شناخت عقل ومعرفت کارکردهای آن درحوزه دین شناسی ،نقش مهمی در تعمیق باورهای دینی واعتقادات انسان دارد.بطوری که باعدم درک صحیح از این مقوله ونقش های آن، انحرافات وآسیب های فراوانی در فکر واندیشه انسانی ببار می آید. دراین تحقیق بانگاهی به آراءوتفکرات دوفیلسوف بزرگ؛جناب ملاصدرا وامام خمینی ،ابتدا به سراغ تعریف عقل رفته وازماهیت وتقسیمات آن سخن بمیان آمده است. درادامه نسبت عقل ودین وتعارضات احتمالی ...

بررسی اجمالی پژوهش های پیمایشیِ سنجش وضعیت دین داری از دهه هفتاد تاکنون در ایران، نشانگر چرخش دین پژوهان ایرانی از کاربست الگو های غربی مسیحی سنجش دین داری به الگو های بومی اسلامی است. با وجود این، به رغم معطوف بودن الگو های بومی به سنجش تجربی دین داری در ایران، وجود تفاوت در این الگوها و نیز کاستی های متعدد در اصول و مبانی آنها، ضرورت انجام پژوهش های دقیق برای بیان اصول و مبانی الگو های بومی را...

در میان متألهان دینی، شلایرماخر نه از منظر مابعدالطبیعه یا فلسفه اخلاق، بلکه از منظر احساس و شهود دینی ـ واژگان مورد علاقه خود اوـ به تبیین و تفسیر ماهیت دین و تجربه دینی می‌پردازد. وجه تمایز و حتی ویژگی ابداعی تفسیر او آن است که نه همانند متفکران معاصرش، دین را به یکی از مقولات اخلاق، علم، مابعدالطبیعه و هنر فرو‌کاهد، بلکه کوشش وی آن است که ضمن اثبات استقلال دین، عدم تعارض آنرا با دیگر ساحت‌ها...

در این پایان نامه در پی بیان رابطه دین و اخلاق از دیدگاه علامه طباطبایی و محمد غزالی بوده ایم. برای بیان دیدگاه این دو دانشمند بزرگ جهان اسلام ابتدا به تعاریفی که هر یک از این دو دانشمند درباره دین و اخلاق دارند اشاره می کنیم. از مجموع آثاری که علامه طباطبایی نگاشته اند برمی آید که ایشان علم اخلاق را فنی می دانند که به ملکات نفسانی انسان می پردازد. ملکاتی که مربوط به قوای نباتی و حیوانی و انس...

کانت، دین را بر ستون اخلاق استوار می‌کند و در رسالۀ «شکست کل تلاش‌های فلسفی در خصوص مسئلۀ عدل الهی»، ضمن ارائۀ تفسیر اخلاقی از شخصیت ایوب (ع)، وی را نمایندۀ «تئودیسۀ اصیل» می‌خواند. اما نزد کی‌یرکگارد، ایمان، سنتزی است از تز (طلب) و آنتی‌تز (ترک). این فرآیند را در «ترس‌ و لرز»، در ماجرای قربانی کردن اسماعیل (ع) می‌توان ادراک کرد. کی‌یرکگارد معتقد است که ایمان، بازداشتِ اخلاق است. یعنی تسلیم در ب...

در حالی‌که برخی از اندیشمندان سیاسی برای اخلاق در مدیریت و سیاست جامعه جایگاهی قائل نیستند و آنهایی هم که قائلند، اخلاق را فقط تعهد به دین یا وجدان می‌دانند، امام(ره) با عنایت جدی به جایگاه رفیع اخلاق در عرصه مدیریت سیاسی کشور و تعهد به عرصه‌های اساسی در حیات آدمی، حوزه‌های سه گانه دین، جامعه (مردم) و نفس را بر اساس شناخت و اعتماد بسیار بالایی به آن پایه‌ریزی کرده و مدیریت حکومتی خوی...

کانت یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان غرب در دورة مدرنیته بر اندیشة فلسفی و نیز بر مسئلة علم و دین بوده است، اهمیت این مسئله از آنجاست که تاریخ فلسفه مدرن را می توان به دو دوره ماقبل و مابعد کانت تقسیم کرد؛ زیرا بر اثر فلسفه کانت بود که نگرش جدید انسان به هستی، که از دکارت شروع شده بود و به کمال نهایی خود رسید تا آنجا که بعد از کانت، فلسفه و مابعدالطبیعه به مسیر جدیدی قدم گذاشتند که در این رهگذر ع...

هدف و زمینه: نوگرایان دینی، طیفی از روشنفکران اند که در پی تبیین فلسفی مولفه های مدرنیته و ربط و نسبت آن با اجزای سنت هستند. یکی از مسائل مطرح در این زمینه چالش های پیش روی تربیت دینی است. روش: ابتدا برخی پیش فرض های قابل نقد تربیت دینی که مرادف با شبه تربیت است، مورد بررسی و سپس با نظر به پیش فرض های مستتر در اندیشه نوگرایانه ابوزید با استفاده از قیاس عملی و الگوی فرانکنا استنتاج مربوطه صورت گ...

یکی از مهم‌ترین محورهای مباحث کلامی دینی معاصر در جهان اسلام، مبحث «قلمرو دین» و یا «گستره شریعت» است که مشخص شدن آن، حیطه قانون‌گذاری بشر را در حوزه‌های مختلف حقوقی بیان می‌کند. درخصوص قلمرو دین، به‌طور‌کلی دو رویکرد حداکثری و حداقلی وجود دارد. پذیرش هریک از این دو رویکرد، تأثیرات زیادی در نظام حقوقی هر کشور خواهد گذاشت. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که برآمده از نگاه حداکثری به حاکمیت دین د...

نسبت میان دین و اخلاق، به عنوان دو حوزهٴ ارجمند و سترگ زیست انسانی، در طول تاریخ و دست‌کم از زمان افلاطون به این سو مورد اقبال متفکران بوده است، چه این‌که هر دو متکفّل صلاح و فلاح انسان این جهانی بوده، بسته به میزان بی‌نیازی یا نیازمندی به دیگری،نظم و نسق متفاوتی پی می‌افکنند. مطابق یکی از این تقریرات، اخلاق و کنش اخلاقی جز با اتکا به آموزه‌های وحیانی سامان نمی‌یابد به گونه‌‌ای که در این وابستگی...