سرزمین گسترده ی آسیای مرکزی دارای ویژگی های خاص جغرافیایی است که باعث بروز نوع خاصی از معیشت در کنار ساکنان آن شده است. از مجموع متون کلاسیک چنین بر می آید که فلات ها و کوه پایه های آسیای مرکزی در سده های باستان، مامن کوچ روهایی بوده که از طریق پرورش احشام و کشاورزی، روزگار می گذراندند. فلات های وسیع این ناحیه همواره به سبب نقش کوچ روهای باستانی در پرورش احشام و هم چنین تأثیری که در مقاطع مهمی ...

با پایان یافتن رقابت ژئوراهبردی واشنگتن و مسکو در بسیاری از مناطق جهان بعد از جنگ سرد، چنین به‌نظر میرسد که در حوزه آسیای مرکزی و قفقاز این رقابت‌‌‌ها تازه آغاز شده است. رقابت میان قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای‌ با هدف کسب برتری‌های ژئوپلیتیک، توانایی شکل‌دهی به ساختارهای امنیتی، تسلط بر منابع انرژی و توسعه حوزه نفوذ است. مقاله پیش‌رو با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی منافع و الگوهای رفتاری ق...

در چارچوب رهیافت اقتصاد سیاسی بین‌الملل، این نوشتار به مطالعه وضعیت منابع انرژی (نفت و گاز) کشورهای آسیای مرکزی پرداخته و استدلال می‌کند که با وجود منابع سرشار نفت و گاز در کشورهایی چون قزاقستان، ترکمنستان و ازبکستان و نقش بسیار مهم آن در کسب درآمد سرشار و با آنکه دولت‌مردان این کشورها درپی آن هستند که منطقه آسیای مرکزی را به یکی از کانون‌های مهم صادرات منابع انرژی در جهان، تبدیل کنند و با آنکه...

پس از فروپاشی اتحاد شوروی جمهوریهای آسیای مرکزی که از دیر باز بخشی از جهان اسلام را تشکیل می دادند‘ به این مجموعه کشورها پیوستند. این سرزمین ها که قبل از استقرار نظام کمونیستی پیوندها ی عمیق و وسیعی با کشورهای اسلامی به وجود آورده بودند‘ با اجرای برنامه های نوسازی کمونیستی در مسیری متفاوت با دیگر ممالک اسلامی قرار گرفتند. در جهت تبیین تجارب مشترک مسلمانان آسیای مرکزی و دیگر مسلمانان جهان‘ در ای...

مطالعه در مورد مردمان هندواروپایی آغازی و هندوایرانی آغازی همواره از موضوعات پرچالش در باستان‌شناسی خاور نزدیک و آسیای مرکزی بوده است. مسئلۀ موطن اولیة آنان، همین‌طور مسیرهایی که برای مهاجرت در پیش­گرفتند از موضوعاتی بوده است که دانشمندان نظرهای متفاوتی دربارة آن مطرح کرده‌اند. هدف این مقاله بررسی نظریات دانشمندان مختلف دربارة سرزمین اصلی و زمان مهاجرت آنها از سرزمین اوّلیه تا هنگام ورود به ایرا...

هدف این مقاله، بررسی تأثیرات ایدئولوژی پان‏ترکیسم در آسیای مرکزی است. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز، بار دیگر امید نظریه پردازان و استراتژیست‌های پان‏ترکیسم را که پس از جنگ دوم در رابطه با پیشبرد پروژه برپایی یک امپراتوری ترک زبان در مناطق جنوبی شوروی دچار سرخوردگی و ناامیدی شده بودند، زنده کرد. این مقاله با توجه به آرمان‌های پان‏ترکی در سیاست خارجی ترکیه و ...

منطقه آسیای مرکزی به دلیل سابقه ارتباطات فرهنگی و تمدنی و اهمیت ژئوپلیتیک آن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، همواره مورد توجه اهداف دیپلماسی اقتصادی ایران بوده است. اکنون 25 سال از استقلال کشورهای این منطقه در مرزهای شمالی ایران می‌گذرد. در حالی که طی این مدت وجه غالب رفتار سیاست خارجی ایران در منطقه متأثر از گفتمان ژئوپلیتیک و دارای وجهی عمل ...

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقرار دولتهای تازه تأسیس در آسیای مرکزی و قفقاز، که محصول دگرگونیهای عمیق در ساختار سیاسی ابر قدرت شرق بود، فصل جدیدی از مناسبات جمهوری اسلامی ایران و ترکیه با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز آغاز شد. ایجاد دولتهای نوپدید برآیند استقرار نظمی نوین و مبتنی بر ارزشهای تازه بود. از این رو، تبیین استراتژی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در این کشورها و نی...

پس از فروپاشی اتحاد شوروی جمهوریهای آسیای مرکزی که از دیر باز بخشی از جهان اسلام را تشکیل می دادند‘ به این مجموعه کشورها پیوستند. این سرزمین ها که قبل از استقرار نظام کمونیستی پیوندها ی عمیق و وسیعی با کشورهای اسلامی به وجود آورده بودند‘ با اجرای برنامه های نوسازی کمونیستی در مسیری متفاوت با دیگر ممالک اسلامی قرار گرفتند. در جهت تبیین تجارب مشترک مسلمانان آسیای مرکزی و دیگر مسلمانان جهان‘ در ای...

مقاله حاضر معطوف به واکاوی ابعاد نفوذ چین به عنوان یک قدرت در حال ظهور بر ژئواکونومی آسیای مرکزی است. از منظر نویسنده در پیامد حضور چین در آسیای مرکزی، ژئواکونومی این منطقه تغییر کرده است به گونه‌ای که این کشور به مهم‌ترین بازیگر در حوزه‌های تجارت، سرمایه گذاری و ترانزیت در این منطقه تبدیل شده است. نفوذ روزافزون چین در آسیای مرکزی، معادلات قدرت و ثروت در منطقه را متحول ساخته و رقابت سنتی قد...