خاندان‌‌های شیعی در حفظ و گسترش معارف و آموزه‌های تشیع در تاریخ فکری این مذهب نقشی اساسی ایفا کرده‌اند. در تبیین این نظریه می‌توان آل طاووس را به عنوان یک نمونه‌ی عینی مطرح کرد. این دودمان از سلاله‌ی سادات بود که در قرن هفتم هجری قمری، خدمات ارزشمندی را به جوامع شیعی ارائه داد. آل طاووس از خانواده‌های پر نفوذ در آن دوره بودند که منصب نقابت را به شکل موروثی در میان خود داشتند و از این طریق منشأ ...

در قرآن و سنت، سه کلیدواژه اصلی ناظر به مفهوم زیبایی، «حُسن» و «جمال» و «زینت» هستند. تحلیل شبکه مفهومی هر یک از این سه کلیدواژه، راهگشای دریافت مفهوم و مصادیق زیبایی در فرهنگ اسلامی است. از این میان، زینت نزدیک‌ترین ارتباط را با قلمرو مطالعات زیبایی‌شناسی (Aesthetics) دارد. برای تحلیل شبکه مفهومی زینت، باید به قرآن کریم و دیگر منابع فرهنگ اسلامی بویژه روایات معصومان ـ علیهم السلام ـ مراجعه نمود...

چکیده: در طول تاریخ اجتهاد، نزاع های فراوانی در چگونگی وحد دخالت عقل در دین و کشف احکام وجود داشته است که بعد از غیبت امام دوازدهم آغاز شد. و باعث بوجود آمدن موضع گیری عقلی و نقلی در میان مسلمانان گردید و دو مکتب اصولی و اخباری شکل گرفت. نیاز روزافزون به استفاده از عقل به عنوان یک منبع استنباط حکم شرعی احساس می شد که در زمان آل بویه آشکار گردید. گروه اول که از آنها به عنوان گرایش اخباری یا فقه...

چکیده در فرهنگ ما همواره شهید ثانی به دانش فقه مشهور بوده و ابعاد فکری و کلامی ایشان، چنان که باید مورد تحقیق قرار نگرفته است. شهید از منظر فقهی کاملاً همسو و هماهنگ با مدرسه فقهی حلَه هست و در قالب و قامت شارح و مفسر بزرگ آثار فقهی چند تن از شاگردان مدرسه حلَه نمودار می شود. اما از منظر کلامی و اعتقادی میان ایشان و متکلمین رسمی مدرسه حلَه و فقهای آن تفاوتی چشمگیر وجود دارد که جز با رجوع به میراث ...

بی شک مکتب فقهی جبل عامل از مکاتب فقهی مهمی است که سهم به سزایی در رشد و پیشرفت تاریخ فقه شیعه داشته است . بطور کلی حلقه اتصال تاریخ فقه شیعه در قرون هفتم تا دهم هجری به شمار می آید. کشف و دستیابی به موقعیت مهم فقهی این مکتب و تاثیرات مکاتب فقهی در پیدایش آن و همچنین بررسی تاثیرات جبل عامل بر حوزه های فقهی بعدی و روشن ساختن موقعیت برخی از شخصیت های فقهی این دوره که در تاریخ فقه شیعی ناشناخته ما...

چکیده بسیاری از قوانین اصولی، قواعد فقهی و احکام شرعی به ظاهر آیات و روایات مستند هستند و یکی از شایسته‏ترین مراجع تشخیص ظواهر، عرف است. بررسی متون فقهی نشان می‌دهد که علمای اهل سنت از پدیده‌ی عرف با واژه‌های عرف و عادت نام برده‌اند و تا دو قرن اخیر کاربرد این واژگان در متون فقهی و اصولی شیعه نیز معمول بوده است. در دو قرن اخیر، ادبیات فقه شیعه به ایجاد واژگان جدیدی برای این پدیده روی آورده است...

چکیده فقه شیعه در دوران غیبت امام عصر(عج) هر حکومتی جز حکومت نواب آن حضرت را مردود و نامشروع می داند؛ ولی پیروان خود را به پرهیز مطلق از شرکت در محافل سیاسی مسلمین و عدم رابطه با حکومت های جائر دعوت ننموده است؛ بلکه کتب فقهی علمای شیعه با استفاده از احادیث ائمه با برقراری ضوابطی چون ایجاد نفع شیعیان و مقابله با کفار، نزدیکی به حکومت های جائر شیعه و سنی را مجاز دانسته اند. باید دانست همین ضواب...

منطق پژوهشیِ استقرایی اساس بسیاری از شیوه‌های تحلیل محتوا ویکی از روش‌های متداول در پژوهش‌های علمی است. در این روش محقق مفاهیمی را به صورت هدفمند انتخاب و در قالب عناوین معینی ساماندهی می‌کند، سپس با مراجعه به داده‌ها و یافته‌ها به جمع‌بندی‌ای می‌رسد و نوعی توصیف را ارائه می‌دهد. مقاله حاضر کوشیده است با توجه به منطق استقرا، ادبیات اجتهادی یا شیوه گفتمان علمی شیخ طوسی را از طریق بسامدگیری واژه‌ه...

خبر، اطلاعاتِ در فرایند تولید، توزیع و مصرف است و مدیریت اطلاعات یعنی مدیریت این فرایند. دانش فقه به عنوان مجموعه دانشی بیان کننده بایدها و نبایدها، ارائه دهند? الگوی مدیریت اطلاعات است. مدیریت فقه بنیان فرایند خبر و خبررسانی یا همان مدیریت اطلاعات از جایگاه کاربردی بسیار تأثیرگذاری در اقتدار ملی و دینی برخوردار است زیرا امروزه عرصه های مختلف زیست انسان پیوند ناگسستنی ای با اطلاعات دارد. همچنین ...