نوشته های باقی مانده از دوره هزار ساله ایلامی قدیم، از حدود 2500 تا 1500 ق م. به زبان ایلامی نادر هستند، اما از شوش در دوره سوکل مخ­ها؛ یعنی نیمه اول هزاره دوم ق م. چند صد سند حقوقی به جا مانده­است که منبعی دست اول برای مطالعه تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایلام فراهم می­کند. مقاله حاضر در ضمن ویرایش و ترجمـه فارسی و انگلیسی دو سند مشارکـت برای سفرهای تجـاری، به تحلیـل شکل و محتوای این اسنـاد پرداخته...

چکیده شیوه تدفین اموات در هر منطقه در نزد هر قومی از ویژگی های خاصی برخوردار است و از آنجائیکه شیوه تدفین برخاسته از تفکرات، عقاید و فرهنگ هر جامعه است، بنابراین با بررسی این شیوه ها می توان به شناسایی و بازسازی بیشتر فرهنگ جوامع باستان کمک کرد. تدفین در گورستان نخل ابراهیمی به دو صورت گورخمره و گور گودالی انجام گرفته است. اکثر گورخمره های این گورستان، به جزء در یک مورد، از روی کف درون چاله ت...

چکیده: قداست مقوله ای ارزش گذار در قلمرو دین است و بی حضور چنین معنایی، هیچ دینی شایستگی نام دین را نخواهد داشت. انسان از بدو خلقت به دنبال جایگاهی بوده است که تجلی «امر قدسی» را در آن به نمایش بگذارد و با تأمین «مکان» های خاص، حضورروح الهی را در آن مکان ها محقق سازد.مکان مقدس فضایی معنوی است که انسان با قدرت فوق طبیعی و متعالی ارتباط برقرار می کند و ورود به این مکان در همه ادیان ارزش های خاصی...

روایت‌های داستانی از واقعة عاشورا، به ویژه از سدة دهم هجری به بعد، در قالب نظم و نثر در آثار مقتل‌نویسان به زبان‌های مختلف (عربی، فارسی، ترکی و هورامی) وارد شد. در این نوع مقتل‌ها، دیگر نمی‌توان واقعة عاشورا را از منظر تاریخی بررسی کرد، بلکه تاریخ و داستان در این مقتل‌ها در هم آمیخته و جدا کردن آن‌ها به نظر امکان‌پذیر نیست. نسخة مقتل امام حسین† به زبان هورامی ـ از زبان‌های ایرانی ـ تنها متنی اس...

در این مقاله، چهار قطعة تاکنون منتشرنشده از مجموعه دست‌نویس‌های مانویِ بازیافته از تورفان با شناسة M409b، M1206، M7380، و M1571a که در فرهنگستان علوم براندنبورگ (برلین) نگهداری می‌شود قرائت، ترجمه، و تفسیر شده است. این قطعات، که مشتمل بر الفبای مانوی با ترتیب ابجدی‌اند، در واقع برای نوآموزان سغدی، که قصد داشتند شعرِ بیت‌دارِ پارتی تصنیف کنند، نوعی دست‌نامۀ آموزشی بوده‌اند. در این پژوهشِ کاملاً نو، ب...

بخشی از فرهنگ یهودیان با نمادها شکل گرفته و این نمادها، در حقیقت تاریخ یهودیت را ساخته­اند. یکی از این نمادها تعنیت (روزه) است. تعنیت به معنی «رنج دادن» استو در فرهنگ دینی به خودداری و پرهیز از چیزهای خاص در زمان معین و به­دست آوردن بخشش الهی اشاره دارد. اهداف روزه شامل توبه و طلب بخشش، یادآوری یک مناسبت یا سوگواری و استجابت حاجت هستند. اولین و معروف­ترین تعنیت یهودیان، تعنیت یوم­کیپور نام دارد...

بشر در تاریخ دیرپای خود از ‌اندیشه‌های دینی متنوعی بهره‌مند بوده است. پرستش مادر- خدایان، یکی از انواع آنهاست. تندیسه‌های فراوان به دست آمده از حفاری‌های انجام‌شده در مناطق گوناگون، مؤید وجود سنت پرستش مادر- خدایان و ایزدبانوان، کهن‌ترین سنت مذهبی، در جهان قدیم است. این سنت به مثابه یکی از باورهای پراهمیت ایران باستان نیز درخور بررسی است. مقاله پیشِ رو به بررسی برجسته‌ترین ایزدبانوان ایران باستا...

نوشته های باقی مانده از دورة هزار سالة ایلامی قدیم، از حدود 2500 تا 1500 ق م. به زبان ایلامی نادر هستند، اما از شوش در دورة سوکل مخ­ها؛ یعنی نیمه اول هزارة دوم ق م. چند صد سند حقوقی به جا مانده­است که منبعی دست اول برای مطالعة تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایلام فراهم می­کند. مقالة حاضر در ضمن ویرایش و ترجمـة فارسی و انگلیسی دو سند مشارکـت برای سفرهای تجـاری، به تحلیـل شکل و محتوای این اسنـاد پرداخته...

بشر در تاریخ دیرپای خود از اندیشه های دینی متنوعی بهره مند بوده است. پرستش مادر- خدایان، یکی از انواع آنهاست. تندیسه های فراوان به دست آمده از حفاری های انجام شده در مناطق گوناگون، مؤید وجود سنت پرستش مادر- خدایان و ایزدبانوان، کهن ترین سنت مذهبی، در جهان قدیم است. این سنت به مثابه یکی از باورهای پراهمیت ایران باستان نیز درخور بررسی است. مقاله پیش رو به بررسی برجسته ترین ایزدبانوان ایران باستان...

فضاهای فیزیکی نمایش های یونان باستان جزو شرایط مهم بودند که توفیق این اجراها را تعیین می کردند. علی رغم تفاوت های ظاهری این فضاهای فیزیکی - همگی آنها در چند اصل اشتراک داشتند. از مهم ترین این اصول بنا شدن در جوار فضایی مقدس بود تمام خصوصیات معماری این تماشاخانه ها و بخش های مختلف آنها به نوعی با توجه به نگرش مذهبی یونانیان و نسبت آنها با خدایانشان قابل تفسیر است. با گذشت زمان و هنگامی که نوع ن...