چکیده فنا و بقا مراحل نهائی سیر و سلوک است. سالک بدون گذر از مرحل? فنا فی الله نمی تواند به بقا بالله راه یابد. در نگاه هم? شاعرانی که در زمین? عرفان هنرنمائی کرده اند، مقام بقا پس از مرحل? فنا فی الله قرار دارد. از جمله شاعران بلند مرتبه ای که در منظومه های عرفانی خود به «فنا و بقا» اشاره کرده اند، سنایی، عطار و مولوی است. این سه منظومه ارجمند کوشیده اند تا در قالب رمز و تمثیلات گوناگون مسئل?...

در این مقاله با توجه به نقشی که عطار و باخ در بازآفرینی مفاهیم عمیق عرفانی در قالب داستانی سمبلیک، در ادبیات جهان ایفا کرده اند، سعی شده است تا نوع قرائت آن دو درباره جست وجوی کمال انسانی، با بررسی نمادهای به کار رفته در دو اثر رمزگونه شان، بیان، و شباهت ها و تفاوت های آنها در هنگام خوانش وقایع (متن) نشان داده شود. مهم ترین وجه اشتراک عطار و باخ در زمینه گذر از سطوح ظاهری واقعه در رسیدن به حقیق...

مقامات و احوال از جمله مباحث مهمّ عرفان و تصوّف اسلامی هستند که سلوک عارف به سوی حقیقت و اتّحاد با حق را امکان پذیر می کنند. این موضوعات در اکثر کتاب های عرفانی مورد توجّه قرار گرفته است. در این پژوهش به بررسی این مقامات و احوال در الّلمع فی التّصوّف، رساله ی قشیریّه، منطق الطّیر و مثنوی معنوی پرداخته ایم که هر یک از جایگاه ویژه ای در عرفان و تصوّف اسلامی و همچنین ادبیّات عرفانی برخوردار هستند و نویسندگان...

فلسفۀ منطق علمی پسینی است و دربارۀ مبانی فلسفی منطق از سویی، و مسائل فلسفی ناشی از مباحث منطقی از سوی دیگر بررسی می کند. فلسفۀ منطق ارسطو تاکنون تدوین نشده است؛ اما برای تطبیق دو منطق قدیم و جدید لازم است مبانی فلسفی منطق ارسطو را استخراج کنیم، زیرا ممکن است با مشاهدۀ پاره ای اختلافات یا اشتراکات ظاهری به وجود وحدت یا تضاد میان آنها حکم کنیم. برای استخراج این مبانی فلسفی باید افزون بر آثار پیرو...

در این پژوهش، اسطورهء حیات جاوید و مردن پیش از مرگ جسمانی، به عنوان یکی از آمال و آرزوهای بشری با استناد به اساطیر برخی از ملل و ادیانی که به این اندیشه اهتمام می ورزند، مطرح شده است. در مقالهء حاضر، مرگ آیینی و نوزایی و رسیدن به حیات جاودان در متون ارزشمند ادب فارسی، شاهنامهء فردوسی، خمسهء نظامی و منطق الطیر عطار بررسی شده و شواهد مختلفی از این آثار با روشی تطبیقی و استناد به مدارک فوق الذکر ب...

اگر مثنوی جلال الدین محمد مولوی با سایر مثنوی های عرفانی سنجیده شود‘ وجه تمایز مثنوی مولوی با آنها آشکار می گردد. به عنوان مثال در مثنوی منطق الطیر عطار‘ سبک و شیوه سخن تقریباً یکنواخت و یکدست ادامه می یابد‘ در حالی که در مثنوی معنوی مولوی در بسیاری از جاها سطح سخن و اندیشه به اوج می گراید و دیر یا زود به وضع معمولی باز می گردد. تداعی هایی که ویژه تفکر و اندیشه منحصر به فرد مولوی است‘ ناخودآگاه‘...

استعاره ی مفهومی از مقوله های بنیادی زبان شناسی شناختی است که برای رسیدن به درکی شایسته از پدیده ها، الگوهای خود را بر عناصر شناخت آفرین بنیان نهاده است. یکی از این الگوها طرح واره ی تصویری است که بر اساس انطباق دو حوزه ی عینی و ذهنی که مبدأ و مقصد خوانده می شوند، شکل می گیرد. مفهومی که موجب تطابق دو حوزه ی مذکور می شود، «انگاشت» یا «انگاره» نامیده می شود. طرح واره های تصویری به سه دسته ی عمده ...

در این مقاله با توجه به نقشی که عطار و باخ در بازآفرینی مفاهیم عمیق عرفانی در قالب داستانی سمبلیک، در ادبیات جهان ایفا کرده اند، سعی شده است تا نوع قرائت آن دو دربارة جست وجوی کمال انسانی، با بررسی نمادهای به کار رفته در دو اثر رمزگونه شان، بیان، و شباهت ها و تفاوت های آنها در هنگام خوانش وقایع (متن) نشان داده شود. مهم ترین وجه اشتراک عطار و باخ در زمینه گذر از سطوح ظاهری واقعه در رسیدن به حقیق...

در این مقاله درخت به عنوان نماد انسان و آرزوهای انسانی مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته است. وگونه های مختلف قداست درخت با برخی از اساطیر و ادیان ملل، مانند اساطیر ایران، هند، یونان، ژاپن... و نیز برخی از ادیان مطابقت داده شده است و این موارد در بعضی از متون ادب فارسی هم چون شاهنامهء فردوسی، کلیات خمسا نظامی و منطق الطیر عطار مورد بررسی قرارگرفته و نمایانده شده است که درخت در میان سمبل های ادبی ما ...

کتاب «مبانی منطق و روش شناسی» را به‌عنوان مقدمه‌ای لازم و عام برای همه رشته‌ها و مقدمه‌ای خاص برای فراگیری منطق جدید (به‌ویژه کتاب‌های پیش گفته) بشمار می‌آورند. این کتاب از دو مبحث اصلی شامل شش بخش فرعی به ترتیب زیر تشکیل یافته است: مبحث اول: علم منطق بخش اول، منطق در زبان: 1- مطالعات زبانشناختی، 2- تعریف منطقی بخش دوم، منطق قیاسی: 3- منطق گزاره‌ها، 4- منطق محمولات کلاسیک 5- منطق محمولات جد...