بحث و بررسى پیرامون فلسفه مردانه بودن گفتمان قرآنى است، فلسفه مردانه بودن گفتمان قرآنى حضور گسترده و پیوسته مردان در عرصه زندگى است. نویسنده با استناد به آیات متعدد و اثبات مردانه بودن گفتمان قرآن، نخست با یادآورى چند نکته به تنقیح محل بحث مى‌پردازد سپس پنج دیدگاه راجع به فلسفه مردانه بودن گفتمان مطرح مى‌کند: 1- تعمیم مفهومى 2- تعمیم مصداقى 3- تغلیب 4- واقع نگرى در جامعه مرد سالار عرب 5- واقع ن...

رقیه بنت الحسین(س) در انساب و تاریخ: تاریخ تحلیلی شخصیت‌شناسی حضرت رقیه(س)/ محمدحسن پاکدامن/ بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی/ 1394/ 328ص   موضوع کتاب حاضر درباره شخصیت‌‌شناسی حضرت رقیه، بنت‌الحسین(س) و رفع شبهاتی است که در منابع پراکنده درباره آن حضرت گزارش شده است. پرداختن به اثبات وجود آن حضرت در انساب، تاریخ و نقد و تنقیح حاشیه‌ها و داستان‌های ناشناخته و غیرواقعی از دغدغه‌های نویسن...

یکی از عوامل اساسی در پیدایش اختلاف بر سر تعداد آیات منسوخه قرآن، عدم توجه دقیق به اصطلاحات قریب المعنی و خلط مباحث مختلف در این حوزه بوده است. دانشمندان متقدم علوم قرآن ، عالمانه یا از سر تسامح ، وجوه ممیزه نسخ با تخصیص ، انساء تقبید ، استثنا و ... را در نظر نگرفته و حکم نسخ بسیاری از آیات قرآن را صادر کرده اند، لکن متأخرین در نقد این رویه تمامی مساعی خویش را به کار برده اند . در مقاله حاضر پس...

بحث تنقیح قوانین و مقررات، از مباحثی است که درحال حاضر محافل علمی را بیش از پیش به خود مشغول کرده؛ و یکی از مباحث مهم تنقیح قوانین و مقررات، بررسی و تشخیص«نسخ ضمنی» مصوبات است. در این مقاله به گوشه‌هایی از مبحث نسخ (آن هم نه نسخ و تغییرات ضمنی، بلکه نسخ و تغییرات صریح)، اکتفا می‌شود. شاید تصور شود که نسخ، اصلاح و الحاق صریح معلوم است و نیازی به بیان آن نیست، اتفاقاً در این تحقیق، دایرة بحث، بیش...

دستور الکاتب فی تعیین المراتب یکی از مهم‌ترین کتاب­‌ها در موضوع انشا و نامه‌نگاری در قرن هشتم است. این کتاب یک‌­بار در فاصلۀ سال­‌های 1964 تا 1976 م در سه مجلد در مسکو به چاپ رسیده است. چندی است، مجلد اول این کتاب بر مبنای همان تصحیح، دوباره به صورت چاپی عرضه شده است و هرچند ویراستارِ چاپ جدید، به جز یک نسخه از نسخه‌های متأخر این کتاب را در دست نداشته که آن را با متن چاپی بسنجد، این چاپ...

تحظى الصورة الشعریة بأهمیة کبیرة فی الأدب بصورة عامة والشعر بصورة خاصة، لذا فقد استلهمت دراسی النقد الحدیث ، کونها لا تعبر عن إحساس الشاعر ومشاعره فحسب، بل لکونها تعبر أیضاً عن واقع الإنسان الذی یرسمه الشاعر بحواسه ویعبر عنه بعاطفته وأحاسیسه. وإن استخدام الموروث الدینی کتقنیة من تقنیات الشاعر، ما هو إلا تعبیر عن تجربته وقناعاً تلبسه شخصیاته کی تتناسب مع الهدف الذی یریده. السیاب ونیما من هؤلاء الش...

تشبّه به جنس مخالف، از جمله مسائلى است که در جوامع امروزى با ظهور فرهنگ‏هاى نوپیدا، اهمیت بیش‏ترى یافته است، و جاى بحث تفصیلى در تنقیح موضوع و حکم آن، در کتب استدلالى خالى است.نوشتار حاضر در پاسخ به این مسأله که آیا هرگونه تشبّه به جنس مخالف حرام است، به بررسى ادله و وجوهى پرداخته است که مى‏تواند در این مسأله مورد استناد قرار گیرد. پس از ذکر تمام روایات این باب و ادله دیگر، حرمت مطلق تشبّه به جنس ...

یزعم کثیرٌ من العروضیّین العرب فی العصر الحدیث أنّ الأخفش الأوسط هو الّذی استدرک البحر المتدارک علی البحور الخلیلیّه الخمسه عشر، ولکن الدراسه التاریخیّه والبنیویّه لهذا البحر تثبت أنّ المتدارک لیس من استدراکات الأخفش علی الخلیل، بل ابن حمّاد الجوهری هو الّذی استدرکه علی البحور الخلیلیّه، لأنّه کان بحاجه ماسّه إلی هذا البحر فی فرضیّته العروضیّه.   منهجنا فی هذا المقال هو منهج تاریخی و تحلیلی، إذ إنّنا درسنا الم...