شرایط دشوار سیاسی و اجتماعی علویان در طول دوره امویان و عباسیان، حمایت افراد سرشناس را نسبت به قیامهای آنان دربر داشت. یکی از آن افراد، امام ابوحنیفه است. حیات سیاسی او، آکنده از وقایع سیاسی، از جمله انتقال قدرت از امویان به عباسیان و قیامهای علویان بود. ابوحنیفه، به دلیل اندیشه­‌های اعتراضی و فساد حکومتهای زمانه، هیچ­‌گاه مناصب حکومتی را قبول نکرد. این مقاله با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و با طرح ...

حکومت اسلامی از روزگار تأسیس جامعه مدنی حضرت ختمی مرتبت(ص) تاکنون، فراز و نشیب بسیار داشته و بسا در محاق مانده است. بدیهی است، آنچه امروزه در حکومت کشورهای اسلامی معمول گردیده، وام‌دار سیاست‌مدارانی است که در تاریخ مسلمانان عهده‌دار اداره امور جامعه اسلامی بودند و نقشه راه حکومتشان را برجای نهادند. مطالعه نقشه راه حکومت اسلامی، از روزگار نخستین معصوم(ع) تا زمانی که حکومت رسماً در اختیار امویان ق...

در اواخر حاکمیت امویان، منطقۀ خراسان شاهد بروز قیام‌های مخالفان، علیه حکومت اموی بود. مخالفان از ظرفیت نارضایتی‌های مردم خراسان که نشأت‌گرفته از سیاست‌های اقتصادی حکمرانان عرب خراسان بود استفاده کرده و با تبلیغات و فعالیت‌های خود، پایه‌های رژیم را سست کرده بودند. بنابراین خلیفۀ سیّاس اموی، یعنی هشام‌بن‌عبدالملک، برای جلوگیری از سقوط حکومت یکی از افراد عاقل و وفادار به حاکمیت خویش، یعنی نصربن‌سیا...

عباسیان در سال‌های پایانی دعوت خویش و در آستانه پیروزی نهایی بر امویان (132هـ.ق)، به ضرب سکه‌هایی با نقش برخی شعارهای انقلابی و تأکید بر نسبت با پیامبرخدا(ص) و ذکر آیه 23 سوره مبارکه شوری، پرداختند.آنان همچنین، در یک اقدام حساب‌شده، سکه‌های خود را مشابه سکه‌های عبدالله‌بن معاویه، دیگر انقلابی شیعه آن روزگار ضرب کردند.پرسش اصلی در این پژوهش آن است که انگیزه رهبران و داعیان عباسی از این اقدام تحر...

  جنبش‌های شیعی در دوره‌ی امویان و عباسیان در تحول فضای سیاسی، مذهبی و فکری جهان اسلام نقش بارزی داشتند. این جنبش‌ها با نقش محوری گروه­های اجتماعی پدید آمده بودند و ثبات و بی‌ثباتی مردم نیز در پیروزی و شکست آن‌ها تأثیر زیادی داشته است؛ بنابراین بررسی این جنبش‌ها و قیام‌ها از دیدگاه جامعه‌شناختی به تحلیل چرایی و چیستی همراهی و عدم همراهی مردم با آن‌ها کمک شایانی می‌کند.   جنبش زید (79-122ق/ 698-...

ابوالولید هشام بن عبدالملک بن مروان حکم دهمین خلیفه اموی و هفتمین خلیفه مروانی در سال 105 ه. ق در سن 34 سالگی به خلافت رسید از نظر ظاهری هشام نیکو روی بود و پوستی سفید مایل به زردی داشت او چهار شانه،درشتخوی،سخت سر و خوش اندام بود و ریش خود را رنگ سیاه می کرد و از نظر رفتار مردی بسیار بخیل و در عین حال دارای حلم و عفت و سیره ای پسندیده بود. از جمله وقایع مشهور دوران خلافت او شهید شدن زیدبن علی ...

رساله حاضر که در رشته تاریخ ایران دوره اسلامی تهیه شده از نظر محدوده تاریخی، از سقوط ساسانیان تا روی کار آمدن عباسیان ( 132 هـ ق ) را دربر می گیرد و به بررسی اوضاع سیاسی، اجتماعی خوزستان دراین محدوده زمانی می پردازد. خوزستان به دلیل موقعیت جغرافیایی یکی از مهمترین مناطق قلمرو دولت ساسانی بود. این منطقه از یک طرف با استان فارس سرزمین اصلی و زادگاه ساسانیان و از طرف دیگر با سرزمین بین النهرین (عر...

پس از فروپاشی دولت امویان، وروی کارآمدن عباسیان در اوائل قرن دوم هجری، جامعة اسلامی شاهد تحولاتی عمیق در تمامی زمینه­ها گردید که عمده ترین این تحولات متوجه مبانی اعتقادی مردم شده بود. ظهور مکاتب مختلف مذهبی و تنوع گرایشهای کلامی و فلسفی از شاخصه­های برجسته این دوران به شمار می­رود. بسیاری از علوم و معارف انسانی از جمله ادبیات و شعر عربی تحت تأثیر این امواج پرخروش فلسفی و کلامی قرار گرفت که حاصل...

چکیده ندارد.

پس از براندازی بنی امیه به دست عباسیان، تنها فردی که با فرار خود بـه شـمال آفریقـا جـانسالم به در برد، عبدالرحمن بن هشام بود که از آنجا به اندلس رفت و در آنجا دولت امویان انـدلس راتشکیل داد. امویان اندلس، قرطبه را پایتخت حکمرانی خود قرار دادند و با ساخت پلهـا و کـاخهـا ومساجد بر وسعت آن افزودند و از آن پس به برتری فرهنگی و علمـی شـهرت یافـت. قرطبـه بـر اثـرحملهها و نابسامانیها به تدریج از قدرت ...