تامس کوهن نظریه ای موسوم به نظریه پارادایم های علمی ارائه می کند که، برخلاف اسلاف پوزیتیویست و نگتیویست خود، به نحو جدّی و تعیین کننده ای برخاسته و مأخوذ از عمل عالمان در تاریخ علم است. در این مقاله کوشیده ام سه کار انجام دهم. اوّل اینکه نشان داده ام چگونه کوهن در مطالعه تاریخ علم دچار نوعی تغییر گشتالتی می شود. دوّم اینکه نگرش گشتالتی را تشریح کرده نشان داده ام چگونه این نگرش نقش مهمی در نظریه کو...

انتشار ویرایش چهارم از کتاب ساختار انقلاب های علمی توماس کوهن، به مناسبت پنجاهمین سالگرد انتشارش، با مقدمهٔ ایان هکینگ، ضرورت پرداختن به سهم مهم وی در سنت فلسفهٔ علم معاصر و اشارات و تنبیهاتی در باب انتساب برخی ایده ها به وی را دو چندان می کند؛ علی رغم رواج اصطلاحات و تعابیر و تأثیراتی که وی بر ذهن و زبان جامعهٔ علمی ما گذاشته، و هکینگ هم در مقدمهٔ جدیدی که بر کتاب نوشته به آن اشاره کرده، برخی بدفه...

در این مقال نخست به شرح حال زندگی توفیق الحکیم پرداخته، سپس انگیزهء علاقه ی او نسبت به نمایش و نمایش نامه نویسی را از نظرگذرانده و در این رهگذر به انواع نمایش هم دورهء او در مصر اشارت می کنیم و آنگاه تحولات و ابتکارات فکری او را در نمایش نامهء عربی به ویژه نمایش نامهء مصری مورد پژوهش قرار می دهیم و در ادامه ی گفتار، سیر نمایش نامه نویسی وی را به مراحلی چند دسته بندی نموده و آثار او را بر می شمریم.

تامس کوهن نظریه ای موسوم به نظریه پارادایم های علمی ارائه می کند که، برخلاف اسلاف پوزیتیویست و نگتیویست خود، به نحو جدّی و تعیین کننده ای برخاسته و مأخوذ از عمل عالمان در تاریخ علم است. در این مقاله کوشیده ام سه کار انجام دهم. اوّل اینکه نشان داده ام چگونه کوهن در مطالعه تاریخ علم دچار نوعی تغییر گشتالتی می شود. دوّم اینکه نگرش گشتالتی را تشریح کرده نشان داده ام چگونه این نگرش نقش مهمی در نظریه کو...

بر اساس روش تاریخی کوهن اکتشاف و داده­ی تجربی در تحقق پارادایم علمی و توسعه­ی علمی عادی نقشی قاطع ندارند. اکتشاف رویدادی فردی و دفعی نیست. بلکه میراثی جمعی است که از اختراع جدا نیست. داده­ی تجربی نیز مانند اکتشاف متأثر از پارادایم و آموزش جمعی است. از سوی دیگر کوهن تعین نظریه به واسطه­ی تجربه را ناممکن می‌داند و استدلال می‌کند که برای تبیین هر مشاهده‌ای نظریه‌های متعددی قابل­ فرض است که همگی به...

چکیده بیشتر منتقدین تامس کوهن او را متهم کرد‌ه‌اند که در آثار خود و به‌ویژه در کتاب ساختار انقلاب‌های علمی مبانی نسبی‌گرایی را در پوششی از تاریخ علم تکرار کرده است. نفی امکان کشف صدق، نفی امکان تعین نظریه به واسطه‌ی مشاهده و قیاس‌ناپذیری مهم‌ترین مبانی نسبی‌گرایی به شمار می‌روند که در آثار کوهن حضور دارند. با این حال کوهن خود را نسبی‌گرا نمی‌داند. او برای دفع اتهام نسبی‌گرایی، بر وجود محرک‌های...

مورخان امروزه علم در بارۀ مفهوم انقلاب علمی تردیدهای فراوانی کرده‌اند. در این مقاله به بررسی مفهوم انقلاب علمی در نزد کوهن و بررسی دو چالش مهم تاریخ‌نگاری علم می‌پردازیم. چالش اول ناظر به ناآشنا بودن مقولۀ انقلاب برای بازیگران قرن هفدهم است. چالش دوم مبهم بودن معیارهای تشخیص انقلاب است. واژۀ انقلاب در مورد تحول اساسی در فلسفۀ طبیعی قرن هفدهم معیارهای تاریخ‌نگاران را برآورده نمی‌سازد. با وجود ای...

چکیده: پایان نامه پیش رو به بررسی رویکردهای جامع نگر طراحی لباس در هنر نمایش ایران می پردازد. طراحی لباس از ارکان مهم در هنر نمایش جهان بوده است. این عنصر مهم در نمایش های هنر ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، ابتدا به بررسی تاریخی سیر تحول و تطور طراحی لباس در ایران از دوران باستان تا به امروز پرداخته شده است. سپس تأثیر این سیر تحول در طراحی لباس هنر نمایش ایران مورد توجه ق...