نفوذ و گسترش شایان توجه واژه های زبان فارسی، در ادوار مختلف، در زبان های گوناگون، از جمله موضوعات قابل توجه در حوزۀ ریشه شناسی و مطالعات تاریخی است. از جمله زبان هایی که در طول تاریخ، به طور غیرمستقیم، وام گیرندۀ واژه هایی از زبان فارسی بوده اند، می توان به زبان های اروپایی، و از آن جمله انگلیسی، اشاره کرد. بررسی این دسته از واژه ها خود ارائه کنندۀ تصویری گویا از فرهنگ، تمدن و رویدادهای اجتماعی...

وقتی سخن از زبان متن در میان باشد، نظر زبان شناسان و منتقدان ادبی، بیشتر به وجه نوشتاری معطوف است، وجهی که در تقابل خود، وجه گفتاری را به یاد می آورد. تقابلی که از زمان پدیدآمدن خط تاکنون، در نظر پژوهش گران زبانی بوده است. پس از توجّه و اهمیّتی که فردینان دوسوسور به نمود برجسته ی گفتار بخشید و نوشتار را شکل ناقص گفتار به شمار آورد، زبان شناسان هر جا از تقابل نمودهای زبانی سخن گفتند، بیش تر به همی...

غالباً گمان بر این است که پیوند زبان فارسی با زبان عربی، محدود به واژگان معرّب است؛ ولی شواهد تاریخی نشان می‌دهد که ارتباط میان این دو زبان، ریشه‌دارتر از واژ گان معرّب است. پسوند «الف و نون»، شاهدی مهم در پیوند با تأثیر و نفوذ ریشه دار زبان فارسی در زبان عربی است. از خویشکاری‌های این پسوندِ فارسی، نسبت‌ساز بودن آن است؛ اما نکتۀ جالب توجه، حضور این پسوند در شماری از اَعلام تاریخی بصره است. نخستین کس...

جابه‌جایی واجی ـ فرایندی که در آن ترتیب واج‌ها معکوس می‌شود ـ موضوع مطالعات بسیاری بوده است. جابه‌جایی واجی می‌تواند منظم یا غیرمنظم باشد. این فرایند در حوزۀ واج‌شناسی، مطالعۀ همزمانی را به مطالعۀ در زمانی پیوند می‌دهد. هدف این مقاله، بررسی جابه‌جایی واجی در زبان فارسی معاصر و نیز به طور درزمانی در زبان پهلوی (ایرانی میانه) و فارسی معاصر است. پس از مقدمه، ماهیت فرایند جابه‌جایی واجی از دیدگاه‌ه...

ضمایر منفی و مبهم به لحاظ ویژگی های ساخت واژی، معنایی و کاربرد آن ها در ساختار های نحوی روسی و فارسی را می توان به نوبة خود یک تفاوت زبانی به شمار آورد. همواره یکی از مشکلات زبانی برای فراگیران زبان روسی و مترجمین آن، درک و کاربرد این ضمایر در کلام می باشد. فراگیران زبان روسی عموماً حتی پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، در استفاده یا ترجمة ساختارهای نحوی با ضمایر مذکور دچار نوعی سردرگمی هستند. این م...

انقلاب مشروطیت ایران تحت تأثیر عوامل مختلفی شکل گرفت. یکی از این عوامل تأثیر روزنامه های فارسی زبان خارج از ایران بود. روزنامه ها به عنوان یک وسیله ی ارتباط جمعی در آن زمان دارای نفوذ بسیار زیادی گردیدند. روزنامه هایی که در خارج از ایران و به خصوص هندوستان چاپ می شد، توسط روشنفکران مترقی و انقلابی اداره می شد. آن ها از وضع سیاسی و اجتماعی و اقتصادی دولت قاجار انتقاد می کردند و با نوشتن مقالاتی ...

پژوهش حاضر به بررسی و توصیف نام آواه ها در زبان فارسی و زبان کردی گویش سورانی می پردازد. هدف این پژوهش دسترسی به یک طبقه بندی دقیق در خصوص نام آواهای زبان فارسی و گویش کردی سورانی و جمع آوری نام آواهای موجود در هر دو زبان است و از این طریق می خواهد به مطالعات زبانی و زبان شناسی کمک کند.زبان شناسان نام آوا را واژه ای می دانند که میان لفظ و معنای آن معمولاً نوعی رابطه ی طبیعی باشد و اگر در واژه ای...