برهان آنسلم یکی از نمونه های نامور برهان وجودی است که می کوشد وجود «آن چه فراتر از آن قابل تصور نیست» را اثبات کند. در نگاره حاضر، چهار مورد از صورت بندی های منطقی این برهان مورد بررسی قرار می گیرد؛ نخست به صورت بندی اوپنهایمر و زالتا (1991) پرداخته می شود که با ارائه یک مدل مبتنی بر تصورپذیری و در نتیجه بازسازی یک زیربرهان، تلاش می شود فاصله میان متن آنسلم و مقدمات نویسندگان پر شود. بر اساس ای...

وصیت نامه سیاسی- الهی امام خمینی مجموعه مدوّنی از اصول عقیدتی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نظام اسلامی می باشد. تاکنون هیچ مطالعه منحصراً زبانشناختی ای روی این وصیت نامه انجام نشده است. بررسی پیش فرضی وصیت نامه امام از نقطه نظر انواع پیش فرض (وجودی، واژگانی، ساختاری، واقعیت پذیر، واقعیت ناپذیر، خلاف واقع) در همین راستا است.«پیش فرضها، باورها و عقاید گوینده هستند؛ گزاره هایی که هنگام ادا کردنشان، او ص...

فعل سبک فارسی یکی از مقولاتی است که پژوهش های قابل توجّهی را در مباحثی چون فعل سببی، انضمام، فعل مرکّب، ساختار موضوعی و ساخت مجهول به خود اختصاص داده است. در عموم بررسی هایی که در خصوص فعل سبک در افعال مرکّب صورت گرفته است افزایش و کاهش ظرفیت فعل و ساختار موضوعی آن بیشتر مدّ نظر قرار گرفته است. یکی از جنبه های قابل بررسی در فعل سبک میزان واژگانی­بودن این فعل در ترکیبات متفاوت است. این پژوهش می کوشد...

احکام راجع به علیت- راجع به اینکه چه چیز علت چه چیز می شود- آن قدر در زندگی ما متداول است که ما متوجة آن نمی شویم. اما چرا یک چیز علت چیزی دیگر می شود؟ چه چیزی یک شیء را علت شیء دیگر می سازد. ما ابتدا باید میان فهم رابطة علیت و فهم آنچه علیت به هم می پیوندد، فرق بگذاریم. این رابطة علیت چیست که علت و معلول را به هم پیوند می دهد؟ این سؤال اول است. اما همچنین می توانیم بپرسیم علت و معلول باید چه ن...

این پژوهش ضمن معرفی رویکردهای مطرح در خصوص انضمام، به بررسی انضمام در زبان فارسی پرداخته است. در این پژوهش با استناد به برخی از صورت های انضمام در زبان فارسی، استدلال شده است که هیچ کدام از رویکردهای نحوی و واژگانی نمی تواند به درستی پدیدة انضمام را در زبان فارسی توجیه کند. داده های زبان فارسی نشان می دهند که رویکردی می تواند پدیدة انضمام را تبیین کند که عوامل کاربردشناختی را در این پدیده لحاظ ...

میخاییل باختین، صاحبِ نظریه ی منطق مکالمه بر ویژگی گفتگویی متون مختلف تأکید دارد و آن را حاصل تعامل متقابل گوینده و شنونده می داند. از دیدگاه او گفتگو در بستر اجتماعی شکل می گیرد و با گفتارهای گذشته و آینده در تعامل است. اگرچه از دیدگاه او از میان انواع ادبی تنها رمان واجد ویژگی های منطق گفتگویی و چند صدایی بوده و شعر به دلیل گزینش های محدود و خالی بودن از حضورِ « دیگری» در خور توجه از دیدگاه مذک...

به رغم بحث فراوان از اثرپذیری آکویناس از اندیشه ی ارسطو و الهیات مسیحی، تأثیر فکری اندیشمندان اسلامی بر نظریه ی حقوق طبیعی آکویناس همواره مغفول مانده است. مسأله ای که علت آن را باید در عدم تلاش اندیشمندان مسلمان در ایجاد یک تئوری نظام مند حقوق طبیعی دانست. مقاله ی پیش رو، با تبارشناسی نظریه ی حقوق طبیعی آکویناس از یک سو، و اثبات تسلط اندیشه ی اسلامی بر متفکرین قرون وسطی و آکویناس از سوی دیگر، ن...

اصل تناقض در فلسفه ارسطو جایگاه بالایی دارد. ارسطو این اصل را « اول الاوایل» خوانده و در برخی از آثار خود به ویژه در متافیزیک از آن بحث کرده است .او در سرآغاز بحث های خود پیرامون این اصل همواره کوشیده است تا آن را تعریف کند.دراین مقاله، نشان داده ایم که اولا این تعریف ها مضمون واحدی ندارند؛ ثانیا دارای لوازمی هستند که با برخی دیدگاههای دیگر ارسطو در زمینه های «مساله  سلب»، « نظریه تعداد اجزاء ق...

از نیمه قرن 20 میلادی اندیشمندان اقتصاد به دستاوردهای علم روانشناسی توجه و نقد فرض اساسی انسان عقلایی در مکتب نئوکلاسیک و نیوکینزی به عنوان بدیل های جدید برای توضیح پدیده های اقتصادی در آستانه هزاره سوم تبیین کرده اند. اقتصاد رفتاری ترکیب دو علم اقتصادی و روانشناسی است و موضوع آن عبارتست از بیان علت محدودیت ها و پیچیدگی ها در عوامل اقتصادی. در اقتصادی رفتاری مفروضات اقتصاد کاملاً عقلایی کنار گذا...