وجود صدها تپه و محوطه باستانی منعلق به دوره های فرهنگی گوناگون، در حوزه درون فرهنگی هلیل رود نشانه غنا و سرشاری این حوزه فرهنگی کشور می باشد. یکی از مهم ترین این دوره ها دوره مس و سنگ است زیرا پایه های فرهنگ بزرگ عصر مفرغ منطقه در این دوره شکل گرفته است. هدف از انجام این پژوهش مشخص کردن توالی فرهنگی دوره مس و سنگ و شناسایی عوامل موثر بر استقرارهای این دوره بوده که با توجه به اهداف موجود، پرسش ه...

چکیده استراتوولکان کواترنر قزل قلعه واقع در شمال شرق شهرستان قروه جزء آتشفشان های بازالتی خطی محور قروه- بیجار- تکاب به شمار می رود که در نوار دگرگونی سنندج- سیرجان قرار دارد. این سنگ ها از نوع الیوین بازالت، بازانیت، تفریت و آلکالی بازالت و اغلب از نوع آلکالن می باشند. دارای بافت های پورفیری با خمیره میکرولیتی، بافت حفره دار و گاهی گلومروپورفیری، ویتروفیریک و بادامکی می باشند. کانی های اصلی ش...

در مطالعه حاضر زمین شناسی، ژئوشیمی و پتروژنز آتشفشان سهند در جنوب شهر تبریز مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین در این پژوهش ویژگی¬های این آتشفشان با آتشفشان¬های میوسن-کواترنری منطقه شمالی زمین¬درز تتیس جوان مقایسه شده است. آتشفشان سهند از سنگ¬های آذرآواری و گدازه ای با سن نئوژن تا کواترنری پدید آمده است. بر پایه مطالعات صحرایی حاضر، واحدهای آتشفشانی سهند به سه گروه سهند قدیمی، سهند میانی و سهن...

یک منطقه مورفوژنتیک (منطقه مورفوکلیماتیک) پهنه ای است که لندفرم های آن توسط فرآیندهای شکل زایی یکسان و یا مشابه، به ویژه فرآیندهای کنترل شده به وسیلۀ اقلیم شکل گرفته و یا می تواند به وجود آید. این مطالعه بر پایه مدل های لوئیس پلتیر استوار است. با هدف پهنه بندی مناطق مورفودینامیک و مورفوکلیماتیک آزادراه خرم آباد ـ پل زال در دوره زمانی حال حاضر و کواترنر پایانی، داده های اقلیمی شامل میانگین دما و...

یکی از مهم ترین مواریث اقلیمی کواترنری در ایران، شواهد ژئومورفولوژی یخچالی در مناطق کوهستانی است. بررسی لند فرم های یخچالی و حدود گسترش آن ها در نواحی کوهستانی ایران، بهترین شاهد به منظور شناسایی قلمروهای مورفوکلیماتیک و مورفودینامیک است. هدف این پژوهش، تعیین و بازسازی مرزهای مورفوکلیماتیک و مورفودینامیک در آخرین دوره یخچالی وورم و شناسایی مرزهای کنونی این قلمروها در حوضه جاجرود و سرانجام مقایس...

آتشفشان سهند در شمال‌غرب ایران قرار گرفته است. این آتشفشان یک آتشفشان چینه‌ای با فعالیت انفجاری (شامل مواد آذرآواری ) و جریان گدازه در میوسن- کواترنری است. آخرین مرحله از فوران این آتشفشان شامل گنبدهای نیمه‌آتشفشانی- آتشفشانی با ترکیب داسیتی تا ریولیتی بوده که در این پژوهش به‌عنوان سهند جوان بررسی شده است. این سنگ‌ها دارای ویژگی‌های سنگ‌نگاری از جمله بافت غربالی و دارای زون‌بندی در پلاژیوکلازها...

     کانسار انگوران در 125 کیلومترى غرب زنجان و در زون سنندج- سیرجان واقع شده است. این کانسار در سنگ‌های دگرگونی شیست و مرمر با سن پروتروزوئیک واقع شده است. ذخیره کانسار حدود 4/7 میلیون تن کانسنگ سولفیدﯼ با عیار 27/7 درصد روﯼ و 2/4 درصد سرب و 110 گرم در تن نقره و حدود 14/6 میلیون تن کانسنگ غیرسولفیدﯼ با عیار 22 درصد روی و 4/6درصد سرب برآورد شده است. کانسار انگوران در اثر کافتی شدن منطقه و فعالی...

در مقاله حاضر، تحول کواترنری فعالیت‌های تکتونیکی حوضه آبریز سعید‌آباد‌چای با رویکرد تحلیل شاخص‌های ژئومورفیک مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. حوضه آبریز سعید‌آباد‌چای در دامنه شمالی کوه سهند قرار دارد. عبور گسل شمال تبریز از این حوضه و ایجاد تغییراتی در مورفولوژی جبهه کوهستانی دامنه شمالی سهند و دامنه جنوب‌غربی کوه تک‌آلتی، زمینه مناسبی برای ارزیابی فعالیت‌های تکتونیکی این حوضه فراهم ساخته است. بنابر...

چکیده جادّه‎ی تبریز ـ مرند یکی از شریان‎های مهمّ ارتباطی کشور است که افزون‎بر ارتباطات داخلی، برای ارتباطات برون‎مرزی نیز اهمّیّت زیادی دارد. این جادّه که روی سازندهای سست و نیمه‎سست کواترنری واقع شده است، هرازچندگاهی لغزش زمین را تجربه می کند. هدف این مقاله، شناسایی پهنه های در معرض لغزش است که با به‎کارگیری داده های مختلفی همچون لیتولوژی، شیب دامنه ها، کاربری اراضی، پوشش زمین، فاصله از عوارض خطّی (...