سعید بهشتی* ستاره ناظمی**   چکیده دانشمندان اسلامی و دانشمندان روان شناسی و مکاتب مختلف هر یک دیدگاه خود را درباره انسان و سلامت و بیماری یا نقص و کمال او بیان کرده اند. دیدگاه اسلام و روان شناسان انسان گرا نسبت به انسان و توانایی های او مثبت است. با وجود مشترکات دیدگاه اسلام و روان شناسی انسان گرا می توان نکات اختلافی نیز بین نظرات دو مکتب مشاهده کرد. استاد مطهری به عنوان یکی از دانشمندان اسلا...

ادبیات ایران در دوران انقلاب مشروطیت کاملأ تحت تأثیر تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. این تحولات به نوبه خود ریشه در رفت و آمد نخبگان سیاسی و فکری جامعه ایران به غرب از قبیل سیاحان، بازرگانان، دیپلمات ها، دانشجویان و از سوی دیگر آمد و شد اتباع مغرب زمین به ایران به ویژه در ساحت ایران شناس و یا شرق شناس و بازرگان و نیروی متخصص است. ویزگی مهم ادبیات دوره مشروطه استفاده از زبان محاوره ای و ساد...

برای ترسیم افق امنیتی منطقه غرب آسیا - پس از انقلاب‌های عربی سال 2011 -  ضروری است مؤلفه‌ها، متغیرها و عناصر مهم آن از جمله اسلام سیاسی مورد واکاوی قرارگیرد. بر این پایه، اسلام سیاسی از عمده‌ترین جریان‌ها و گفتمان‌های اثرگذار در تحولات اخیر منطقه بوده است. در این چهارچوب، رفتار اسلام گرایان در سه محور اصلی قابل بررسی است: نخست، افراط‌گرایی و خشونت با پیدایش جریان‌های نوظهور تکفیری مانند داعش. د...

پس از فروپاشی شوروی، پدیده اسلام گرایی در آسیای مرکزی و به ویژه ازبکستان از اهمیت قابل توجهی برخوردار شده است. اسلام گرایی در ازبکستان از نوع بنیادگراست. این مقاله بر اساس رویکرد مقایسه ای و تاریخی به بررسی، شناسایی ریشه های پیدایش و گسترش اسلام گرایی در ازبکستان می پردازد. در ادامه زمینه های پیدایی و گسترش این پدیده از منظر عوامل بیرونی ازجمله نقش کشورهای مختلف مانند ایران، ترکیه، عربستان سعود...

برای ترسیم افق امنیتی منطقه غرب آسیا - پس از انقلاب های عربی سال 2011 -  ضروری است مؤلفه ها، متغیرها و عناصر مهم آن از جمله اسلام سیاسی مورد واکاوی قرارگیرد. بر این پایه، اسلام سیاسی از عمده ترین جریان ها و گفتمان های اثرگذار در تحولات اخیر منطقه بوده است. در این چهارچوب، رفتار اسلام گرایان در سه محور اصلی قابل بررسی است: نخست، افراط گرایی و خشونت با پیدایش جریان های نوظهور تکفیری مانند داعش. د...

در قرون وسطا که جهان غرب در تاریکی جهل و خرافه فرو رفته بود، جهان اسلام در عصر شکوفایی و ترقی (قرون 13 ـ 8 میلادی) به سر می برد؛ اما از قرن سیزدهم میلادی به بعد، علم در بین مسلمانان دچار انحطاط و زوال گردید. در قرن شانزدهم میلادی و همزمان با پیشرفت علم در جهان غرب، جهان شرق نیز مشتاق مجهز نمودن خود به علم گردید؛ ازاین رو غرب بدون توجه و در نظر گرفتن فرهنگ و جوامع سنتی شرق، درصدد گسیل نمودن دستا...

چکیده بی تردید شناخت دقیق و عمیق ماهیت و محتوای نهضت ها و انقلاب ها تا حد زیادی به بررسی نقش و تأثیر گروه ها و نیروهای اجتماعی تأثیرگذار در روند انقلاب ها، چه قبل و چه بعد از آن بستگی دارد. روحانیان به واسطه ی نقشی که در بیشتر جوامع ایفا می کنند به مثابه یک نهاد اجتماعی از اهمیت به سزایی برخوردارند. روحانیت شیعه، لااقل از دوره صفویه از جمله نیروهای مقتدر اجتماعی و یکی از ارکان مهم جامعه مدنی ب...

سال‌های دهة 40 و 50 خورشیدی آغازگاه ظهور روشنفکرانی بود که در مقالة حاضر ذیل مفهوم ذهنیت عرفانی/ دو جایگاهی قرار می‌گیرند؛ روشنفکرانی که بیش از آنکه در پی مفاهیمی همچون نوسازی، مرزهای ملی و اندیشه ترقی باشند، در پی تخریب نهادهای مدرن ناشی از مشروطه برآمدند و در این چالش به ذوب مفاهیمی یادشده پرداختند. این روشنفکران (روشنفکران شبه‌مذهبی، روشنفکران چپ و روشنفکران دولتی) نه‌تنها پیوندی با اندیشة ت...

غرب­شناسی شاید مفهومی نسبتاً جدید در علوم سیاسی به­ویژه در ایران باشد. در این مقاله ابعاد مختلف برخورد روشنفکران مسلمان و از جمله ایرانی با پدیده مدرنیته و تأثیر آن بر دریافت ایرانی­ها از غرب بررسی می­شود. سؤال اصلی این پژوهش، نقش مدرنیته در شناخت ایران از غرب (غرب­شناسی) و دلایل تنفر ایرانی­ها از آن است. این پژوهش ضمن بررسی انتقادی روند غرب­شناسی در ایران معاصر با تکیه بر مفهوم مدرنیته نشان می­...

دین و سیاست از مهمترین مبانی و مولفه های هستند که در هر جامعه و در هر دوره ای تاریخ از اهمیت و تاثیرات بسزایی بر بشریت و زندگانی او برخوردار بوده اند. لذا در برخی از ادوار و جوامع میان این دو همراهی و پیوند برقرار بوده است و در برخی موارد دیگر دین و سیاست از یکدیگر جدا مانده و جامعه ای سکولاریستی بوجود آمده است. از دوران مدرنیته و جوامع غربی می توان بعنوان مهمترین نمود عینی سکولاریسم اشاره کرد....