قرن بیستم با همه ویژگیهایی که داشت به علت به بن بست رسیدن استراتژی های نظامی با فروپاشی شوروی پایان پذیرفت و از زمان فروریزی دیوار برلن در سال 1989 جهان از دیدگاه استراتژیک وارد قرن بیست و یکم شده است لذا دستور کار امنیتی جهان بر اصول و قواعد جدیدی با بازیگران دیگری تدوین گردیده است . که بر اساس آن جهان توسط پنج منظومه اداره خواهد شد که اصول آن بر محور 4+1 می باشد، در نتیجه تقسیمات مناطق ژئوا...

با رویدادهای 11 سپتامبر 2001 برای نخستین بار آمریکاییان توانستند در جمهوری¬های آسیای مرکزی که نزدیک به دو سده زیر نفوذ و سلطه روس¬ها بودند، حضور مستقیم پیدا کنند. منطقه¬ای که روسیه آن را جزو منطقه¬ی نفوذ طبیعی خود قلمداد می¬کند. در این برهه روسیه درصدد به چالش کشیدن حضور آمریکا در آسیای مرکزی و در نتیجه حفظ نفوذ و منافع خود در این منطقه برآمد که این امر باعث دگرگونی در سیاست¬های امنیتی روسیه در...

هدف این مقاله توضیح مفاد و محتوا و تجزیه و تحلیل علل، انگیزه ها و اهداف طرح خاورمیانه بزرگ، با هدف واکاوی تأثیرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. به عبارت دیگر، منظور پاسخگویی به این سؤالات اصلی و فرعی است: دلایل، انگیزه ها و اهداف ایالات متحده از ارایه این طرح چیست؟ این طرح، چه جایگاهی در راهبرد امنیت ملی، سیاست خاورمیانه ای و نقش ملی آمریکا دارد؟ چرا فرآیند دموکراتیک سازی خاورمیانه د...

در این مقاله، به ترتیبات و الگوهای امنیتی در خلیج ‏فارس، از آغاز شکل‏گیری این مجموعه امنیتی و اضلاع سه‏گانه آن توجه شده و ضمن اشاره به ناکافی‏بودن نظریه‏های وابستگی و امپریالیسم برای توضیح این ترتیبات، ضرورت توجه به دوآلیسم برخاسته از الهامات واقع‏گرایی و لیبرالیسم مورد تأکید قرار گرفته است. در این راستا نویسنده به رویکرد دو قدرت مداخله‏گر انگلیس و آمریکا در تنظیم ترتیبات امنیتی خلیج ‏فارس پردا...

چکیده موقعیت جغرافیایی خاص ترکیه که در میان فرهنگ ها و سیاست های مختلف قرار گرفته و پل ارتباطی میان اروپا و آسیا را ایجاد کرده است، اهمیت سوق الجیشی این کشور را دو چندان می نماید. این کشور، با دسترسی به سه دریا و داشتن گذرگاه های مهم جهانی، جایگاه ویژه ای را به لحاظ تأثیر گذاری بر جریان های بین المللی در منطقه دارا است. پس از نخستین جنگ جهانی و فروپاشی امپراطوری عثمانی، کشور ترکیه در کانون تغی...

پایان ماموریت ­­نیروهای بین المللی در افغانستان و واگذاری تامین امنیت به نیروهای نظامی افغان پیامدی جز ناکامی آمریکا در نابودی تروریسم و پیشبرد صلح پایدار نداشت. اتخاذ استراتژی جدید از سوی آمریکا تنها به بروز تنش با حکومت افغانستان انجامید. دخالت قدرت های همسایه رقیب با هدف نفوذ، افغانستان را میدان حفظ منافع رقبا بدون توجه به حاکمیت ملی آن قرار داده است. انعکاس تنوع قومی و مذهبی جامعه در نهادها...

بدون شک امنیت ملی کشورها هموراه با تحولاتی که در اطراف مرزهای آنها رخ می دهد ارتباط مستقیمی دارد. به عبارت بهتر این تغییر و تحولات، امنیت یک کشور را به صورت مثبت یا منفی تحت تاثیر قرار می دهد و از آن جا که امنیت هر بازیگر به معنی بقاء آن می باشد در نتیجه همه کشورها در برابر هر تهدیدی که امنیت و بقاء آنان را با خطر مواجه سازد واکنش نشان می دهند. بر این اساس حضور سازمان پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو...

ادبیات مطالعات امنیتی که امروزه مبنای بررسی تحولات امنیتی سایر کشورها قرار می‏گیرد، به لحاظ خاستگاه پیدایش و همچنین به دلیل ویژگی‏های ماهوی آن ریشه در تحولات امنیتی کشورهای غربی و به ویژه آمریکا در دوران جنگ سرد دارد. این ادبیات، عمدتاً غربی (غرب‏محور) است.در این مقاله تلاش می‏شود ضرورت بازنگری در ادبیات مطالعات امنیتی غربی براساس محدودیت قابلیت‏های تبیین آن مورد توجه قرار گیرد. بدین منظور ابتدا...

با استحاله و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ساختار ژئواستراتژیک پیمان ورشو، ضرورت جایگزینی مفاهیم ، دکترین ها و استراتژی های نوین، بازیگران عرصه بین المللی را بسوی نگرش جدید رهنمون ساخت. در این میان بازیگران منطقه ای و جهانی بر مبنای استراتژی فرصت یا رویکرد سریع ترین و موثرترین اقدام در بهترین فرصت موجود سعی در تبدیل مخاطرات و چالشهای دوره پساجنگ سرد به فرصتها، در راستای راهبرد مینیماکس نمودند، چ...

تداوم حضور آمریکا در خلیج فارس بعد از اشغال عراق در سال 2003، تاثیرات مهمی برکشورهای عربی منطقه داشته است. بررسی سوابق حضور نیروهای ایالات متحده آمریکا در خلیج فارس نشان می دهد این کشور بعد از عملیات آزاد سازی کویت در سال 1991 اقدام به حضور گسترده نظامی در این منطقه نموده است و در پی تقویت و تحکیم روابط خود با کشورهای منطقه بوده است. ایالات متحده آمریکا اکنون با هر هفت کشور عربی حوزه خلیج فارس...