این نوشتار شامل نگاهی گذرا بر زندگی حکیم فرزانه عیسی بن علی بن جزله از دانشمندان نامدار قرن پنجم میباشد که مطالب آن با تفحّص در چند منبع معتبر گردآوری و تدوین گردیده است. این حکیم نامدار علاوه بر پزشکی در علوم ادبی و فلسفه نیز صاحب نظر بوده، لکن آثار وی بیشتر در زمینه ی طب بوده است. از مهم ترین آثار وی کتاب ارزشمند تقویم الابدان با شیوه ی نگارشی ابتکاری مشابه جداول نجومی می باشد. او پس از گرویدن...

استفاده از سیستم­های بینایی مبنای نجومی به‌عنوان روشی ارزان و مناسب به‌منظور تعیین مختصات نقاط می­تواند به‌عنوان روشی کمکی و همچنین جایگزین برای سیستم­های تعیین موقعیت جهانی در نظر گرفته شود. علاوه بر آن با استفاده از این سیستم می‌توان حرکت ماهواره­های جاسوسی را نیز رصد نمود. با توجه به استفاده این سیستم­ها از تصاویر رقومی، کیفیت حاصله نقش مهمی در کیفیت خروجی نهایی خواهد داشت. نوفه‌های ایجاد شد...

دفاع مقدّس و ادبیات آن، در نگاه شعرا تصویری روشن و گویا از رنج­ها، آسیب­ها و  رشادت­های مردم این مرز و بوم داشته­است. خوزستان از دیرباز مهد تولّد شاعران بزرگی بوده است که جمعی از آنان به تبع پیشامد­ها و تأثیرات جنگ دربارۀ رشادت­های رزمندگان، تحریک مردم برای حضور در جبهه­ها، انعکاس احوال مردم آن دوران و درون­مایه­های دیگر مرتبط با جنگ اشعاری سروده‌اند. در این پژوهش، شعر سه نفر از شاعران زن خوزستان...

عنوان کلی «هیئت» به آن دسته از آثار نجومی دانشمندان اسلامی اطلاق می‌شود که هدف از نگارش آنها عرضۀ توصیف کلی از جهان با استفاده از مدل‌های هندسی است. این آثار که بیشتر آنها در دورۀ اسلامی با ساختار و ترتیب فصول مشابهی نوشته می‌شده‌اند احتمالاً متأثر از کتاب فرض‌های سیاره‌ای بطلمیوس، یا آن طور که دانشمندان اسلامی آن را می‌نامیدند، الاقتصاص، هستند. هر چند آغاز نگارش آثار مستقل هیئت بر پایۀ این تعری...

ایرانیان در روزگاران کهن همانند دیگر ملل با تامل به خورشید و اختران مینگریستند.آشنایی ادیبان فارسی سبب شد تا واژگان کیهانی و باورها و عقاید وابسته به آن به شعر و نثر فارسی راه یابد و زیباترین مضامین نو خلق گردد.این مقاله سعی دارد جنبه هایی از باورهای نجومی موجود در دیوان خواجوی کرمانی را به شیوه ی کتابخانه ای مورد بررسی قرارداده و به روش تحلیلی-توصیفی به نگارش درآورد.

نخستین فصل از مقال? اول زیج جامع، رساله نجومی مهم کوشیار گیلانی، اخترشناس ایرانی که حدود 10 قرن پیش می‌زیست، به مبحث تقویم اختصاص دارد. در این فصل کوشیار انواع تقویم‌های شناخته شده در زمان خود، ویژگی‌های آن‌ها و چگونگی تبدیل آن‌ها به یکدیگر را بیان می‌کند. ویرایشی از یک ترجمه فارسی کهن این فصل، همراه با مقدمه و توضیحات در این مقاله آورده می‌شود.

کیفیت تصاویر نجومی علاوه بر ویژگیهای تلسکوپ و سیستم تصویربرداری، به مناسب بودن محل استقرار تلسکوپ نیز بستگی دارد. برای پیدا کردن محلهای مناسب باید عوامل مختلفی را بررسی نمود. به طور کلی، پارامترهای مهم در مکانیابی رصدخانه ها به چهار دسته پارامترهای ژئوفیزیکی (توپوگرافی محل، لرزه سنجی، زمین شناسی، زلزله خیزی، رانش زمین، ارتفاع منطقه، نحوه قرار گرفتن ارتفاعات و دشت، جنس زمین و... )، پارامترهای هو...

0

تصویر اخترماه یکی از رایج ترین تصاویر نجومی در فلزکاری سده های ششم و هفتم هجری است که گاهبه تنهایی و گاه در کنار تصویر سایر اخترها بر بدنه اشیاء برنجی و مفرغی مرصع نقش بسته است. اینتصویر فردی را نشان می دهد که به شیوه چهارزانو نشسته و هلال نمادینی را با دو دست مقابل رویش گرفتهاست. بروز ناگهانی این تصویر و کاربرد گسترده آن در آثار این دوره سؤالاتی را درباره شمای لنگاری آنپیش کشیده است. اگرچه محق...

نمادها در دورة اسلامی نسبت به دوره های پیش از اسلام کارکرد گسترده تری یافتند. دلیل این امر شاید تغییر مذهب و نگرش آیینی بود که در جهان اسلام اتفاق افتاد. در دورة  سلجوقیان، که یکی از گهربارترین دوره های رونق علم، هنر و اقتصاد در ایران بوده است، علم نجوم نیز بسیار پیشرفت کرد، به طوری که تأثیر آن را بر بسیاری از هنرهای این دوران می توان دید. این مقاله به بررسی یک سند سفالی منحصربه فرد مربوط به دو...