دوره قاجار به‏ویژه دوران سلطنت ناصرالدین شاه در تاریخ تحولات پزشکی ایران اهمیت زیادی دارد؛ زیرا در این دوره طب نوین کم‏کم جایگزین طب سنتی ایران می شود. در این مقاله شیوه معاینه و روش های معالجه بیماران در آن دوره رگ‏زدن، حجامت، زالو انداختن، جراحی، ورزش، تنقیه و داغ کردن از دیدگاه شماری از سیاحان بررسی شده که در اغلب موارد مورد تأیید آنها قرار گرفته است. این بررسی می تواند چشم اندازی از چگونگی ...

     تاریخ و تحولات سیاسی و اجتماعی هر کشور در بستر جغرافیا، دین، فرهنگ و اقتصاد آن کشور شکل می‌گیرد. قاجاریه یا قاجاریان نام دودمانی است که از حدود سال ۱۱۷۴ تا ۱۳۰۴ بر ایران به مدت صد و سی سال فرمان راندند. بنیانگذار این سلسله آقامحمدخان قاجار است. وی تهران را به عنوان پایتخت انتخاب کرد و آخرین پادشاه قاجار، احمدشاه قاجار بود که در سال ۱۳۰۴ برکنار شد و رضا شاه پهلوی جای او را گرفت. نیشابور در ...

تاریخچۀ سرشماری در دورۀ قاجار و نمونۀ سندی که معرفی شده، اشاره دارد به فرمان ناصر الدین شاه، خطاب به ناصر الدوله، سلطان عبدالحمید میرزا حکمران کرمان، در انجام احصائیۀ اهالی کرمان و توابع آن در سال 1300 ق./ 1883 م./1261 ش. که براساس دسته بندی های مختلف، از حیث میزان سن و مذهب و قومیت می باشد و تا حدی اشاره به وضعیت خارجیان مقمیم ایران نیز دارد.

نخستین فعالیت ها برای رسیدن به دموکراسی در ایران، از اویل قرن بیستم میلادی آغاز شد. این تحول با جنبشی که از آن با عنوان مشروطیت و یا انقلاب مشروطه نام برده می شود شکل گرفت. مشروطه برای نخستین بار در تاریخ ایران قانونی را معرفی می کند که شاه و دولت تحت حدود قانون در آورد و حق حکومت را از آن مردم[ملت و امت] می دانست. قانونی که از آن با عنوان قانون اساسی یاد می شود. اما مشروطه در نهایت آنچنان که ب...

یکی از عوامل اصلی و اثرگذار در فرایند تحولات تاریخی و اجتماعی و پیدایش جنبش ها و انقلاب ها نقش رهبران است و بدون تردید پیروزی یا شکست انقلاب ها نیز تا حدود زیادی با چگونگی اندیشه و عمل رهبران ارتباط مستقیم دارد . انقلاب مشروطه نیز مانند انقلاب های دیگر از این قاعده مستثنی نمی باشد. رهبری هر انقلاب را می توان با در نظر گرفتن سه گونه کارکرد مورد تجزیه و تحلیل قرار داد: الف- رهبری ایدئولوژیک: در...

گسترش روابط بینالملل و توجه دول خارجی به ایران از ویژگیهای بارز دوره قاجاریه است. گرچه که در دوره حکومت صفویه رفت و آمدهای سیاسی و فرهنگی بین دربار ایران و دربار سایر دول وجود داشت، اما شکل مدون و رسمی آن در دوره قاجاریه ظهور پیدا کرد. در دوره صفویه دیدارها و مسایل مرتبط با تعاملات خارجی توسط شخص شاه و صدراعظم انجام میشد ولی با گسترش مناسبات خارجی در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار و نیز تصویب عهدن...

در این مقاله، نقش علیرضا خان عضدالملک در یک سال و اندی پس از فتح تهران بررسی می شود. از آن جا که این شخصیت، از رجال قدیمی دربار قاجار به شمار می رفت و از زمان ناصرالدین شاه دارای مناصب و مقامات متعدد بود، چرخش سیاسی و همکاری و نزدیک شدن وی به رهبران آزادیخواه نهضت مشروطه، جالب توجه است. این چرخش، باعث شد تا اغلب رهبران مشروطه خواه با هر نوع گرایش فکری، وی را به یکی از مهم ترین مناصب آن دوران (ن...

ترکمنهای شمال ایران مرکب از طوایف یموت، گوگلان،نخورلی و تکه در تشکیل حکومت قاجار نقش بسزایی داشتند.به دلیل خصلت غارتگرانه ایلیاتی ترکمن ها به نواحی شهرها و کاروان های تجاری به ویژه روسها، ناامنی هایی به وجود آمد واختلافات میان ترکمنها و حکومت قاجار منجر به درگیریهای بسیاری بین ایشان گردید که نتیجه آن جنگهایی نظیر قری قلا، مرو ، آق قلا بود .موضوع این پایان نامه بررسی تعاملات نظامی و سیاسی ترکمنا...

از کهن ترین روزگاران‘شناسایی تمام نقاط جهان‘مورد توجه دانشمندان بوده‘ به طوری که بخش مهمی از عمر خود را مصروف این مهم داشته اند و چه بسا عدم امکانات آن روز باعث شده است که جهانگردان جان خود را برسر این کار از دست بدهند. گروهی برآنند که نخستین پیشگامان نهضت اکتشاف جغرافیایی رومیان بوده اند که از میان آنها نامدارانی چون بلیناس یونانی الاصل رومی وطن و بطلیموس یونانی‘منجم وعالم جغرافیا برخاسته اند....

جستاری درباره مناسبات فتحعلی‌شاه قاجار با دُرانیانِ هرات و کابل امیر آهنگران* علی‌اکبر رسولی** مینا کرمانیان*** چکیده‌‌ کابل و قندهار از شهرهای هرات در زمان فتحعلی‌شاه، بر اثر هم‌سایگی‌شان با هندوستان و هم‌زمان نزد شاه قاجار و دولت‌های انگلستان، فرانسه و روسیه مهم می‌نمود؛ چنان‌که قاجارها برای حاکم شدنِ دوبارۀ ایران بر این مناطق تلاش می‌کردند. مسئله شورش «خوانین» خراسان و سوء استفاده حاکمان دُرانی ...