اکثر برنامه ریزی ها در کشورهای در حال توسعه توسط دولت و به صورت متمرکز صورت گرفته و به نیازها و پتانسیل های مناطق توجه کمتری شده است. تجربه نشان داده است که در این کشورها نه تنها تخصیص بهینه منابع صورت نمی پذیرد، بلکه عمدتا منابع تخصیص یافته ارتباط چندانی با نیازها و پتانسیل ها نداشته و شکاف و دوگانگی بین مناطق مرتبا افزایش یافته است و نهایتا این عدم تعادل مشکلات عدیده و غیر قابل جبرانی را در م...

توسعه مبتنی بر دانایی مستلزم تعیین سیاست­ها و راهبردهای ملی علم و فناوری است. هدف مقاله حاضر، ارائه راهکارها و پیشنهادهایی برای ارتقای سیاست­های علم و فناوری ایران است. به این منظور، روند تاریخی سیاست­های توسعه صنعتی کشور با تأکید بر علم و فناوری و توانمندی­های فناورانه کشور در دوره­های قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران تحلیل شده است، در ادامه بخش اول مقایسه اجمالی سیاست­های توسعه صنعتی ایران و ...

سرگذشت خدمات مسلمانان به جغرافیا، بخشی از آن تجدید حیات فکری است که طلوع تمدن اسلامی را مشخص می‏کند. رشد وگسترش این تمدن با نمایان شدن روح تازه علمی که به نحوی چشمگیر خِرد را بر قدرت چیره کرد پیوند نزدیک داشت. بطوریکه تا قرن نهم هجری ـ قمری(قرن پانزدهم میلادی)، علم جغرافیا و جغرافیدانان در جهان اسلام بر تمامی دنیا تأثیرگذار بود. در شرایط کنونی جهان اسلام، و با هدف تهیه داده‏های کاربردی جغرافیا د...

مطابق با نظریه پیچیدگی در جهان شبکه‌ای و به‌هم پیوسته کنونی پیشران‌های متعددی در سیاستگذاری در توسعه علم و فنّاوری تأثیرگذارند. فهم روابط و چگونگی تأثیرگذاری این پیشران‌ها مستلزم به‌کارگیری رویکردی میان‌رشته‌ای است. بنابر این رویکرد، در این مقاله موضوع توسعه علم و فنّاوری در حوزه سیاستگذاری در فضای تعاملات سیاسی بین‌المللی بررسی می‌شود. دستیابی به جایگاه نخست علم و فنّاوری در منطقه جنوب غرب آسیا و...

هدف مقاله حاضر ارائه چارچوبی نظام‌مند برای تدوین برنامه‌های سیاستی توسعه در حوزه علم، فناوری و نوآوری است. این چارچوب که از سه جزء اصلی ساخته شده است روشی منسجم را ارائه می‌دهد تا فرایند تدوین برنامه‌های سیاستی حوزه علم و فناوری تسهیل و تسریع شوند. چارچوب ارائه شده در این مقاله از یک بخش با عنوان موتور تدوین احکام تشکیل شده است که مبتنی بر الگوی اهداف سیاستی، ابزارهای سیاستی و گروه‌های هدف به ت...

علم محصول تاریخ و جامعه است و به همان میزان که به کار دانشمندان متعلق است به محیط اجتماعی نیز تعلق دارد. پیشرفت در علوم طبیعی با پیشرفت در علوم اجتماعی همراه خواهد بود و تکامل جامعه را در پی خواهد داشت. کشورها برای توسعه در هر زمینه‌ای احتیاج به بسترسازی فرهنگی دارند. رسانه‌ها به عنوان قوه چهارم جامعه مدنی (قضائیه، مقننه و مجریه) می‌توانند نقش بسزایی در شکل‌گیری یک فرهنگ مناسب و محو فرهنگ نامنا...

هدف از مطالعات آینده نگری فناوری در کشور ژاپن ارائه و تجزیه و تحلیل اطلاعات اساسی مورد نیاز دولت در امر سیاستگذاری علم و فناوری، مدیریت پژوهش و توسعه، برنامه¬ریزی آموزش عالی در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی، بنگاههای اقتصادی و... است. تحقق مطالعات آینده نگری فناوری با ویژگیهای سازمانهای دولتی که با مقولات علم و فناوری سر وکار دارند و همچنین، با عوامل مختلف اقتصادی اجتماعی جاری در زمان اجرای برنامه...

چکیده در دودهه اخیر، تاکید بر تدوین سیاست و برنامه ریزی جهت توسعه علم و فناوری در ایران را می توان در سخنان مسئولان و اسناد بالادستی کشور به خوبی مشاهده نمود. با این وجود به نظر می رسد تحقیق جامعی که سیاست های علم و فناوری تدوین شده در برنامه های پنج ساله توسعه پیشین را مورد نقادی قرار دهد، کمتر به چشم می خورد. در این پژوهش با رویکردی اکتشافی و توصیفی تلاش شده تا تمامی اسناد برنامه های توسعه کش...

مهم‌ترین مسئله‌ای که کشورهای در حال توسعه با آن مواجهند، به گردش درآوردن چرخ توسعه است. از طرفی توسعه مستمر یا به اصطلاح «توسعه پایدار»، تنها زمانی امکان‌پذیر است که توأم با پیشرفت مداوم علم و فناوری بوده و به وسیله آنها تقویت شود. به رغم این واقعیت، اغلب کشورهای در حال توسعه از فقدان سیاست‌های بخش علم و فناوری فقدان تشکیلات سازمانی قوی و نارسایی نظام‌های تحقیق و توسعه و نیروی انسانی متخصص، جری...