مسیله ی کلام خدا و قرآن همواره چالشی جدی برای متکلمان مسلمان بوده است. این مسیله می تواند از دو جنبه ی معنا شناختی و وجود شناختی مطرح شود. در جنبه ی معناشناختی مسایلی همچون ماهیت کلام خدا از نظر نظر متکلمان اسلامی و بیان پیشینیه ی تاریخی آن و در جنبه ی وجود شناختی مسایلی از قبیل دلایل متکلمان اسلامی درباره متکلم بودن باری تعالی حدوث و قدم کلام خدا و قرآن بررسی می شود. پژوهش حاضر با عنایت به اد...

رجعت، بازگشت گروهی از مردگان قبل از قیامت و در زمان ظهور امام عصر(عج) است، که آیات قرآن و روایات معصومین(ع) و اجماع امامیه موید آن است. پرسش اصلی در این پایان نامه چگونگی رابطه ی این آموزه ی دینی با مسائل نفس و بدن است. با توجه به اینکه انسان موجود دوبعدی است و دارای نفس وبدن می باشد و این دو باحرکت جوهری تکامل یافته و روح با مرگ نابود نمی شود. پس رجعت که همان بازگشت روح به بدن است با مسئله ی ن...

 هدف: در این مقاله سعی شده ضمن معرفی شادی ممدوح و مذموم، به شرایط شادی ممدوح و عوامل و راهکارهای عملی ایجاد آن در کلام قرآن و معصومین(ع) اشاره شود. اسلام به‌عنوان دینی که به تمامی نیازهای روحی و جسمی انسان توجه دارد، داشتن نشاط و روحیة شاد را لازمة یک زندگی موفق می‌داند. خداوند در قرآن کریم به سیاحت و سفر امر فرموده است تا انسان هم از سرنوشت گذشتگان آگاهی یابد و عبرت گیرد و هم از زیبایی طبیعت ب...

این پژوهش ابتدا به بررسی مفهوم علوم تجربی و قلمروی آن پرداخته و سپس به رویکردهای گوناگون در کلام دینی، شامل رویکردهای هرمنوتیکی، قبض و بسط تئوریک شریعت، رویکرد دائره المعارفی و رویکرد گزیده گویی پرداخته و با نقد آن ها به ارائه نظریه ای که به گمان نگارنده با اسلام تطابق بیشتری دارد می پردازد و در انتها به بررسی مفاهیم و تعاریف اسلامی در روانشناسی اجتماعی پرداخته و با گزینش نظریه اسناد در روانشنا...

چکیده حکیم نزاری قهستانی از گویندگان بزرگ اسماعیلی مذهب نیم? دوم سد? هفتم و آغاز قرن هشتم است. از جمل? مهم ترین آثار نزاری، می توان به دیوان اشعار او اشاره کرد. از آن جا که کاربرد روایات دینی و اساطیری نقش مهمّی را در شاعرانه نمودن کلام نزاری ایفا می کنند، در این تحقیق سعی شده بدین موارد پرداخته شود. بدین جهت، ابتدا کلّ دیوان اشعار وی بررسی شده و نمونه های مربوط به کاربرد اساطیر و روایات ملّی، تا...

تأثیر المیزان بر پژوهشهای دینی به ویژه پژوهشهای شیعی - قرآنی مورد بررسی قرار گرفته است.  در کنار سایر ویژگی های بایسته تفسیر المیزان یکی از موفقیت های آن ورود به محافل فکری، علمی و تأثیر گسترده آن بر پژوهشهای دینی و حوزوی پس از خود است. از جمله مهم ترین این تأثیرها می توان به موارد زیر اشاره کرد: پایه گذاری شیوه تفسیر قرآن به قرآن، پی نهادن روش تفسیر موضوعی، درآمیختن عقل و نقل در فهم معرفت دینی...

گاهی در آیات و روایات برای بیان موضوعی اخلاقی، به موارد آن با ذکر عدد اشاره شده است. مواردی وجود دارد که عدد، گویای همة اطراف موضوع نیست. در اینجا نوعی تعارض بدوی هست؛ زیرا از یک سو ظاهرِ عدد بر حصر دلالت دارد و از سوی دیگر، با توجه به قراین‏، یقین داریم آن موضوع به این موارد منحصر نمی‌شود. اصولیان در مباحث الفاظ، دلالت عدد بر مفهوم را بررسیده و نوعاً آن را، جز در مقام تحدید، نپذیرفته‌اند. مشابه...

برخی حکیمان مسلمان، همچون ابن سینا معاد جسمانی را به لحاظ فلسفی اثبات‌ناپذیر انگاشته و از همین‌رو تنها به قول صادق مصدّق تمسک کرده‌اند، اما ملاصدرا - حکیم بلندآوازه و نواندیش فلسفۀ اسلامی - بر اساس اصول و مبانی خاصی چون، اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری و ... در اثبات و تبیین فلسفی، آموزۀ معاد جسمانی که در متون دینی بر‌ آن تأکید شده است، راهی نو پیموده است. در این مقاله، ضمن اشاره‌ای گذرا به د...

کی از مباحث مهمی که در بحث خلافت الاهی انسان، در متون دینی مطرح شده است، ضرورت وجود خلیفه در عالم است. در هستی‌شناسی عرفانی، به تبع متون دینی، به تبیین ضرورت وجود خلیفه، که همان انسان کامل است، پرداخته شده است. علاوه بر عرفان اسلامی، در علوم مختلف اسلامی، همچون کلام و فلسفه نیز در این باره مباحث مختلفی مطرح شده است و هر کدام از زوایای فکری خاص خود و با توجه به مبانی مخصوص آن علم، به این بحث پرد...