشد. در دیوان وحشی انواع مختلف شعر به چشم می خورد، ولی وی بیشتر شهرت شاعریش را مدیون غزلهایش است. در این کار پژوهشی غزلهای وحشی از دید زیبایی شناسی نوین و در چهار سطح: موسیقی، تخیل، زبان و عاطفه مورد بررسی قرار گرفته است. غزلهای وحشی از نظر وزن و موسیقی روان و دلپذیر بوده و تسلط موسیقی بر شعر وی را مشخص می کنند. هر چند وحشی هرگز در پی آرایش کلامش نبوده ولی از نظر تخیل و آرایه های بدیعی و بیانی در شعرش کمبودی احساس نمی شود. زبان شعر وحشی ساده و همه فهم است و به ندرت به لغات و اسطلاحات دشوار و کهن برمی خوریم. غزلهای وحشی هر چند از نظر احساس به سطح استادان مسلم غزل فارسی چون سعدی و حافظ نمی رسد، ولی هر مخاطب با احساسی را تحت تاثیر قرار می دهد. اندیشه های حاکم بر غزل وحشی را می توان در مواردی چون ستایش فقر و بی نیازی، افتادگی و فروتنی، عشق و شیدایی و شکوه و شکایت خلاصه کرد

بررسی جنبه های زیبایی شناسی غزلیات فاضل نظری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  محمد صالحی پارسا   فروغ صهبا

فاضل نظری از شاعران توانای معاصر، واز غزل سرایان خوش ذوق شعر فارسی می باشد. شهرت وی عمدتاً به دلیل غزلیاتی است که هرچند در قالب های کهن شعر فارسی می باشد، اما با زبان واحساس امروزی عجین است. در این کار پژوهشی غزل های فاضل نظری از دید زیبایی شناسی نوین و در چهارسطح: موسیقی، تخیل، زبان وعاطفه مورد بررسی قرار گرفته است. غزل های فاضل از نظر وزن وموسیقی روان ودلپ ذیر بوده و درهمان وزن های پرکاربرد شعر فارسی سروده شده است. فاضل در غزلیاتش از صور خیال: تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه، نماد و... به خوبی بهره برده است. زبان شعر فاضل ساده وهمه فهم است. از لغات کهن وباستان گرایانه در شعرش بهره برده است. غزل های فاضل دارای احساس وعاطفه ی قوی وسرشار از ذوق شاعرانه می باشد.

بررسی طنز در آثار اکبر اکسیر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  فاطمه اسماعیلی   فروغ صهبا

چکیده «بررسی طنز در آثار اکبر اکسیر» این پایان نامه در سه محور زبان، بلاغت و محتوا به بررسی طنز در پنج دفتر شعر فرانوی اکبر اکسیر که تا سال 1392 به چاپ رسیده اند می پردازد. «بفرمایید بنشینید صندلی عزیز»، «پسته لال سکوت دندان شکن است»، «زنبورهای عسل دیابت گرفته اند»، «مالاریا» و «ملخ های حاصلخیز» نام دفترهای شعر فرانو اکسیر است که به آنها پرداخته شده است. فصل اول شامل کلیاتی در مورد طنز، زندگی نامه اکسیر، آثار اکسیر و شعر فرانو است. فصل دوم به برجستگی های زبانی شعر اکسیر می پردازد. در فصل سوم بلاغت در اشعار طنز اکسیر مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. فصل چهارم به قالب های محتوایی که اکسیر اشعار طنز خود را در آنها جای داده است می پردازد و فصل پنجم نیز به نتیجه گیری این پایان نامه اختصاص یافته است. واژگان کلیدی: اکبر اکسیر، فرانو، طنز، زبان، بلاغت، محتوا.

بررسی جنبه های تعلیمی ادبیات داستان تألیفی کودک (آثاربرگزید? دهه هشتاد شورای کتاب کودک در گروه سنی الف، ب، ج)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  سمیرا اقبالی   محمدرضا عمرانپور

پایان نامه حاضر بر آن است تا به بررسی و تحلیل کارکردهای تعلیمی آثار برگزید? دهه هشتاد (1390-1380) شورای کتاب کودک در شاخه داستان های تألیفیِ سه گروه سنّی "الف- ب- ج" بپردازد. ادبیات کودک یکی از گونه های باارزش و تأثیرگذار ادبیات تعلیمیِ دور? معاصر است و داستان یکی از انواع گسترد? ادبیات کودک محسوب می شود که نقش مهمی در تعلیم و تربیت کودکان ایفا می کند. از آنجا که دوران کودکی، به عنوان مهم ترین دوران شکل گیری شخصیت شناخته شده، تعلیم و تربیت کودک از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. این پایان نامه داستان های برگزید? کودک را از دیدگاه جنبه های تعلیمی موثر بر ذهن و روان کودک مورد بررسی قرار می دهد تا مشخص شود داستان های کودک تا چه اندازه ارزش تعلیمی و تربیتی خود را حفظ کرده اند و عمدتاً به چه کارکردهای تعلیمی می پردازند.

نقد تطبیقی عناصر داستان های بازنویسی و بازآفرینی شده معاصر از متون کهن، برای کودکان و نوجوانان با تکیه بر متن اصلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده زبان و ادبیات فارسی 1393
  سمانه غلامی   محمدرضا عمرانپور

بازنویسی و بازآفرینی متون کهن نقش بسزایی در انتقال اندیشه های موجود در این متون به نسل نو دارند. بسیاری از متن های کهن ادبی همچون کلیله و دمنه، مثنوی مولوی، شاهنامه فردوسی،گلستان سعدی و حتی متون تاریخی مورد استفاده بازنویسان و بازآفرینان قرار گرفته اند. در این پژوهش به آثار برگزیده در زمینه ی بازنویسی و بازآفرینی از متون مذکور برای کودکان و نوجوانان در جشنواره کتاب کودک و نوجوان از آغاز تأسیس آن تا اکنون پرداخته شده است تا به پاسخ مناسبی برای این سوال دست یابیم که شیوه انتقال عناصر مهم داستان (پیرنگ، درونمایه، شخصیت، زاویه دید و فضاسازی) از متون کهن به بازنویسی ها و بازآفرینی های معاصر برای کودکان و نوجوانان چیست؟ و در راه این انتقال چه تغییراتی در این عناصر نسبت به متون اصلی آن ها صورت گرفته است؟