جستار این مقاله بازشناسی هویت شاهی در اندیشه سیاسی ایران باستان با استفاده از رهیافتتحلیل گفتمان است. شالوده اندیشه سیاسی ایران باستان بر قائده نظم آسمانی و الگوی سامانسیاسی استوار است که تمشیت امور مردم بر این اساس به عهده شاه آرمانی ب ه عنوان عاملاجرای نیات آرمانی است. شاه در ایران باستان کام لترین مردم و نماینده خدایان در زمین،قوانین آسمانی را اجرا م ینماید. این مقاله به این سؤال م یپردازد ک...

در سده ی نوزدهم دولت های بیگانه بخصوص انگلیس و روسیه، به سبب اهمیت سوق الجیشی ایران و برای حفظ منافع و تحکیم سلطه ی نفوذ خود در این کشور، شروع به گرفتن امتیازات مختلفی نمودند. این امتیازات که در قالب قراردادهای نظامی، اقتصادی، تجاری، عمرانی منعقد می شد؛ به دور از انگیزه های سیاسی و نظامی این دولت ها نبود. از جمله ی این امتیازات، تاسیس بانک شاهنشاهی ایران می باشد که در 1306ه.ق/ 1889م. در ایران، ...

سعدی از معدود شاعران زبان فارسی است که به واسطه نفوذ آثارش، عمق اثربخش در فرهنگ ایرانی داشته است. در این پایان نامه تلاش شده تا رابطه ی میان بخش های مختلف گلستان که عموماً لحن و محتوای پندآموز، تعلیمی و اخلاقی دارد، با اصول و مبانی اندیشه های ایران شهری، نظیر شاهی آرمانی، فرّه ایزدی، توأمان بودن ملک و دین، عدالت، تساهل و تسامح، راستی، مبانی و اصول مکتب اشعری، تقدیرگرایی، جبر و اختیار، حسن و قبح ش...

خصوصیات رئولوژیک محلول های آبی موسیلاژ استخراج شده از دانه گیاه شاهی (lepidium sativum l.) مورد بررسی قرار گرفت. ویسکوزیته هیدروکلوئید دانه شاهی در محدوده سرعت برشی 92/1 تا 4/229 s-1 به عنوان تابعی از غلظت (4/0، 6/0، 8/0 و 0/1 % w/w )، دما (5، 25 و ?c 40) و ph ( 5/2، 4، 7 و 10) به دست آمد. برای این هیدروکلوئید یک رفتار غیر نیوتنی رقیق شونده با برش مشاهده گردید و مقدار شاخص رفتار جریان در اکثر ح...

نهضت نافرجام مزدک –نخستین جنبش اجتماعی ایران است که در اوایل حکومت قباد در سال 494میلادی بر پا شد و تا سال524ادامع یافت و اثرات وسیع و شگرفی را حتی بعد از سقوط ساسانیان به جا گذاشت .نوشتار حاضر از رهیافت اندیشه سیا سی –این قیام را مورد بررسی قرار داده و بر این مدعا است که-جنبش مزدک –جنبش اجتماعی در لوای مذهب بوده و هیچ گونه تقابلی با اندیشه سیاسی شاهی نداشته است.مقاله برای بررسی صحت و سقم این ف...

یکی از آرزوهای مشروطه­خواهان متجدد در اواخر دوران قاجار، تأسیس بانک ملی بود که از نشانه­های ترقی به شمار می­رفت، شاید این آرزو به خاطر نقش دو بانک استقراضی و شاهی در غارت منابع کشور بوده است و شاید هم به خاطر مدرنیزه­کردن کشور.  طرح تأسیس بانک ملی در اوایل تشکیل مجلس اولِ مشروطه ارائه شد. لیکن عدم همکاری درباریان و شاه و برخی از وزرا با پیشنهاد تاسیس بانک ملی و عدم همیاری در خرید سهام از سوی مت...

فردوسی و شاهنامة او را می توان حاصل دو فرهنگ یا آبشخور فکری دانست؛ یک سوی فرهنگِ ایرانی و دیگر سوی فرهنگ اسلامی . هنگامی که او آهنگ سرودن شاهنامه را در سر می پرورانده، نزدیک به چهارصد سال از ورود اسلام به ایران گذشته است و بی گمان اندیشه های اسلامی بر او تأثیر و نفوذ داشته است. به جز تفکرات اسلامی، باورهای ادیان کهن و آداب باستانی، قطعاً بر فردوسی و اثر او تأثیر گذاشته است. در این فرصت تلاش بر آن...

جامعه ی ایران، جامعه ای مرد سالار بوده و در روابط سیاسی و اجتماعی و اقتصادی، سلطه ی مردان امری عادی و طبیعی تلقی شده و زنان اغلب از صحنه ی رسمی سیاست غایب بودند؛ ولی از آن جا که تعلق شاهان به خاندان سلطنتی و برگزیده در اولویت قرار داشت، فقط در شرایط خاص در صورت نبود فرزند ذکور بالغ، گاه حکومت زنان خاندان سلطنتی تحقق می یافت. به همین جهت کتب سیر الملوک نیز برای شاهان مرد تدوین شده است. سیر الملو...

اسطوره فره­ایزدی از مهمترین ارکان اندیشه سیاسی ایران باستان و جزو مولفه­های اصلی مفهوم شاهی­آرمانی بود. این اسطوره کارویژه­های سیاسی مشروعیت­آفرین داشت، رفته­رفته دستخوش تحول معنایی شد. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که سازوکار این تحول معنایی و تطور محتوایی چه بود؟ در این جستار با روش تحلیلی- تفهمی مبتنی بر معناکاوی و فهم همدلانه شواهد تاریخی ذیل رهیافت جامعه­شناسی تفهمی، این موضوع بررسی می شود. ...

در این گفتار به واژه bayaspān در زبان پهلوی پرداخته شده است. این واژه تنها به معنی «پیک شاهی، پیغام آور» در فرهنگ های موجود زبان پهلوی درج شده است و معنی و کاربرد دیگر آن از قلم فرهنگ نویسان افتاده است. نویسنده، ضمن یادآوری واژه bayaspān به معنی «نوعی ازدواج» در متون فقهی و حقوقی زبان پهلوی و آوردن نمونه و مثال از آن متون، استدلال می کند که این واژه ریشه شناسی متفاوت نیز دارد. در نتیجه، بهتر اس...