سفال به عنوان نخستین کتاب مصور بشر، از دیرباز بستری بوده برای نمایش احساس و بیان اندیشه های انسان. پایداری و ماندگاری فرهنگی این نقوش دیرپا بر بستر سفالینه هایی از هزاره های پیشین تا روزگاران پس از اسلام نمادی است از امتداد فرهنگ قوم ایرانی و ره آوردی برای هنرمندان امروز که آرمانشان ماندگاری واحیای آن تأثیرات مثبت و کارآیی است که درگذشته بدان رسیده اند. از میان این نقوش آنچه بیش از همه به چشم...

تقارن یک ابزار تحلیلی است که پیرامون شناخت روابط میان فرهنگی و مقایسۀ اشیاء هنری مورد استفاده قرارگرفته و از دهۀ 1900م. در علم باستان­ شناسی و با مطالعه بر سفال آغاز شده است. فرهنگ­ های متفاوت (ادوار تاریخی مختلف) اولویت­ ها و سلایق تقارنی متفاوتی دارند. تغییر فرهنگ در تغییر اولویت­ های تقارن و یا حضور نوع جدید الگوی تقارن منعکس می­ شود. هدف از این پژوهش، مطالعۀ تغییر و یا استمرار فرهنگ در ادوا...

هم‌زمانی تاریخی حکومت سامانی و آل‌بویه، نوزایی فرهنگی و هنری عمده‌ای را سبب شد. در این دوران، سامانیان و آلبویه‌ در آثار هنری خود از هنر ساسانی تأثیر پذیرفتند، لکن تأثیرات آن‌ها از جهاتی با یکدیگر متفاوت است. هدف پژوهش حاضر مطالعة شباهت‌ها و بیان علل تفاوت‌ها در تأثیر‌پذیری هنر سامانی و آل‌بویه از هنر ساسانی است. از آنجا که هنر دوره سامانی و آل‌بویه در تحولات هنر دوره‌های بعدی سهم بسزایی دارند،...

شهر باستانی اسفراین که در منابع نوشتاری به شهر «بلقیس» موسوم است، از شهرهای مهم و باشکوه ایران دوران اسلامی در ناحیۀ فرهنگی شمال شرقی ایران است که آثار قرون اولیۀ اسلامی در آن جای دارد. این مقاله با معرفی یکی از مهم­ترین  شاخصه­های مواد فرهنگی در باستان‌شناسی، یعنی سفال با تکیه بر نقش، پس از تبیین و طبقه­بندی سفال‌های این محوطۀ فرهنگی و مقایسۀ آن با سایر سفال‌های کشف ­شده در فاصلۀ زمانی قرن دوم...

موضوع پژوهش حاضر بررسی شیوه طراحی انسان در سفالینه های مینایی(قرون 6 تا 9 ه . ق) است. سفال مینایی به عنوان یکی از منابع معتبر و ارزنده فرهنگی شناخته شده است، تحقیق و بررسی درباره آن می تواند لایه های مبهم و تاریک بخشهایی از تاریخ، فرهنگ و هنر کشور ایران را روشن سازد. با نگاه اجمالی به تحقیقات انجام شده از سوی باستان شناسان و پژوهشگران، به نظر می رسد نکات مبهم و ناقصی درباره تحلیل نقوش سفالینه ه...

با آغاز دوره اسلامی و ترک فرهنگ تجمل پرستی، محدودیت استفاده از ظروف فلزی مانند طلا و نقره توجه سفالگران را به ساخت ظروف سفالی معطوف نمود. باتوجه به این که سفال دوره ساسانی در کمال سادگی ساخته شده بود دردوره اسلامی نیز این سبک ادامه یافت و تا سده نهم م. هنر سفالگری دوره ساسانی فراموش نشد. هنر سفالگری در دوره اسلامی از فلسفه و حکمت و فن شرق تاثیر پذیرفت. در قرون اولیه اسلام شیوه سفالگری کم و بیش...

این پایان نامه، حاصل پژوهشی است به شیوه توصیفی-تحلیلی، درباره سفالینه های پیش از تاریخ تمدن های تپه گیان و گودین تپه واقع در غرب ایران، که هم اکنون در مخزن موزه دفینه نگهداری می شوند. موضوع این پژوهش بررسی نقوش این سفالینه ها از دیدگاه بصری است و هدف آن فراهم نمودن مجموعه ای از این نقوش و ثبت و طبقه بندی و تحلیل فرم شناسانه آنهاست، این سفالینه های منقوش که همچون میراثی باارزش از گذشتگان به یادگ...

انسان جزئی از طبیعت است و ارتباط نزدیکش با طبیعت، باعث ادامه حیات و دوام زندگی اوست. توجه به انسان و نیازهای غریزی او از جمله نیاز به طبیعت و ارتباط با آن موجب شده است تا رویکردهای هنر در بازآفرینی طبیعت همواره مورد توجه قرار گیرد هنرمند سفالگر ایرانی در تمامی قرون همیشه شیفته و مفتون طبیعت بوده و در هر مکان و زمانی به نحوی تصویری از طبیعت را در آثار خویش انعکاس داده است. در این میان بارزترین ج...

صنایع دستی و هنر های سنتی ایران، پیش از آن که به دورانی خاص وابسته باشد، حکایت از خاطره ای بس دور و گرامی دارد که طی گذشت قرون و اعصار به امانت به دست ما رسیده است و چنین است که حاصلی خالص و خلاصه شده از همه دوره های به ظاهر گوناگون تاریخ هنر ما را در خود گرد آورده است. بی آن که به مدعایی ایستاده باشد، یادآور کوشش و عشق فراوانی است که جان هنرمند و صنعت گر ایرانی را یک سره در اختیار خود گرفته و ...

چکیده حوزه ی زابل (1) سیستان با وسعت 663 کیلومتر مربع، در عرض جغرافیایی 00َ ? 31 تا 15َ ? 31 شمالی و طول جغرافیایی 30َ ? 61 تا 45َ ? 61 شرقی واقع شده است. در طی بررسی این حوزه در سال 1386، از سطوح مختلف 214 محوطه ی باستانی شناسایی شده تعداد 1467 قطعه سفال جمع آوری گردید که به سبب برخورداری از تنوع و تعدد گونه ها، نیازمند مطالعه ی همه جانبه در غالب طبقه بندی، گونه شناسی، مقایسه ی گونه شناختی و مطا...