این نوشتار درصدد معرفی، نقد و بررسی ترجمه کتاب ‭traditional crafts in qajar iran (1800-1925) اثر ویلم فلور است که با عنوان صنایع کهن در دوره قاجار با ترجمه علیرضا بهارلو منتشر شده. کتاب در نه فصل تدوین شده و به هشت حوزه مختلف از صنایع کهن ایران در عصر قاجار پرداخته است. هدف این اثر آشنایی خواننده با برخی از فناوری های سنتی مورد استفاده در دوره قاجار است. مقاله حاضر به ابهام در عنوان ترجمه کتاب،...

در ادب فارسی ترانه همواره اصطلاحی عام بوده است که بر انواع قالب‌های شعریِ ملحون یا همراه موسیقی به ویژه فهلویات، دوبیتی، رباعی، و بیت اطلاق می‌شده است. « فهلویات, خسروانی, گلبانگ, تصنیف و .... در گذرگاه تاریخ نام‌های دیگر این صورت شعری بوده‌اند» (بهار: 1344،60). همچنین عده‌ای ترانه (ترانک، ترنگه، ترنگ، رنگ) را از ماده‌ی «تر» در لغت به معنای خرد، تر و تازه و جوان، خوش از ریشه‌ی اوستایی تئورونه گر...

استان کرمان یکی از مراکز مهم قالی بافی ایران است فرشهای کرمان با طرح و نقش خاص خود از دیگر مناطق ایران متمایز است. فرش کرمان از دوره قاجار در دنیا مطرح می شود و طرحهای آن از دوره قاجار به بعد دچار تحولات زیادی می شود. هدف این پژوهش شناسایی طرح های فرش کرمان در مقاطع مختلف است. همچنین به معرفی نقشمایه های فرش کرمان پرداخته شده است. این تحقیق از نوع کیفی است و روش تجزیه و تحلیل داده ها در آن تو...

قالی های تصویری، گروه نسبتاً بزرگی از قالی های دوره قاجار را تشکیل می دهند. در این میان تعداد قابل توجهی از آن ها تصویرگر ادبیات غنی ایران هستند؛ دسته گسترده ای از قالی های تصویری قاجار این مفهوم را با بهره گیری از خط نگاره ها، تجلی بخشیده اند. این مقاله ضمن معرفی عوامل زمینه ساز و مؤثر بر روند تصویرگری در قالی های قاجار، به معرفی و بررسی دسته ای از قالی های تصویری با مضامین و موضوعات ادبی که اخ...

هدف: بررسی اسناد کمک های مالی آستان قدس رضوی به زائران ایرانی در سال های  1264ق. یعنی آغاز دورة حکومت ناصرالدین شاه تا پایان 1300ق. است. روش تحقیق: روش تحقیق بر اساس انواع تحقیقات علمی و ماهیت آن از نوع تحقیقات تاریخی است که با سازمان دادن اطلاعات و مدارک، امکان برقراری ارتباط بین اسناد و مدارک، تصویری از وضعیت و خصوصیات زمان حادثه را ارائه و به تجزیه وتحلیل آن می پردازد. روش تحقیق در این مرحله...

گسترش صنعت چاپ از تحولات مهم فرهنگی عصر قاجار به شمار می رود.  در این دوره برای نخستین بار دانش از انحصار کتابخانه ها خارج شد و از طریق چاپ و انتشار کتاب تحولی نوین در نظام آموزشی به وجود آمد. بررسی سیر تحول این مسیر می تواند دریچه ای جدید برای رسیدن به مسیر تاریخی فرهنگی این سرزمین باشد. هدف از این پژوهش ترسیم مراحل شکل گیری صنعت چاپ و نشر و ورود چاپ سربی به ایران بوده است تا بدین طریق سعی و ت...

هدف: بررسی اسناد کمک های مالی آستان قدس رضوی به زائران ایرانی در سال های  1264ق. یعنی آغاز دوره حکومت ناصرالدین شاه تا پایان 1300ق. است. روش تحقیق: روش تحقیق بر اساس انواع تحقیقات علمی و ماهیت آن از نوع تحقیقات تاریخی است که با سازمان دادن اطلاعات و مدارک، امکان برقراری ارتباط بین اسناد و مدارک، تصویری از وضعیت و خصوصیات زمان حادثه را ارائه و به تجزیه وتحلیل آن می پردازد. روش تحقیق در این مرحله...

در نیمه دوم قرن 19م. در ایرانِ عصر قاجار در پی برخورد ایران با دنیای غرب و به دنبال آشنایی برخی اندیشه گران ایرانی با مکاتب و اندیشه های جدید غربی از جمله ناسیونالیسم، گونه‌ی جدیدی از تاریخ نویسی در ایران شکل گرفت که در تاریخ تاریخ نویسی ایرانی بی سابقه بود. این تاریخ نویسی جدید بربنیاد باسنانگرایی، سره نویسی و بزرگداشت ایرا ن وتاریخ و فرهنگ آن یایه گذاری شد. این نگاه تاریخی که گاه با رویکردهای ...

در فاصله تأسیس دولت قاجار تا پایان سلطنت فتحعلی شاه (صدر قاجار) وقایع نگاران و مورّخان زیادی ظهور کرد. آن ها تاریخ هایی با ارزش های متفاوت نوشتند و تاریخ نویسی در این دوره را از حیث کمّی و در پاره ای موارد از حیث کیفی به توسعه و ترقّی نسبی رساندند. میرزا فضل الله خاوری شیرازی، در سال آخر سلطنت فتحعلی شاه آخرین اثر در تاریخ نویسی صدر قاجار را با نام تاریخ ذوالقرنین نوشت. سبک و رویه خاوری در نوشتن ت...

به منظور بررسی نقش سیاسی و اجتماعی زنان خاندان قاجار، مطالعه ی حرمسراهای این دوران اهمیت به سزایی خواهند داشت. موقعیت حرمسرا های دوره ی قاجار و کارکردهای سیاسی – اجتماعی آن، ضرورت تعمق در این نهاد را برای تبیین ساخت سیاسی دولت قاجاریه ایجاب می کند. برخی موضوعات، در محدوده ی کارکردهای حرم، اهمیت بیشتری خواهند داشت؛ از جمله: 1-روند ورود زنان به حرمسراهای شاهان قاجار چگونه بوده است؛ 2- زندگی آنان ...