با پیروزی اردشیر یکم ساسانی (240-224 م) بر اردوان چهارم اشکانی (224-213 م) در نبرد هرمزگان در 224 میلادی، شاهنشاهی ساسانی در تاریخ پدیدار شد. دو پادشاه نخستین ساسانی، اردشیر یکم و شاپور یکم (272 – 240 م)، که اکنون بر ایران و بین النهرین سیطره یافته بودند، بر آن شدند تا تصور و تصویری از پیدایی و پایداری این شاهنشاهی بزرگ را بر همگان ارائه کنند. جانشینان شاپور تا نرسی، این هدف را ادامه دادند که د...

طرح مسئله: مُهرها از جمله اشیا باارزشی هستند که سابقه بسیار طولانی دارند. بنابر شواهد باستان­شناسی قدمت این شیئی به هزاره ششم قبل از میلاد باز می­گردد. اهمیت مسئله: چنانکه اسناد و مدارک شهادت می­دهند، این شیئی در طول ادوار تاریخی تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است، به طوری که طرح­ها، شکل­ها، رنگ­ها و کتیبه­های آن بنا بر شرایط زمانی دشت خوش تغییر شده­اند و هر یک از تعلیقات آن مفاهیم پیچیده­ و اطلا...

منطقه الیمایی شامل جلگه های مرتفع و دره های کوه های بختیاری در شرق رود کارون و در حقیقت همان شمال شرقی خوزستان است. هرچند تعیین حدود دقیق این منطقه بسیار دشوار است ولی وسعت این منطقه در طول حیات آن بر حسب کشور گشایی های جدید اشکانیان، کاملاً تغییر می یافته و یا دولت های کوچک همسایه، بخش های کم بیش مهمی از الیمایی را تسخیر می کردند. در عصر سلوکیان و به ویژه در دوره اشکانی، بخش هایی که اکنون در ای...

استاد محسن مقدم در حین حیات خود مجموعه بی نظیری از آثار پارچه ای ایرانی مربوط به دوران ساسانی، قرون اولیه اسلام(آل بویه)، قرون میانی اسلام، دوران صفوی، قاجار و پهلوی و تعدادی آثار پارچه ای کشورهای خارجی جمع آوری نموده است. با انجام مطالعات تطبیقی و آزمایشگاهی بر روی یک تکه پارچه از مجموعه پارچه های موزه مقدم مشخص شد که این اثر مربوط به دوران اشکانی یا اوایل عصر ساسانی است. هدف از انجام این پژوه...

هنر گچبری هنری است که از دیرباز در معماری ایرانی دارای جایگاه ویژه ای بوده است و همواره از دوران باستان تا زمان معاصر در بناهای ایرانی حضور داشته است. به علت وجود شاهکارهای گچبری در بناهای دوره ایلخانی این دوره به عصر گچ شهرت پیدا کرده است. از میان این بناها، مقبره پیر بکران در منطقه لنجان در حوالی اصفهان یکی از شاهکارهای تزیینات گچبری این دوره می باشد. این بنا آرامگاه محمد بن بکران از مشایخ بز...

مطالعات نشان داده است که هنر هر قوم و ملتی نمودی از عواطف، احساسات، باورها و اندیشه های آنان می باشد. شاید بتوان گفت کمتر اثری از آثار هنری پدید آمده توسط هنرمندان در دوره های مختلف تاریخ و تمدن بشری را بتوان یافت که به نوعی بیانگر باورها و اعتقادات پدید آورنده اش نباشد. مطالعات انجام شده در زمینه باستان شناسی و هنر دوره ساسانی مصداق گفته های فوق می باشد. از این رو نگارنده با این رویکرد نقوش ا...

شهر تاریخی بیشاپور یکی از سر آمدترین کلان شهر های دوره ساسانی که دارای سند مکتوب شهر سازی بوده که در سال 272-241 میلادی به دستور شاپور اول ساخته و این سند تاریخی مکتوب بر روی ستون های یاد بود شهر نقر گردیده است . بیشاپور دارای دوره های استقراری ساسانی و اسلامی ( قرن هفتم هجری قمری ) بوده که از جمله بناهای ساسانی می توان به ایوان موزائیک ، تالار تشریفات و معبد آناهیتا و ... و در دوره اسلامی به ...

قرون هفتم تا نهم هجری قمری از دوره‌های مهم تاریخ هنر ایران است که در آن بسیاری از هنرها به پشتوانه دوران قبل از خود (سلجوقیان و خوارزمشاهیان) دستخوش تحولات چشمگیری شده‌اند. یکی از هنرهایی که در این دوره بسیار مورد توجه بوده، هنر گچبری است که آثار بسیار زیادی از آن به جای مانده است. استفاده از گچ در تزئینات معماری این قرون به سرحد کمال رسیده و با برجستگی بیشتر و طرح‌های پیچیده‌تر اجراء شده است. ...

هنر دوره ساسانی یکی از زیبا ترین هنرهای دوره تاریخی است که مانند دوران های پیش از خود بعضی از عناصر هنری را از سایر ملل مجاور به عاریت گرفته بود. فلزکاری یکی از هنر های است که در دوره ساسانیان به اوج شکوفایی خود رسید. در این میان به ظروف سیمین به دلایل مختلف اعم از تبلیغاتی، سیاسی و تزیینی توجه فراوانی شد. همچنین در دوره ساسانیان به دلیل برخورد ها و روابط بسیار با امپراتوری روم صنعت فلزکاری ساس...

چکیده: نقوش شکار در دوره ساسانی در پی القای قدرتی مادی و روحی است که تمایل دارد جاودان بماند. شاه یا فرمانروا نقش شکارگر همیشه پیروز را در این نقوش اجرا می کند. این حس قدرت طلبی سبب شد تا شاهکار های هنری با موضوع این صحنه ها خلق گردند. نقش سوار کار و صحنه های شکار به همراه عناصر تشکیل دهنده آن بر روی ظروف سیمین و برخی نقش برجسته ها همچون طاق بستان تصویر شدند. این علاقه به بازسازی تصویری شکوه ...