مولوی در جای‌جای مثنوی با شیوۀ «قیاس اصولی» مخالفت شدید کرده و به‌کارگیری آن را خطای شناختی- ادراکی می‌داند؛ ولی عملاً در داستان‌های خود برای ثبوت و اثبات نظریه‌ها، نوع منطقی آن را مباح می‌داند هرچند، بر اساس شیوۀ منحصربه‌فردی که در نوع خطابۀ خود دارد، تناسب منطقی و نظم معهود آن را به هم می‌زند. این مقاله تناسب استدلال مولوی را در داستان تمثیلی «شیر و نخجیران» مورد نقد و بررسی قرار داده و ...

ماجرای ابلیس در تاریخ عرفان و تصوف اسلامی بسیار پرمناقشه و مخاطره‌آمیز است. مسأله‌ی نافرمانیِ او در امر سجده بر آدم همواره موضوع بحث بسیاری از عرفای مسلمان بوده است. گروهی از بزرگان عرفان و تصوف دیدگاهی بر‌خلاف دیدگاه رایج درباره‌ی ابلیس دارند و به دفاع از او و حتی تبرئه‌ی او پرداخته‌اند. در این نوشته، با بهره‌گیری از اَسناد و منابعِ در‌دسترس، تفاوت‌ها و تشابه‌های آراء و افکار دو تن از آنان، مولان...

واکاوی مفهوم ماند به‌عنوان قانون اول حرکت در فیزیک کلاسیک که تبیین حرکت بر اساس آن استوارشده و هم‌چنین دو بستر فیزیک ارسطویی و فیزیک کلاسیک به‌‌عنوان دو جریان فکری مهم که صدها سال نظریات غالب بوده‌اند، اهمیت ویژه‌ای به‌عنوان این مقاله می‌دهد. در این مقاله امکان طرح و بررسی مفهوم ماند در فیزیک ارسطویی مورد پرسش و تحلیل قرار گرفته است. نویسندگان پس از تعریف مفهوم ماند در فیزیک کلاسیک و استخراج کل...

دکارت را به‌درستی پدر فلسفة‌ جدید می‌نامند. اما باید دید چرا فلسفه‌ای که دکارت طرح آن را درمی‌اندازد، با وصف «جدید» همراه است. تازگی نظام فلسفی دکارت به این است که می‌کوشد تصویر تازه‌ای از انسان، خدا و جهان عرضه کند؛ تصویری که با آنچه از این سه مقوله در فلسفة سنتی سراغ داریم، متفاوت است. انسان دکارتی با انسان ارسطویی بسیار فرق دارد. انسان ارسطویی حیوان ناطق است؛ یعنی به‌جهت برخورداری از نفس است...

این پایان نامه با نگاهی نو، به کارکرد مثل در قرآن می پردازد و شامل دو بخش می شود که در بخش اول تعریفی جامع از مثل ارائه کرده و تعابیر مختلف آن را در قرآن بررسی می کند و انواع مثل های قیاسی طبیعی و داستانی و اهداف و کارکرد آنها را در مسیر القاء پیام های کلیدی قرآن به مخاطب، مورد مطالعه قرار می دهد و در بخش دوم، تمثیل های قرآنی از منظر زیبایی شناسی ادبی و بیانی مانند ایجاز، تصویر سازی، تناسب لفظ ...

هدف از این مطالعه مقایسه تأثیر تدریس با الگوی قیاس­گری و یادگیری مشارکتی در تعامل با سبک­های یادگیری بر بازده­های یادگیری و نگرش نسبت به علوم بود. نمونه تحقیق متشکل از 107 دانش­آموز چهار کلاس سوم راهنمایی شهر تبریز بوده که به­طور تصادفی خوشه­ای از جامعه آماری انتخاب شده بودند. یکی از کلاس­ها به­عنوان گروه کنترل و کلاس­های دیگر به عنوان گروه­های آزمایشی لحاظ شدند. گروه کنترل آموزش به شیوه سنتی ر...

ارسطو و فارابی به عنوان دو فیلسوف واقع گرا، به بحث درباره «هستی» و «علت موجودیت اشیاء» پرداخته اند. هستی از نظر ارسطو همان «هستنده» است که از طریق مکان، وضع، مقدار و اندازه ای که خود را در جهان بیرونی نشان می دهد، می توان آن را توصیف کرد. اما فارابی با تحلیل معرفت شناختی و زبانی از مفهوم «موجود» و نیز بر مبنای نگرش تنزیهی و توحیدی خود نسبت به واجب الوجود و رابطه اش با ممکنات، کوشید تا مفهوم «وج...

مرتبة ذات الهی پیچیده‌ترین اعتبارات عرفانی است؛ مرتبة اطلاق مقسمی که حتی حمل واژه‌های مقام، مرتبه، اعتبار عرفانی، و اطلاق بر آن محل تردید است. دربارة وجود لابشرط مقسمی دو اختلاف وجود دارد؛ یکی اختلاف میان فلاسفه و عرفا و دیگر اختلاف میان خود عرفا. اختلاف میان فلاسفه و عرفا در این است که این مرتبه صرفاً از معقولات ثانیة فلسفی است و مابه‌ازای خارجی ندارد، چنان‌که فلاسفه معتقدند یا حقیقه الحقایق اس...

یکی از مکانیسم های شیوه پرداخت قیمت کالا در تجارت بین المللی، استفاده از گشایش اعتبار اسنادی است. اعتبار اسنادی، علاوه بر این که سندی بانکی و در تحلیل نهایی، یک سند تجاری محسوب می گردد، متکی و مستند به روابط قراردادی میان متقاضی اعتبار و بانک گشاینده اعتبار است. در تبیین ماهیت حقوقی قرارداد گشایش اعتبار که در حقیقت، منشأ و موجد اعتبار است و در تعیین حدود و سامان حقوق و تعهدات این دو مؤثر است؛ ت...