بیابان­زایی، یکی از مهم­ترین پدیده­های تهدیدکننده، در بسیاری از مناطق خشک و نیمه‌خشک است. تغییرات اقلیمی و فعّالیّت­های بی­رویة انسان­ها، سبب افزایش سرعت بیابان‌زایی و توسعة بیابان در این مناطق شده است. کاربرد شاخص­های اکولوژیکی چشم­انداز، روشی ساده و کاربردی برای پایش و ارزیابی گسترش بیابان و بیابان­زایی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی توانایی این شاخص­ها در پایش و ارزیابی بیابان­زایی در یکی از کان...

تخریب زمین به عنوان پدیده ای فیزیکی-زیستی و اقتصادی-اجتماعی شناخته شده است و در نهایت منجر به کاهش حاصلخیزی خاک می گردد و فرایندهای متعددی باعث ایجاد این پدیده می شوند که یکی از این موارد بیابان زایی است. پایش در مدیریت جامع به معنای جمع آوری و ذخیره نظام مند آمار و اطلاعات از فعالیت‏ها و استراتژی‏هایی است که امکان ارزیابی و گزارش از شرایط کلی محدوده مورد نظر را فراهم می‏نماید. در این تحقیق سعی...

گیاه دم گاوی (smirnovia turkestana bunge) یکی از گونه های گیاهی با ارزش ماسه زارهای ایران می باشد. نظر به اهمیت این گونه در امر بیابان زدایی، مشکلات زادآوری طبیعی، نیاز به حفظ ذخایر ژنتیکی در شرایط فراسرد و ریزازدیادی آن مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای خراش داده شده با محلول هیپوکلریت سدیم 25/1% w/v به مدت 15 دقیقه سترون شدند و بعد در محیط پایه ms (2/1) کشت گردیدند. گیاهچه های بدست آمده پس از 3 هف...

دشت کاشان از جمله مناطقی است که به جهت واقع شدن در حوزه آبخیز مرکزی و شرایط اقلیمی نامناسب، از پتانسیل تولیدی بسیار پائین برخوردار است. بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی بخصوص در سال های اخیر باعث افزایش تخریب خاک و گسترش بیابان شده است. در این تحقیق عوامل موثر بر گسترش این فرایند نامطلوب که در آن منابع آب و خاکی از جایگاه ویژه ای برخوردارند، مورد مطالعه قرار گرفت. تغییرات شوری خاک در گستره دش...

بیابانزایی به کاهش توان اکولوژیکی اراضی اطلاق میشود که در مناطق خشک و نیمه خشک به علت محدودیتهای طبیعی و فشار انسانی از پتانسیل بیشتری برخوردار است. در حال حاضر بیابانزایی ناشی از توسعه شهری یا تکنوژنیکی که با دخالتهای بشری و تغییرات کاربری اراضی و بدون رعایت برنامه های آمایش سرزمین صورت میگیرد، به عنوان یک معضل جدی گریبانگیر بسیاری از کشورهای در حال توسعه میباشد. در این تحقیق با استفاده از عکس...

وجود سازندهای تخریب کننده کیفیت آب در مسیر رودخانه مند، یکی از شاخص ترین نمودهای افت کارآیی سرزمین (بیابانزائی) می باشد. وجود 15 گنبد نمکی در این حوزه آبخیز تاثیر بسزایی بر نزول آب رودخانه های قره آغاج و فیروزآباد ، که از شاخه های اصلی رود مند هستند، دارد. بدین منظور و برای تعیین کیفیت آب رودخانه ها قبل و بعد از گنبدهای نمکی ، چشمه های نمکی و برخی سازندهای حاوی نمک نمونه گیری صورت گرفت و همچنین...

بیابان­زایی، پدیده ای چندعاملی و ناظر به ابعاد مختلف است. از این­رو این مفهوم در حوزه منابع طبیعی و محیط­زیست حول محورهای متعددی قابل بررسی است. امروزه یکی از مهمترین دغدغه­هایی که موجبات تعمق و توجه جدی صاحب­نظران و برنامه­ریزان را به سوی مفهوم بیابان­زدایی و یا مهار بیابان­زایی جلب نموده، واقعیت رشد شتابان و انبوهی جمعیت در محیط­ها و مناطق اکولوژیک و تداوم آن در آینده از یکسو و رشد حیرت­آور و...

امروزه بیابان­زایی به عنوان یک مشکل اساسی در خیلی از نقاط دنیا مطرح می­باشد. یکی از روش­ها برآورد میزان بیابان­زایی، مدل مدالوس می­باشد. در این تحقیق شدت بیابان­زایی دشت شمیل در شمال شرقی شهرستان بندرعباس که یکی از مراکز عمده کشاورزی استان هرمزگان می­باشد، با استفاده از مدل مدالوس مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا چهار معیار (اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت) و معیار منطقه­ای آب زیرز...

در گذشته کشور ما با داشتن زمین های حاصلخیز فراوان و بهره گیری مناسب از مدیریت بهینه منابع خاک، همزیستی همگام با محیطِ زیست را تجربه کرده و سالیان زیادی آن را به عنوان موتور محرکه اقتصاد کشور محافظت نموده است. امّا اکنون ایران جزو کشورهایی است که فرسایش خاک به شدت در آن روی می‎دهد. با توجه به این که مناطق روستایی، بخش عمده ای از منابع طبیعی خاک کشور را در برمی گیرند؛ برنامه ریزی جهت رفع مسائل و به...

بیابانی شدن را می توان نمود عینی فروپاشی اکوسیستم در مناطقی دانست که تغییرات و اغتشاشات محیطی، مجال حفظ تعادل را از اکوسیستم ربوده است. اکوسیستم هایی که به واسطه قرار داشتن در محیط های شکننده از آسیب پذیری بالایی در برابر تغییرات حاصل از نیروهای موثر در بیابان زایی برخوردارند. بخش وسیعی از اراضی کشور ایران را محیط های خشک و نیمه خشک آسیب پذیر به خطر بیابانی شدن احاطه کرده اند، بطوریکه در حدود 7...