بر اساس تقسیم بندی گویش ها ، گویش آران و بیدگل جزء گویش های مرکزی ایران و شمال شرقی می باشد . زبان اهالی آران و بیدگل فارسی رایج ولی دارای لهجه های متفاوتی است. گویش محلی این منطقه که در اصطلاح به آن زبان" دهی" می گویند از گویش های پهلوی قدیم است که تا این زمان در سر تاسر شهر ها و بخش های حاشیه کویر ( نطنز، زواره و ....) با اندک تفاوت در لهجه رایج است و با زبانهای دیگر ایرانی چون آذربایجانی ، ک...

در این مقاله، کوشیدیم با اتکا به اصول و قواعد واج­آرایی زبان فارسی و در چارچوب نظریة بهینگی، ستاک گذشتة برخی از افعال به­ظاهر بی­قاعدة زبان فارسی را بررسی کنیم. پرسش­های این تحقیق عبارت­اند از: 1. چگونه می­توانیم از قواعد واج­آرایی حاکم بر زبان فارسی برای تحلیل توالی های به­کاررفته در ستاک گذشته استفاده­ کنیم؟ 2. برای حفظ نظام واج­آرایی زبان­ فارسی هنگام افزودن تکواژ گذشته­ساز، چه نوع فرآینده...

هدف از این تحقیق بررسی نظام آوایی زبان ترکی آذری (گونه ی تبریز) در چهارچوب انگاره-های غیرخطی و بهینگی است. در گردآوری داده ها از گفتار چند گویشور بومیِ ترک زبان، خود نگارنده به عنوان گویشور بومیِ زبان آذری و منابع مکتوب از جمله فرهنگ لغت آذری – فارسی استفاده شده است و این داده ها به روش توصیفی – تحلیلی بررسی شده اند.این پژوهش از پنج فصل تشکیل شده است: فصل اول که کلیاتِ پژوهش است به چهارچوب پژوهش ا...

پژوهش حاضر به بررسی برخی  فرآیند­های واجی مانند درج، انسدادی­شدگی و سایشی­شدگی در 15 گونه­ی زبانی استان کرمان از جمله بافت، بردسیر، بم، جیرفت، رابُر، رفسنجان، رودبار جنوب، زرند، سیرجان، شهربابک، کرمان، کهنوج، گلباف، گوغِر و میمند بر اساس نظریه­ی زایشی پرداخته­است.برخی از نتایج حاصل عبارتند از: 1- بعد از حذف همخوان سایش چاکنایی پایانی /h/، اگر واژه­ی بعدی با واکه آغاز شود، یکی از غلت­های [j] یا [w...

این پایان نامه به بررسیِ نظامِ آواییِ ترکیِ آذری (گونه گوگانی) با استفاده از رویکردهایِ غیرِخطی در دستورِ زایشی (اساساً واج شناسیِ جزءمستقل) می پردازد. هدف از اثر حاضر، بررسی توان تبیینی واج شناسی جزءمستقل در توصیف گونه گوگانی از ترکی آذری است که گونه ایست در معرض خطر نابودی. هماهنگیِ واکه ای، درج و حذف به عنوانِ سه فرآیند عمده در نظامِ آواییِ ترکیِ آذری مورد بررسی قرار گرفته اند. یکی از قواعد واک رفتگیِ پایا...

این مقاله به بررسی فرایند درج واکه در خوشه­های همخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی در چارچوب نظریة بهینگی می­پردازد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سؤالات است که چرا علیرغم مجاز بودن خوشة دوهمخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی، در برخی موارد این ساختار هجایی مجاز نبوده و فرایند درج واکه صورت می­گیرد و دیگر اینکه کیفیت واکة درج­شده چگونه تعیین می­شود. برای انجام این تحقیق داده­های زبانی به...

هدف از این بررسی مطالعه تأثیر تعداد هجاهای کلمات بر آگاهی واج‌شناختی کودکان بود. نمونه پژوهش80 نفر از کودکان (40 دختر و 40 پسر با میانگین سنّی 5/5 سال) فارسی‌زبان پیش‌دبستانی ساکن شهرستان رامیان از توابع استان گلستان بودند که از نظر بهره هوشی، تمیز شنیداری، زبان و رفتاری کنترل شده بودند. ابزار این پژوهش مجموعه آزمون‌های آگاهی واج شناختی محقق‌ساخته (امیِری مقدم، 1390) بود. داده‌ها با استفاده از آز...

در این مقاله براساس توصیف لازار (1985 و 2007) از اشعار پارتی و توصیف طبیب­زاده (1382 و 1392) از اشعار فارسی عامیانه و فهلویات، چهار فرضیۀ کلّی را در مورد ویژگی­های وزنی در اشعار محلّی شهرضایی بررسی می­کنیم. اوّلین فرضیۀ ما ایـن است که هجای پایانی هر پایه که تکیۀ وزنی می­گیرد، هجایی سنگین است. فرضیۀ دوّم این است که در صورت سنگین نبودن هجایی که تکیۀ وزنی می­گیرد، این هجا لزوماً در پایان واژه قرار دارد...

در مقاله حاضر، اثر سه عامل تکیة واژگانی، تکیة زیروبمی و جایگاه نوایی هجا را بر برجسته­سازی هجاها در واژه­های چندهجایی فارسی بررسی کردیم. نتایج اندازه­گیریِ فرکانس پایه نشان داد که هجای پایانی واژه به‌عنوان هجای تکیه­بر، محل دریافت تکیة زیروبمی است و هجاهای دیگر تغییرات زیروبمی مؤثر برای برجسته­سازی هجاها ندارند. نتایج مربوط به شدت انرژی نشان داد که شدت انرژی مانند فرکانس پایه هم‌بسته آکوستیکی تک...

در مقاله­ی حاضر به بررسی فرایند کوتاه­شدگی واکه­ای در زبان فارسی پرداخته­ایم. در مراحل پژوهش، نخست با بررسی کامل فرهنگ یک‌جلدی معین و بیش از یک‌صد هزار بیت شعر از دیوان شاعران بزرگ پارسی­سرا، واژه­هایی را که دست­خوش فرایند کوتاه­شدگی واکه­ای قرار گرفته­ بودند، به­عنوان داده­های تحقیق، گردآوری نمودیم. سپس، با تحلیل داده­ها، قواعد واجی ناظر بر کوتاه شدن هر یک از سه واکه­ی کشیده­ی A, i, u به واکه­...