رباعی که اکثر پژوهندگان آن را قالبی کاملاً ایرانی دانسته اند، یکی از قالب های کوتاه شعری است، با مجالی اندک اما محمل اندیشه های بزرگ؛ به عبارت دیگر ایجاز کلام و در عین حال تراکم تصاویر و معانی، از ویژگی های ذاتی این قالب شعری است. در بیشتر کتب ادبی و تاریخی و نسخه های خطی و جنگ های شعری قدیم نظیر رساله التنبیه ،تاریخ جهانگشای جوینی،کلیله و دمنه ، مرزبان نامه ،سندباد نامه ،چهار مقاله نظامی عروضی،...

نوادر الحکایات و غرایب الرّوایات یا بحر النّوادر اثر عبدالنّبی فخرالزّمانی قزوینی، مولّف تذکر? میخانه است. این کتاب در سد? یازدهم تألیف شده و شامل یک مقدّمه و چهار یا پنج صحیفه و هر صحیفه شامل دوازده باب و هر باب مشتمل بر دوازده مجلس یا نادره است. این اثر در بردارند? حکایات و نوادر زندگانی پیامبران، امامان، پادشاهان و سایر طبقات اجتماعی جامعه، ذیل باب هایی با موضوعات گوناگون است که به شیو? نقل و گردآ...

هدف از این پژوهش بررسی پیشینه‌های کتابشناختی پایگاه نسخ خطی خانه کتاب از نظر مطابقت با استانداردها و قواعد فهرستنویسی مورد تأیید و استفاده کتابخانه ملی ایران است. پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که به‌صورت پیمایش تحلیلی و با استفاده از سیاهه وارسی به‌عنوان ابزار گردآوری اطلاعات صورت گرفته است. درک اینکه فهرستنویسان نسخ خطی تا چه میزان خود را ملزم به رعایت قوانین فهرستنویسی می‌دانند، می‌تواند در ...

هدف: پژوهش حاضر به منظوربررسی فرایند دیجیتال­سازی نسخ خطی در 5 کتابخانه دارای نسخ خطی شهر قم از دیدگاه مدیران و کارشناسان و شناسایی نارسایی‌های موجود و ارائه راهکارهای مناسب انجام شد.روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کاربردی بود که با استفاده از روش پیمایشی با رویکرد توصیفی انجام شد. داده‌های مورد نیاز آن از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری‌شد و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و ...

امروزه نسخ خطی یکی از مهمترین پل¬های ارتباطی ما با فرهنگ غنی و تفکرات شگرف صاحب نظران و دانشمندان گذشته می¬باشد. نظر به اینکه احیای این گونه میراث علمی نفیس کمک شایانی در راستای فرهنگ علمی و دینی جامعه است، در این رساله «تصحیح و تحقیق کتاب توحیدنامه» اثری از «سید حسن حسینی» ارائه شده است. ایشان در زمان شاه سلطان حسین صفوی می¬زیسته¬اند. از کتاب توحیدنامه تنها یک نسخه بر جای مانده است. تصحیح این ...

تصحیح متون کهن همواره مورد توجه ادب دوستانی بوده است که دغدغه‌شان فراهم کردن متنی منقح و نزدیک به گفتار مؤلف است. یکی از متون بحث‌برانگیز، کلیات شمس تبریزی اثر جلال‌الدین محمد مولوی است. این اثر سترگ به دلیل حجم گسترده آن و مشوش بودن نسخ موجود‌ هنوز تصحیح کاملاً قابل اعتمادی ندارد. پژوهش حاضر نقد دیوان کبیر مصحَّح فروزانفر بر اساس یکی از نسخ در دسترس ایشان، یعنی نسخه نورعثمانیه (با علامت اختصاری ع...

«گونه شناسی» شناخت کاربردهای زبان فارسی است در حوزه‌های جغرافیایی و دوره‌های مختلف، و تطبیق آن با متون فارسی. با سنجش مقوله‌های مختلف زبانی و بیانی هر متن با متون دیگر می‌توان به مجموعه‌ای از هم خوانی‌ها دست یافت، که همین همخوانی‌ها اساس کار در گونه شناسی است. بنا بر اصل گونه شناسی، هر دست نوشت ویژگیهای زبانی و فرهنگی حوزة خویش را دارد و در صورت آمیزش آنها، ویژگیهای سبکی هر کدام از دست نوشته‌ها...

یکی از ابزارهای دیوان استیفا برای ثبت و ضبط دخل‌وخرج کشور دفاتر مالی بوده که برای تدوین آن‌ها از شیوۀ خاصی پیروی ­شده‌ است. از جملۀ این دفترها دفتر توجیهات بوده که به ثبت هزینه­های جاری مملکت اختصاص داشته‌ است. هدف این مقاله واکاوی ساختار و اجزای دفاتر توجیهات، چگونگی ثبت و ضبط آن و قوانین حاکم بر آن در عصر صفوی است. در این دفاتر، اطلاعات مربوط به هزینه­ها به‌صورت مجزا در دو بخش «توجیهات» و «مق...