منطقه خاورمیانه طی یک قرن گذشته همواره با انواع بحران‌ها و نزاع‌های فراگیر مواجه بوده است. در خارومیانه جدید یعنی در سال‌های بعد از 2011 در نتیجه خلاء‌های به وجود آمده گروه‌های سلفی جهادی در منطقه رشد پیدا کردند و مخوف‌ترین آن‌ها در قالب خلافت خودخوانده داعش پدیدار شد. در وضعیت پس از ظهور داعش، روندی از تقابل‌ها در خارومیانه شکل گرفت و آینده منطقه به عنوان مساله‌ای مهم مطرح شد. در همین راستا، د...

طریقه حکمای اسلامی در تفسیر متون وحیانی و الهی همواره با مخالفت اهل ظاهر مواجه بوده است. ابن سینا همه معارف از جمله معارف عقلی و وحیانی را افاضه عقل فعال می داند و به این ترتیب وحی و عقل را هم سنخ هم می شمارد و معتقد است حکیمی که با عقل به کشف مراتب هستی می پردازد به معنای آیات نیز دست می یابد و می تواند معنای رمزی و تمثیلی آیات قرآن را با عقل خود کشف کند. در مقابل، غزالی با تأکید بر حفظ ظاهر، ...

بحران های سیاسی در کشورهای عربی که از آنها به عنوان بهار عربی یاد می شد، نه تنها به استقرار رژیم های دموکراتیک در منطقه ختم نشد؛ بلکه منجر به پیدایش و گسترش گروه‌های سلفی-تکفیری در آنها گردید. این گروهها از شمال و شاخ آفریقا گرفته تا آسیای مرکزی در کشورهای منطقه پدیدار گشتند و به جذب نیرو پرداختند. با توجه به این که سوریه و عراق در کانون این بحرانهای تروریستی قرار گرفتند، تهدیدهای این گروه‌های ...

کشمکش بلوچ‌ها و دولت پاکستان با محور قوم‌گرایی بلوچ مؤلفۀ مهم تحولات ایالت بلوچستان به‌ویژه از استقلال پاکستان در سال 1947م. بوده است. اما تهاجم شوروی به افغانستان در سال 1979م. و حملۀ آمریکا به این کشور در سال 2001م.، و همجواری این رویدادها با ایالت بلوچستان، سلفی‌گرایی را به‌عنوان پدیده‌ای جدید وارد این ایالت کرد. پرسش پژوهش این است که هویت‌خواهی سلفی چگونه وارد ایالت بلوچستان شده و چه تأثیری...

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی از دیرباز، دو کشور تأثیرگذار در منطقه خاورمیانه و جهان اسلام محسوب می شوندکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شاهد واگرایی و تنش در مناسبات دو کشور (بویژه در زمینه مسائل منطقه ای و بازار نفت) هستیم. از سال 2010 که ناآرامی ها در کشورهای منطقه از جمله تونس، مصر، بحرین، سوریه و یمن به اوج خود رسیدند، نقش کشورهای کلیدی مانند ایران و عربستان، در تشدید یا کنترل ای...

موضوع این پژوهش، تبیین و مقایسه و امکان سنجی اسلامگرایی رادیکال در فقه سیاسی شیعه و سنی (روایت سلفی) با تمرکز بر عملیات انتحاری است. در این پژوهش، ضمن مروری مختصر بر مفاهیم کلیدی در فقه سیاسی ابن تیمیه و سید قطب به عنوان فقیهان سنی (روایت سلفی) و حسینعلی منتظری و علی حسینی سیستانی سیستانی بعنوان فقیهان شیعه ، دیدگاه های آنان در خصوص عملیات انتحاری مورد واکاوی و مقایسه قرار گرفته است. فقه سیاسی...

 هدف این مقاله بررسی نقش دیپلماسی زیارت در مقابله با جریان سلفی تکفیری است که طی سال‌های اخیر در منطقه ژئوپلیتیک خاورمیانه و محیط امنیتی جمهوری‌اسلامی چالش‌آفرین شده است. بر این مبنا پرسش اصلی مقاله این‌گونه مطرح شده است که دیپلماسی زیارت چگونه می‌تواند با جریان سلفی تکفیری مقابله کند؟ نخستین پاسخی که به پرسش مذکور داده شده این است که: «جمهوری‌اسلامی به‌دلیل موقعیت حساس هویتی و جغرافیایی، می‌تو...

در این مقاله براساس ساختار اجتماعی که ونت در رویکرد سازه‌انگاری ارائه داده است، به تحلیل چگونگی شکل‌گیری و گسترش سلفی‌گری در کشور سوریه پرداخته شده است. براین اساس زیرساختارهای سه‌گانه معنایی، مادی و منافع در رابطه با کشور سوریه مورد تحلیل قرار گرفته‌اند تا بتوان نقش عوامل معنایی و هویتی، محیط مادی و نوع تفسیر بازیگران از آن و منافع چهارگانه شامل امنیت هستی‌شناسی، امنیت مادی، توسعه و شناسایی را...

0

مقاله حاضر به مطالعه نقش فرهنگ سیاسی بر شکل­گیری و تکوین جریان­های تکفیری و سلفی در خاورمیانه­، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است­. متغیر­های مطرح شده در این پژوهش عبارت است از­: فرهنگ سیاسی سنتی­، تبعی و شکل­گیری و تکوین جریان سلفی و تکفیر­ی می­باشد­. تبیین نقش فرهنگ سیاسی بر شکل­گیری و تکوین جریان­های تکفیری و سلفی درخاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه­؛ تبیین مولفه­های فرهنگ سیا...