پس از معرفی شیوه ‌تولید آسیایی توسط مارکس، مسئله تغییرات‌ سیاسی ـ اجتماعی در این جوامع ذهن شرق‌شناسان مارکسیست را به خود جلب کرد. مارکس خود تنها راه تغییر در این کشورها را ورود عناصر سرمایه‌داری از بیرون می‌دانست. این مسئله تا کنون حل‌ نشده و تغییر به‌واسطه نیروهای بیرونی به یکی از کانون‌های مهم توجه منتقدین نظریه‌هایی همچون شیوة‌ تولیدآسیایی و استبداد شرقی تبدیل شده است. جنبش‌های ‌اجتماعی یکی ...

چکیده در تاریخ شعر معاصر ایران، اندیشه آزادی و آزادی خواهی با مفهوم دموکراسی غربی آن دارای ارزش و ویژگی خاصی است. زیرا دگرگونی ها و تحولات بزرگی که از زمان مشروطیت (1285 ش ) تا پیروزی انقلاب اسلامی ،( 1357 ) در ایران به وجود آمد، سبب شد که تعدادی از شاعران و نویسندگان متعهد در دوران استبداد و خفقان، یعنی از کودتای 28 مرداد 1332 تا 22 بهمن 1357، در راه اعتلای آزادی و نکوهش استبداد پیشگام شوند ...

بایگانی­ها،احکاموپرونده­هایگفتمانمشروطیتنشانمی­دهدکهدالمرکزیدراینگفتمانعبارتبوداز «استبداد»ودال­هایمسلطدیگرحولایندالمرکزی،همهمسائلمربوطبهامورداخلیایرانازجملهعدالت،حقوقرعیت (شهروندی)؛وقانونبودند. اینگفتماندوپیامدپیش­بینینشدهدربعدروابطخارجیایرانداشت: اولاین­کهپیروزیانقلابمشروطهدرایراندرعملموجبتضعیفحکومتمرکزیودرنتیجهگسترشوتقویتحکومت­هایمحلیدرایرانگردید،ودومگفتمانمشروطیتحولمحوردال­هایمربوطبهامورداخ...

این پژوهش یک چشم انداز انتقادی است دربارۀ نویسندۀ فرانسوی «آلبر کامو» - کسی که به عنوان معلم اخلاق اروپا شهره است؛ مهم ترین اثر وی «انسان طاغی» می باشد که در آن همِّ خود را در زمینۀ کشف ریشه های تاریخی و مابعدالطبیعی عصیان مصروف می دارد. در این کتاب کامو منتهای تلاش خود را در به دست دادن نقدی ضعیف و تحلیلی اخلاقی - سیاسی از انقلاب کبیر اکتبر و انقلاب فرانسه و نیز استبداد شوروی [سابق] به کار می بن...

چکیده این پژوهش به نقـش دلقک در دربـار قاجار که شاهـش سایه خدا بر زمین محسوب می شد ودر تملقات و توصیفات دربار جایگاه فرا زمینی و فرابشری داشت می پردازد. با اتکاء به منابع اصلی و بر مبنای پایگاه اجتماعی دلقکان و عملکرد انها در یک محیط وابسته به سلسله مراتـب که می بایـست دائما برای حفـظ زنـدگی خویـش یک تعـادل ظریـف و خطرناک را حفظ کند ، داده ها طبقه بندی شده وسپس با یک رویکرد تاریخی در بستر اس...

مقابله مسلمین با عقب‎ماندگی حاصل از دو پدیده استعمار و استبداد در قالب توسل به سه گفتمان غرب‎گرایی، ملی‎گرایی، و اسلام‎گرایی چاره‎جویی شد. اما تجربه تاریخی نشان داد با توجه به عمق اعتقادی مسلمین و جغرافیای فرهنگی جهان اسلام، تنها دست یازیدن به گفتمان اسلام‎گرایی می‎تواند مسلمین را در این مبارزه به اهداف نهایی برساند. البته گفتمان اسلام‎گرایی نیز گفتمانی همگن و یک‎دست نبوده و بر اساس مقتضیات زما...

    ملّاحسن ادیب اهری در اوّلین سالگرد سام خان قره­چه­داغی، ملقّب به «امیر ارشد»، مرثیه­­­ای سروده که از نظر جامعه­شناختی قابل تحلیل و بررسی است. با مطالعۀ این سوگ ­­سروده، متوجّه می­شویم که ملّاحسن، برای تأثیر نهادن در طبقات اجتماعی، از شیوۀ حداکثر آگاهی ممکن طبقاتی جامعه، سود برده و توانسته ­است با ارائۀ اطّلاعات قابل عبور، شخصیّتی از سام­خان، برای جامعۀ روشنفکری آن زمان، ترسیم کند که بیشتر با خواست...

چکیده: رابطه شرایط تاریخی، متن و خواننده به دلایل متعدد دچار پیچیدگی است. این پیچیدگی اجازه نمی دهد فرد در مواجهه با متن آن را به راحتی خوانده و فهم کند. یکی از عوامل تاثیر گذار در این پیچیدگی، مساله چرخش های گفتمانی درفرایند تاریخی است. در این مقاله با تحلیل روایت های قیام شیخ محمد خیابانی در صدد هستیم تا تاثیرچرخش گفتمانی را از خیزش در سال1299 تا سقوط سلسله پهلوی در قالب دو خوانش مسلط گفتمان ...

اندیشه مشروطه‌خواهی در ایران سابقه تاریخی دارد و تلاش‌های بسیاری در دو سده گذشته برای مبارزه با خودسری انجام شده است. از هنگامی که خیال کنسطیطوسیون به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مهار قدرت لاحد حکومت‫ها در جهان شناخته شد، این موضوع در ایران نیز رواج یافت. امیرکبیر و سپهسالار از اولین کسانی بودند که به فکر تدوین قانون اساسی افتادند و قانون اساسی به‌عنوان یکی از سازکارهای مبارزه با استبداد توج...