درمشرق زمین به خصوص در میان ملل مسلمان به خط علاوه بر این که میراث و آثار علمی پیشنیان به واسطه آن حفظ می شده، و نیز حامل وحی (کلام خدا) در قرآن بوده، توجه خاصی می شده است و آنان را بر آن می داشت تا سعی بر نوشتن خطی داشته باشند که شایسته نگارش کلام وحی باشد. که این امر شروعی بود برای پرداختن به جنبه ی زیبایی خط- خوشنویسی- که منجر به ابداع خطوط متنوع گشت. این پایان نامه با عنوان ریشه های هنر ...

هر شعری، پیش و پس از سروده شدن، با زبان و واژه ها سروکار دارد. فکر، تخیل و به طور کلی ماهیت هر شعری، در چارچوب نظام زبانی و دایرة واژگانی شاعر شکل می گیرد. به تدریج، سنت ها و عادات، هر گروه از کلمات را در حوزة معنایی و سبکی خاص جای می دهد. شاعران بزرگ، همواره توانسته اند حدود عادات واژگانی را شکسته و خود روش های تازه ای را در این زمینه پدید آورند. معانی و مضامین گوناگون هر شاعری، با تعداد معین ...

مطالعه لغات اضداد در قلمرو آیات قرآن و بررسی کاربرد آنها در معانی ناهمساز است. نویسنده، پس از بحث مختصری در مورد وجود مشترک لفظی در قرآن، لغات اضداد را از این دست دانسته و »ضدّ« را در اصطلاح به معنای لغتی تعریف کرده که دو معنی دارد و هر یک مخالف دیگری است. سپس به معرفی آثاری پرداخته که با موضوع »الأضداد« در طول تاریخ توسط لغویان به رشته تحریر درآمده و از »الاضداد« محمد بن قاسم انباری، ابن سکّیت، ...

تاریخ نگاری رسمی، به منزله ی روایت حکومتی از تاریخ، یکی از کهن ترین و متداول ترین گونه های تاریخ نگاری است که از قدیم ترین دوره ها تا روزگار ما تداوم یافته است.مسئله ی اصلی این مقاله چیستی تاریخ نگاری رسمی و طرح یک رشته ملاحظات روش شناختی درباره ی ویژگی ها و اعتبار این نوع تاریخ نگاری است.برای این منظور کوشیده ایم با بررسی انتقادی روش و سبک تاریخ نگاری های رسمی، قلمرو و موضوع آن، بازیگران و مخا...

تاریخ، مرام و عملکرد حزب توده ی ایران(1320-1362 ش)به منزله ی یک تشکیل سیاسیِ دیرپا و تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران را طیفِ وسیعی از نویسندگان نقد و ارزیابی کرده اند.از ابتدای نگارش تاریخ این حزب تاکنون، آنچه در زبان های مختلف نوشته شده است، شامل کتاب، مقاله (در نشریه های حزبی، نشریه های مخالفان و منتقدان و نشریه های تخصصی)، حجم زیادی را در برمی گیرد.در میان این نوشته ها، خودنگاری یا تاریخ نگاری ...

در دوره قاجار به دلیل کمبود وسایل ارتباط جمعی از یک سو و گسترش سطح عمومی سواد از سوی دیگر باعث شد تا احوالات افرادی از طبقات مختلف(شاهان و شاهزادگان، طلاب و روحانیون، تحصیلکرده­های روشنفکر، شاعران و نویسندگان و حتی مردم عامی) مطرح، بلکه بسیاری از مسائل روز در نامه‏ها بیان ‏گردد که در مکاتبات رسمی و اداری به دلیل‏ مسائل امنیتی و سری، کم‏تر به آن پرداخته می‏شده است. این دوره در حالی که از منظر تا...

چکیده ابن شبه نمیری بصری از مورخان قرن سوم هجری، با تدوین تاریخ المدینه المنوره، گامی مهم در رونق تاریخ نگاری محلی برداشت. هر چند که نویسنده متاثر از فضای فکری و عقیدتی عصر خود به تدوین تاریخ مدینه پرداخته، اما وی با دیدگاهی جامع نگر موضوعات مختلف تاریخی، فقهی، سیاسی و... را در کتاب خود مد نظر قرار داده که در کمتر منبع تاریخ محلی هم عصر او دیده می شود. این مقاله در صدد است، با رویکردی توصیف...

در این مقاله پس از بازخوانی مطالعات انجام شده پیرامون جامعه روستایی ایران به روش تاریخی و به شیوه اسنادی، روند تولید اسناد و منابع مربوط به مطالعات روستایی در سه بخش مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخش نخست به تک نگاری ها و آثاری که جامعه روستایی را به صورت کلی مطالعه کرده اند اشاره شده است. در این دسته از مطالعات نگاهی کلی و بدون جهت‏گیری نظری نسبت به جامعه ‏روستایی و معرفی و توصیف‏ آن مطرح است....

تدوین تاریخ در هند دوران باستان بیشتر به صورت شفاهی رواج داشته است. اکثر متون باقی مانده از آن دوران متون ادبی، دینی، فلسفی و اندرزنامه هستند. با ورود اسلام و شکل­گیری حکومت های اسلامی و ایرانی در شبه قاره هند، تاریخ نویسی به صورت گسترده و متنوع در این سرزمین آغاز گردید. اوج شکوفایی تاریخ نویسی فارسی در هندوستان، مربوط به اوایل دوره تیموریان هند در قرون دهم و یازدهم هجری خصوصا دوره اکبرشاه است....

تغییر جهت فعالیت‌های آینده‌نگاری از سیاست تحقیق‌وتوسعه به سمت بستر گسترده‌تر سیاست اجتماعی، سبب ظهور شکافی در ادبیات، در زمینة ارتباط میان آینده‌نگاری و سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری...