این نوشتار به نقد سه کتاب امیرحسین ذکرگو از مجموعۀ بزرگ «نمادشناسی شرق » منتشره توسط انتشارات فرهنگستان هنر م یپردازد، این سه کتاب عبار تاند از: فیل در شمایل های هندویی و بودایی، مار در هنرهای بودایی و هندویی و پرنده های اساطیری در هنرهای بودایی و هندویی. این کتاب ها درحالی که اطلاعات مناسبی را در اختیار مخاطبان و اسطوره پژوهان قرار م یدهد ولی اشکالاتی چون عدم شناسایی مخاطب، بررسی نمونه های محد...

موضوع پژوهش حاضر "شکستن تابو در اسطوره های ایرانی با نگاهی به عرفان و قصه های عامیانه" است که بقصد نشان دادن ناپختگی روان آدمی، به صورت رمزوار شکستن تابو در اساطیر و افسانه های ایرانی و عرفان اسلامی با نمایش مراحل رشد و بلوغ روان با گذر از سختی ها تا رسیدن به تعالی درون و اتصال به سرچشمه ی هستی و حیات جاودانه صورت گرفته است و در همین راستا، این پژوهش مجموعاً در چهار بخش و بیست فصل تنظیم شده است ...

به نام خدا عنوان: اسطوره در رمان جمشید و جمک اثر محمد محمدعلی نام و نام خانوادگی: زهرا فاندر رشته تحصیلی: ادبیات فارسی استاد راهنما: آقای دکتر ذوالفقارعلاّمی مهماندوستی استاد مشاور: خانم دکتر سهیلا صلاحی مقدم زمان و زمان دفاع: 16/12/88 ساعت 19-17 چکیده موضوع پایان نامه ی حاضر، "اسطوره در رمان جمشید و جمک اثر محمد محمدعلی" است که درآن، نکات اساطیری رمان با استفاده از منابع دینی و تاریخی...

مقاله حاضر پیرامون بررسی چهره و موقعیت سیاوش به عنوان یکی از شخصیت های محوریِ حماسه ملی ایران، در اساطیر، اوستا، متون پهلوی و یافته های باستان شناسی است. اتیمولوژی سیاوش و بحث در خصوص جایگاهش در اسطوره های ایرانی و شناخت کهن الگوی بین النهرینی او ـ دُموزی ـ در پنج حوزه «آیین ها»، «نخستین انسان»، «مسأله شهادت»، «گیاه خون سیاوشان» و «سوگ سیاوش» نیز از جمله مواردی است که در این پژوهش مورد نظر بوده ا...

رساله حاضر تحقیقی در خصوص اساطیر هند و ایران است. در این تحقیق سعی بر آن بوده است که شخصیت های اپام نپات(آناهیتا)، بهرام و هوم ایرانی با همتا های هندی آنها مقایسه شوند. اپام نپات و آناهیتا همتاهای ایرانی سرسوتی و اپام نپات هندی هستند. بهرام و ایندرا هر دو ایزدان جنگاوری ایران و هند هستند. هوم و سومه در هر دو کشور هم گیاه هستند و هم خدا. وجوه اشتراک، وجوه افتراق و تاثیراتی که این ایزدان از یکد...

در روایات و منظومه‌‌های داستانی ادبیات فارسی از زنانی جنگ‌جو و مستقل یاد شده‌ است که به صورت گروهی در کنار هم و به دور از مردان می‌زیسته‌اند و اداره امور زندگیشان در دست خودشان بوده ‌است. از این زنان در بیشتر اسکندر‌نامه‌‌ها اثری دیده می‌شود. در سام‌نامه نیز اشاره مختصری بدان وجود دارد. این مقاله در‌صدد است تا با نگرشی تطبیقی، داستان شهر‌ زنان را که درونمایه و مضمونی مکرر در ادبیات داستانی است ...

اسب‏ در ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی جایگاهی ویژه دارد. در متون اوستا و ادبیات باستانی ایران از اسب به‌ نیکی یاد شده است. شاعران، عارفان، نکته‏‌پردازان و خردمندان، پادشاهان و امیران، گردان‏ و دلاوران، دهقانان و کارورزان ایرانی و دین‌‏آوران بزرگ آن را مظهر خوشبختی و رستگاری و فراست و تیزهوشی دانسته‏‌اند. حضور اسب در فرهنگ و تاریخ کهن ایران در جلوه‌های گوناگون متجلی است. که بیشتر کتیبه‌ها، سنگ نبش...

در زبان فارسی و اشعار کلاسیک درباره آسمان و تأثیر آن‌ بر انسان‌ها مطالب متنوعی مشاهده می شود. معمولا هنگام شرح و توضیح این اشعار به آرایه استعاره یا مجاز متوسل شده و اغلب آسمان، استعاره یا مجاز از خداوند، قضا و قدر و... دانسته می‌شود. با نگاهی به پیشینه اعتقادی و اسطوره‌ای مشخص می‌شود، آنچه در زبان موجود است و به تبع آن در بسیاری از اشعار راه یافته است، نه تنها مجاز یا استعاره نیست؛ بلکه باورها...

پژوهش حاضر، با بازنمایی نقش اساطیر و باورهای باستانی و کُهن در هویت قومی- محلی و ذکر مصادیقی از کاربرد آنها در زندگی جاری یک قوم، در صدد پاسخ به این پرسش ها برآمد که اساطیر و باورهای کُهن در دنیای سیال و ماشینی امروز تا چه میزان زنده و پویا هستند؟ و کدام باورها و اعتقادات عامه، ریشه در اساطیر و باورهای دیرین دارند؟ بررسی و تبیین نقش اساطیر و باورهای کُهن در میان یکی از اقوام جامعۀ امروز ایران، نشا...

این رساله از دوبخش نظری و علمی تشکیل شده است که در بخش نخست به شناخت مسئله واژه ی قدرت و میل به قدرت و کشش آن از یک سو و از سوی دیگر کندوکاو قدرت و نمودها و برآیندهای آن در شخصیت هایی چون پرومته، و مده آ در سه نمایشنامه و کنش و واکنش های شان یک نوع نگرش نو ازمنظر گفتمانی و حال برخوردمی شود بطوریکه از این جهت از آنها کاراکترهایی جدید ساخته می شود و آنها خودشان می شوند .دراین بخش نیز به پیدایش و ...