دریای خزر، به‌دلیل وجود منابع عظیم نفت، از مناطق حائز اهمیت در جهان محسوب می‌شود. استخراج نفت و حمل‌ونقل دریایی آن در دریای خزر، به‌طور چشمگیری در حال افزایش است. از سوی دیگر، عمده‌ترین آلودگی دریای خزر، آلودگی نفتی ناشی از بهره‌برداری و حمل‌ونقل نفت می‌باشد. آگاهی از اثرات مخرب آلودگی نفتی،‌‌ ضرورت اتخاذ راهکارهای لازم جهت پیشگیری، مقابله و آمادگی منطقه‌ای در برابر این آلودگی را مطالبه می‌کند....

تغییرات اقلیمی مهم­ترین معضل کرۀ زمین در سدۀ حاضر است. بنابراین ارزیابی و پیش‌بینی این تغییرات در آینده به‌دلیل آثار سوء آن بر منابع آبی و همچنین تأثیرات زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ازاین‌رو در پژوهش حاضر، تأثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات رواناب سطحی حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه تحت سناریوهای­ A1B، A2 و B1 با کاربست مدل گردش عمومی HadCM3 و مدل مفهومی بارش- رواناب IHA...

هدف از این تحقیق پهنه‏بندی خطر فرسایش خندقی با استفاده از مدل دمپستر‌ـ شفر در حوضۀ آبخیز قرناوۀ استان گلستان است. بدین‌منظور ابتدا نقشۀ پراکنش پهنه‏ای خندق‏های (متغیر وابسته) حوضۀ آبخیز قرناوه با استفاده از بازدید‏های میدانی و تصاویر ماهواره‏ای با مقیاس 1:200000 در محیط ArcGIS تهیه شد. 70 درصد از کل پهنه‏های خندقی برای تهیۀ نقشۀ پهنه‏بندی خطر و 30 درصد آن برای اعتبارسنجی مدل در نظر گرفته شد. در...

چکیده: دریای خزر با مساحت 378 هزار کیلومتر مربع بعنوان بزرگترین دریاچه دارای ارزشمند‏ترین ذخایر آبزیان و تأمین کننده بیش از 80 درصد خاویار جهان شرایط خاصی را از لحاظ اکولوژیکی و تنوع زیستی پشت سر می‏گذارد. در کمتر از 14-12 سال تعداد ماهیان بالغ و تولید خاویار دریای خزر به صفر خواهد رسید. کنوانسیون محیط زیست دریای خزر (کنوانسیون تهران)، پس از 8 سال مذاکره میان دولتهای ساحلی، با نظارت و مشارکت ...

اولویت بندی زیرحوضه ها از مهم ترین راهکارهای مدیریت جامع حوضۀ آبخیز و پایداری توسعه است. حفاظت از منابع طبیعی موجود از طریق علامت­گذاری زون های پتانسیل تخریب در سطوح کوچک برای توسعۀ پایدار، نیازی بنیادین محسوب می شود. طرح زون های پتانسیل تخریب برای اجرای اقدامات حفاظتی آبخیز، بدون برنامه­ریزی، اقتصادی نیست؛ در نتیجه این پیش نیازی برای پذیرش اولویت بندی زیرحوضه هاست. آنالیز مورفومتری به عنوان رو...

سیل یکی از مخاطرات محیطی است که هر ساله خسارات فراوانی به بار می آورد. از آنجا که اغلب ویژگی های محیطی را می توان در ارتباط با الگوهای گردشی تبیین کرد، بررسی و تعیین الگوهای سینوپتیکی مولد سیلاب های مخرب و فراگیر اهمیت و ضرورت خاصی می یابد. در این مطالعه، پس از تعیین آستانۀ سیلاب های مخرب و فراگیر، داده های ارتفاعی تراز 500 هکتوپاسکال برای 44 طوفان مولد سیل در حوضه آبریز دریاچه ارومیه (22 ایستگ...

نفوذ آب در خاک حوضۀ آبریز به عوامل مختلفی بستگی دارد. هر حوضۀ آبریز بنا بر اقلیم و شرایط و ساختمان خاک خاص خود، خصوصیات منحصر به فردی دارد. در این تحقیق سواحل دو رودخانۀ دائمی استان بوشهر (رودخانۀ مند در شهرستان دشتی و رودخانۀ باهوش در شهرستان تنگستان) بررسی شده است. میزان نفوذ عمودی آب به خاک با روش آزمایش صحرایی استوانۀ مضاعف با سه تکرار (در 120 چاهک) برای کنترل و تعیین  مدل مناسب و  محاسبه ض...

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش نفت در دریای خزر و ظهور کشورهای تازه استقلال یافته‌ در حاشیهء آن،کشورهای نوخاسته،خواهان مشخص شدن وضعیت مالکیت و تعیین حدود خود برای استخراج‌ منابع بستر و زیر بستر دریای خزر به‌طور مستقل گردیده‌اند.مبنای حقوقی دریای خزر به دنبال پدید آمدن‌ سه کشور دیگر در حاشیهء آن در چندسال اخیر،به‌عنوان منطقه‌ای حیاتی و اقتصادی و یکی از مهم‌ترین‌ مناطق راهبردی جهان،باعث ب...

در این پژوهش میزان تأثیر دمای سطح آب دریای خزر(sst) بر بارش فصلی نواحی شمالی و جنوب غربی ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. دوره های گرم، سرد و پایه(شرایط معمولی دمای سطح آب دریا) تعریف و میانه بارش در هر دوره(به ترتیب rw ،rc ،rb ) محاسبه و از مقادیر نسبت های rw/rb, rc/rb, rc/rw، و به منظور ارزیابی میزان تأثیر این شرایط بر بارش استفاده شد. روشن گردید که سردی بیش از معمول سطح دریای خزر در زمستان منجر...

در دوران جنگ سرد، حوضه دریای خزر جزء مجموعه امنیتی همه جانبه اتحاد جماهیر شوروی بود تا جایی که اتحاد شوروی حتی به قرار داد دو جانبه 1920 و 1941 منعقد بین ایران و شوروی در رابطه با نظارت، دخالت و بهره برداری از سطح و عمق، هیچ گونه توجهی به ایران نداشت. بهره برداری از نفت حوضه خزر تحت نظارت کامل شوروی بود ولی برای سه کشور اطراف دریای خزر که جزو محدوده سیاسی و امنیتی اتحاد شوروی بودند، محدوده بهره...