پایان نامه ی حاضر انضمام مفعول در زبان فارسی را بر اساس دستور نقش و ارجاع بررسی می کند. پدیده ی انضمام که مورد توجه بسیاری از زبان شناسان قرار دارد، یکی از فرآیندهای واژه سازی است که فعل مرکب می سازد. دستور نقش و ارجاع نظریه ای نقش گراست که افعال را با توجه به ویژگی های نحوی و معنایی به پنج طبقه ی ایستا، کنشی، لحظه ای، پایا و کنشی-پایا تقسیم می کند. افعال ایستا بیانگر کنش خاصی نیستند و تنها حال...

«کشف‌المحجوب» هجویری و« مصباح الهدایه» کاشانی علی‌رغم اینکه در فاصله زمانی بیش از دو قرن از هم نگاشته شده‌اند؛ عمدتاً در تقسیم‌بندی سبکی، در حوزه سبک نثر مرسل قرار می‌گیرند؛ اما درباره چگونگی امکان این فرضیه چندان تأمل و تتبعی صورت نگرفته است. ما در این نوشتار برآنیم تا ساختار زبانی این دو اثر را از وجوه مختلف تجزیه‌وتحلیل کنیم و با ذکر تشابهات و تفاوت‌های مختصات زبانی آن‌ها نشان دهیم این تقسیم‌...

پیشینة کاربرد فعل با پیشوند و پیش‌واژک در زبان‌های ایرانی به دورة باستان می‌رسد. برخی از این پیشوندها و پیش‌واژک‌های فعلی در فارسی میانه متروک ‌شده و برخی از آنها به‌صورت جزیی مرده در ساختمان فعل باقی‌مانده‌اند. فارسی دری نیز این پیشوندها و پیش واژک‌ها را از فارسی میانه وام گرفته است. در فرهنگنامة قرآنی، فرهنگ برابرهای فارسی قرآن بر اساس 142 نسخۀ خطی کهن، تعداد زیادی از فعل‌ها با پیشوند و پیش‌و...

رساله حاضر تحقیقی است همزمانی پیرامون فعل مرکب در زبان ترکی آذری (از این پس آذری). در این رساله نگارنده سعی کرده تا با اتخاذ رویکردی توصیفی – تحلیلی، این مقوله از ساختواژه آذری را مورد بررسی قرار دهد. مشخصه اساسی این پژوهش بهره گیری از دو پیکره متفاوت، به ترتیب پیکره تک زبانه ها و پیکره دوزبانه هاست. پیکره نخست در بخش توصیفی رساله؛ تعیین انواع فعل و همچنین توصیف ساختهای نحوی عمده آذری مورد استف...

امروزه به خاطر احیاء زبان و گویش های بومی و شناخت ارتباط تاریخی و فرهنگی یک گویش با سایر گویش های یک زبان و نیز شناخت بهتر زبانی که گویش های مختلفی از آن انشعاب یافته، گویش شناسی از اهمیّت ویژه ای برخوردار شده است. این امر خود به خود منجر به تکمیلِ خانواده های زبانی و شاخه های مختلف آن می شود؛ همچنین اهمیّت این امر در تولید نظریات زبانی عام، واضح و مبرهن است. زبان کُردی یکی از زبان های زنده و رایج ...

پژوهش حاضر کوششی است برای بررسی محدودیت های واژی- معنایی حاکم بر ساخت فعل بسیط از مرکب متناظر و نیز ساخت فعل مرکب، از بسیط متناظر در فارسی معاصر معیار بر مبنای رویکرد شناختی به مطالعات زبانی. برای دستیابی به این هدف، پس از بررسی فهرست افعال مرکب و بسیط فارسی معاصر معیار، افعال بسیط، به دو دسته ی مرکب ساز و غیرمرکب ساز تقسیم شده و تشکیل فعل مرکب متناظر، تنها به افعال بسیط مرکب ساز نسبت داده شده ...