در میان قدرت‌های بزرگ، روسیه بیشترین تاریخ روابط سیاسی با ایران را دارد. علل اساسی این روابط در قرن‌های گذشته قرارگرفتن این کشور در شمال ایران، تجارت و بازرگانی و وجود اشتراک‌های قومی و فرهنگی برخی از جمهوری‌های مستقل این کشور با مردم ایران بود. در دوران پهلوی دوم خرید تسلیحاتی و مشارکت در برخی طرح‌های اقتصادی نیز به این عوامل اضافه شد. در هر دو دوره فضای رقابت و تهدید، بستر روابط دو کشور را شک...

جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت ویژه ژئوپلیتیک، اقتصادی، تمدنی و استراتژیک همواره در معرض تهدیدهای گوناگون از سوی قدرت‌های بزرگ قرار داشته است. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مرزهای تهدید علیه ایران از جانب روسیه به ماورای کوه‌های قفقاز عقب می‌نشیند و این امر یک مطلوبیت استراتژیک و امنیتی برای ایران محسوب می‌گردد. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و گشایش مرزهای جدید و استقلال...

فروپاشی اتحاد شوروی یکی از مهمترین رویدا د های جهان در نیمه قرن 20 بوده است و تأثیرات عمیقی در سطح جهان، منطقه و روابط بین کشورها به جا گذاشته است . نتیجه این فروپاشی ظهور و حضور جمهوری های جدید در آسیای مرکزی و قفقاز است، از جمله این کشورها جمهوری آذربایجان می باشد . البته 1297 ش) نیز دارای استقلال بود و - 1918 م( 1299 - این کشور در سالهای 1920 سپس به اتحاد جماهیر شوروی الحاق گردید . آذری ها ...

منطقه قفقاز جنوبی در آسیای مرکزی از دیرباز، به‌ویژه در دو قرن اخیر، از منظر ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک دارای جایگاه ویژه‌ای بوده و این اهمیت با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 و استقلال جمهوری‌های قفقاز، دوچندان شده است؛ به‌گونه‌ای که به‌دلیل موقعیت ژئواستراتژیک این منطقه ازیک‌سو و وجود ظرفیت‌های مختلف کشورهای واقع در این منطقه از سوی دیگر، این حوزه مورد توجه قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای...

پس از فروپاشی نظام شوروی در دهه پایانی قرن بیستم و پاره پاره شدن قلمرو آن به کشورهای مستقل کنونی، شاید یکی از مهمترین مسائل پیش روی روابط بین الملل در قرن بیست و یکم، چگونگی تعیین مرزهای دریایی میان کشورهای جدید التأسیس با دو کشور بزرگ روسیه و ایران بوده است که کماکان پس از بیش از 20 سال همچنان بدون هرگونه راه حل حقوقی پرونده آن باز مانده است. در این حال، همه کارشناسان روابط بین­الملل به نقش آف...

فروپاشی شوروی سابق سابق به معنای تغییر و تحول در معادلات منطقه ای و ضرورت ایجاد اصلاحاتی در سیاست خارجی کلیه کشورها بود که در پی وقوع این رخداد شاهد بروز آن می باشیم. در این میان ایران و ترکیه با توجه به بعد جغرافیایی شان به کانون وقوع این تحول و سیاستهای کلان خود مبنی بر توسعه اقتصادی، نقش برجسته ای را در تحولات منطقه و شکل گیری ترتیبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آن، به خاطر پیامدهای امنیتی مسأله...

تبیین پایایی و گسترش ناتو از منظر رویکرد موازنه تهدیداستفن والت ناصر خورشیدی[1]- محمدیوسفی جویباری[2]- فرشیدمحمدی[3] تاریخ دریافت:12/10/1396- تاریخ پذیرش:28/1/1397 چکیده: با فروپاشی و تجزیه اتحاد جماهیر شوروی، انتظار طبیعی آن بود که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) به عنوان یک نهاد، جنگ سرد به طور کامل از میان برداشته شود. اما برخلاف سازمان‌ها و نهادهایی نظیر پیمان ورشو، نه تنها ناتو منحل ...

به‌نظر بسیاری از ناظران حوزة سیاست، فروپاشی اتحاد شوروی و از میان رفتن حزب کمونیست گامی بلند در مسیر مردم­سالار شدن روسیه برآورد می­شد. ولی در‌پی دگرگونی‌های نخستین دهة پس از تجزیة اتحاد شوروی آشکار شد که این روند با چالش­های اساسی رو‌به‌رو است. ضعف شدید جامعة مدنی در این کشور همراه با  تداوم قدرت متمرکز دولت، جنبه­های پیچیدة این دگرگونی را مشخص می­کند.  پرسش اصلی این نوشتار این است که موانع شک...

هدف این پژوهش، بررسی تأثیرات ایدئولوژی پان ترکیسم در آسیای مرکزی است. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز، بار دیگر امید نظریه پردازان و استراتژیست‌های پان‏ترکیسم را که پس از جنگ دوم در رابطه با پیشبرد پروژه برپایی یک امپراطوری ترک زبان در مناطق جنوبی شوروی دچار سرخوردگی و نا امیدی شده بودند، زنده کرد. این پژوهش با توجه به آرمان‌های پان‏ترکی در سیاست خارجی ترکیه و...

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و قبول استقلال چهارده جمهوری آن از یک سو مرزهای تاریخی شوروی سابق را با همسایگان جنوبی و شرقی ناپدید ساخت و از سوی دیگر، منطقه حایل و وسوسه‎انگیزی برای رقابت و نفوذ قدرت‎های منطقه‎ای و برون‎منطقه‎ای به وجود آورد. در میان مدعیان نفوذ در منطقه، ترکیه به جهت اشتراک زبانی و تا حدودی تاریخی با ساکنان این جمهوری‌های تازه‌ استقلال‌یافته از جایگاه ویژه‌ا...