الفتی بن حسین حسینی ساوجی، شاعر شیعه مذهب دربار عبدالله قطب شاه، هفتمین پادشاه سلسلۀ قطب شاهیان، است که که در فاصلۀ سال‌های 924ق تا 1098ق بر نواحی دکن، گلکنده و حیدرآباد فرمان روایی کرده اند. از زندگی الفتی ساوجی، اطلاع چندانی در دست نیست. اطلاعات اندک درباره زندگی الفتی و وجود شاعران بسیاری از شاعران که در دربارهای هند، الفتی تخلّص می کرده اند، باعث شده که برخی تذکره ها به اشتباه از او با عنوان...

در بحرین قدیم، تشیع قدمتی دیرینه دارد و از اواخر قرن سوم هجری به بعد شاهد شکل‌گیری دولت‌های مختلف شیعی بوده که از میان آنها، آل عیون از حیث دیرپایی و تأثیرگذاری در گسترش شیعه اهمیت بیشتری داشته است. در این تحقیق ضمن نمایاندن جایگاه دولت شیعی آل‌عیون در بحرین، نقش آنان در گسترش تشیع مورد بررسی قرار می‌گیرد. یافته‌های تحقیق حاکی از ریشه‌دار بودن تشیع در آن سرزمین است. زمینه‌ها و عواملی از قرن نخس...

معزالدین محمدبن المیرزا فخرا معروف به فطرت مشهدی و متخلص به موسوی، از شاعران توانای قرن یازدهم هجری است. از دیوان او سه نسخه در کتابخانۀ مجلس برجای مانده است که مشتمل بر غزلیات، مفردات، رباعیات و قصایدی در مدح امام علی‌­بن موسی الرضا (ع) و شاه مردان مرتضی علی(ع) است که به حدود 1600بیت می‌رسد. سبک شعری فطرت هندی است که در بین اشعار او با ابراز احساسات عاشقانه، مضمون آفرینی­‌های بدیع و خیال...

مقوله پایندانی از مباحث اصلی کلا‌می ‌‌سده‌های نخستین اسلا‌می ‌‌است که همواره محل اختلاف و نزاع متکلمان بوده و خود به دنبال مسئله جبر و اختیار و مباحث کلا‌می ‌‌دیگری چون تقدیر، عدل، رؤیت و... دربین مسلمانان مطرح شده است و داغ‌شدن مناقشه‌های کلا‌می ‌‌را بین معتزله و اشاعره و بعد‌ها شیعه درپی داشته که به کندوکاو درباره این مسئله و طرح آراء منجر شده است. در این مقال برآنیم که پس از بحثی کوتاه دربار...

امام علی ‌بن ابی‌طالب ‌(ع) شخصیتی است بی‌نظیر که شاعران بسیاری از مذاهب گوناگون، اعم از شیعه و سنی، زبان به مدح ایشان گشوده‌اند. اما پس از کاوش در میان مدایح امیرمؤمنان، به قصیده‌ای از شاعری گمنام برخوردیم که با وجود برخورداری از قریحۀ شگفت‌انگیز شاعری و توانمندی و تسلط در شعرسرایی، به‌ویژه مدیحه‌سرایی، از نظرها دور مانده و تاکنون بررسی نشده است. از آن‌جا که این شاعر عراقی در عصر عثمانی و دورۀ ...

قرن چهارم هجری ، عصر درخشش ادبیات عربی است، در این دوره شاعران و نویسندگان بزرگی نظیرمتنبی، ابوالعلاء معری، ابوتمام و شریف رضی و ... ظهورکرده اند. از شخصیت های طراز اول این دوره، شریف رضی، شاعر و عالم و ادیب گرانقدر شیعه می باشد و آثار ادبی به یادگار مانده از وی کم نظیر است و به واسطه ویژگی های منحصر به فرد علمی و اخلاقی وی، آثارش تابلویی تمام نمای شخصیت برجسته اوست که سرشار از مفاهیم عالی انسا...

سبک‌شناسی رهیافتی نقادانه است که از یافته‌های علوم مختلف ادبی و زبانی بهره می‌گیرد و سعی در روشن ساختن سطح فکری متن دارد. ازاین رو، رابطة سبک‌شناسی با دیگر علوم ادبی، رابطة دوسویه و تعاملگرانه است. سبک‌شناسی می‌کوشد از تحلیل کوچک‌ترین واحدهای زبانی شروع کند و به کلان لایه‌ها برسد. پژوهش حاضر در پی آن است که اشعار فخری دعبل خزاعی را که یکی از بزرگ‌ترین شاعران متعهد شیعه است، از ر...

شاعران عرب اشعار خود را به هنگام ظهور اسلام به سبک شاعران جاهلی می سرودند تا اینکه به اسلام گرویدند. پس از بعثت پیامبر گرامی (ص)، دو دسته از شاعران پیدا شدند، قریش در مقام تحدی با پروردگار و رسول خدا بر آمد و همین امر موجب شدکه مهاجرت از مکه به مدینه پیش آید تا جایی که قریش و یاوران آنها در سویی صف آرایی کردند و پیغمبر (ص) وکسانی که با آن حضرت (ص) به مدینه مهاجرت نموده بودند در سویی دیگر قرارگر...

این رساله در هفت بخش تنظیم گردیده است . بخش اول تحت عنوان کلیات و تعاریف که در آن ابتدا تعریف لغوی و اصطلاحی ترجیع بند و ترکیب بند را آورد. و تعاریف کتب قدیم بلاغی را با تعاریف متاخرین مقایسه کرده ایم و سپس ویژگیهای مهم و توانایی آن رانسبت به قالبهای دیگر سنجیده ایم و با بخشی که در مورد ترجیع و نقش آن در این قالب و هنرهای دیگر وحتی آیات مبارکه قرآن کریم این بخش را بپایان برده ایم. بخش دوم بررسی...

رساله حاضر تحت عناوین ذیل مباحث کلامی شعر فارسی را از آغاز قرن هفتم هجر مورد مطالعه قرار می دهد : علم کلام - تاثیر علم کلام در شعر فارسی - بررسی مسائل کلامی در شعر فارسی - فردوسی - فرخی - عنصری - فخرالدین اسعد گرگانی - اسدی طوسی - قطران تبریزی - ناصر خسرو - ازرقی هروی - حکیم سنائی - عمعق بخارایی - قوای رازی - انوری - سوزنی سمرقندی - رشید وطواط - جمال الدین عبدالرزاق - خاقانی - ظهیر فاریابی - نظ...