الهیات­اعصاب به­عنوان برنامه­ای تحقیقاتی، امکان جدیدی برای پیوند علم و دین مطرح می­سازد، به­گونه­ای که با حفظ اصالت و استقلال نسبی علم و دین، هیچ­یک به دیگری تقلیل نیابد. نیوبرگ که از شاخص­ترین چهره­های این حوزه است، درصدد تعیین تأثیرات مثبت باورها و مناسک دینی بر سلامت جسم و روان است. او تجربه عرفانی را منشاء تمان ادیان می­داند و با تلفیق پدیدارشناسی تجربه عرفانی و عصب­شناسی، می­خواهد رابطه هر...

حج فریضه‎ای جهان شمول است ودارای ابعاد گوناگون فردی، اجتماعی، عبادی، اخلاقی و تربیتی است و هر کدام دارای فلسفه و اهدافی مخصوص به خود است که هدف اصلی آن ها تهذیب نفوس و انسان سازی و تربیت انسان است. این تحقیق علاوه بر معرفی عمل بزرگ عبادی، سیاسی حج به بررسی ابعاد مختلف اخلاقی تربیتی آن پرداخته که هر کدام از این ابعاد دارای آثار فردی و اجتماعی متعددی است که برای رشد و کمال انسان موثر واقع می‎شو...

نهاد وقف به عنوان یکی از پایگاه های مهم مالی، در جهت رفع نیازمندیهای جامعه از دیر باز مورد توجه قرار گرفته است اما پر کاربردترین عرصه در وقف از گذشته تا کنون بر اساس استناد به منابع، در زمینه مناسک دینی و آموزشی انعکاس می یابد. چنانکه می توان در تاریخ معـاصر از لابه لای وقفنامه های متعددی که در این زمینه شکل گرفته است به اهمیت و جایگاه موقوفات دینی و آموزشی در نزد واقفان پی برد. موقوفات استان م...

مناسک جمعی، به ویژه با رویکرد مذهبی، نقش بسزایی در صورت­بندی حیات اجتماعی و فرهنگی مؤمنان ایفا می‌کند، و از کارکاردهای بسیاری برخوردار است. مناسک عزاداری محرم، از مهم‌ترین و کانونی‌ترین مناسک جمعی، در فرهنگ شیعیان به شمار می‌آید که با فرهنگ ایران عجین گردیده و کارکردهای زیادی دارد. آیین عزاداری حسینی، به مرور زمان الگوهای مختلفی به­خود گرفته که از جمله مهم‌ترین آن‌ها «نخل‌گردانی» است که بیش‌تر ...

در تمدن های دوران باستان، باورهای مردمان درباره خدایان و شاهان و چگونگی انجام مناسک و آیین ها از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. یکی از آیین های تمدن های خاورمیانه باستان که در ارتباط با آن، مراسم گوناگونی بین این تمدن ها رایج بوده، ادای احترام نسبت به خدایان و شاهان بوده است. از آنجا که بین این تمدن ها در زمینه های گوناگون زبانی، دینی و آیینی شباهت بسیاری وجود داشته و به دلیل ارتباط، تأثیرات متق...

یکی از ویژگی های مهم اجتماعی که در دوره های تاریخی گاه به عنوان متغیر مستقل و گاه به عنوان متغیر وابسته در فرآیند های تغییر اجتماعی حضور پررنگ دارد، دینداری است. از جمله ساختارهای مهم در دینداری ایرانیان، هیئت ها هستند که پیشینه ی تاریخی طولانی دارند. یکی از مصادیق این هیئت های مذهبی در شهر مشهد روضه های زنانه است. مورد مطالعه این تحقیق، "روضه"ای است که از سابقه ای بالغ بر 70 سال برخوردار است و...

هدف ازاین پژوهش،«تبیین وضعیت قمه زنی به منظور آسیب شناسی مناسک دینی در میان بخشی از جوانان اصفهان»می باشد.روشتحقیق در اینپژوهش از نوع روش مشاهده و مصاحبه با شرکت کنندگان در عزاداری ها می باشد. جمعیت آماری این تحقیق را جوانان 29-15 سال (قمه زن) اصفهانی از کلیهﻯ اقشار و گروه های اجتماعی تشکیل می دهند و از آن تعداد 30 نفر به عنوان نمونه در 6 مکان (خمینی شهر، قهدریجان، محله طاحونه رهنان، مبارکه، رو...

«تصوف» و «قلندریه» از جریان های مهم و تأثیرگذار بر فرهنگ و هنر ایران بوده است. خلق شاهکارهایی ادبی نظیر «تذکره الاولیا»، «اسرار التوحید»، «مقالات شمس»، «کلیات شمس»، «مثنوی معنوی» و... توسط صوفیان نشان از جایگاه سترگ آنان در ادبیات و فرهنگ فارسی است. صوفیان همچنین به سبب اجرای «سماع» در آیین های خود حافظ موسیقی و رقص نیز بودند، با این توضیح که آنان دارای پایگاهی دینی- اجتماعی در نزد عوام بوده ...

در این مقاله، تحول در الگوهای حافظۀ ایرانیان (با تأکید بر تجربۀ دیداری‌شان) تبیین و نقش مناسبات قدرت در آن تحلیل خواهد شد. بدین منظور از انواع تکنولوژی‌های حافظه‌ای (شفاهی، سواد (چاپ) و دیجیتالی (الکترونیک)) و تأثیر آن در به وجود آمدن اکولوژی‌های حافظه‌ای در دوره‌های مختلف (پیشامعاصر، معاصر و امروزی) سخن به میان خواهد آمد. سپس، با تکیه‌بر رویکرد و روش "تحلیل فرهنگی"، نقش مناسبات قدرت در تولید، ...

زبان حقیقی برای بیان امور قدسی و تعالیم سنتی ،زبان "رمز"است و رمز پردازی ،کلید فهم آن هاست. از سویی خاستگاه هنر نیز که خاستگاهی بشری نیست به همین منوال با رمز پردازی موضوع مورد نظر خود را مورد اهتمام و آشکار سازی قرار می دهد. از بین همه هنر ها "هنر سنتی"با امور قدسی و مراتب وجود عالم ارتباط و انطباق دارد که در این میان هنر اسلامی ارائه دهنده ی نمونه های برجسته ایی از این هنر سنتی است ؛از قبیل "...