سلسله غزنوی در قرن چهارم هجری / دهم میلادی دولت قدرتمندی را در خراسان بزرگ و نواحی مرکزی ایران تشکیل دادند و از این طریق به شهرت جهانی رسیدند. آنها با رسیدن به حکومت ، وراث تمدن و فرهنگ با سابقه و درخشانی شدند که در این سرزمین باستانی بر اساس رسوم وسنت‌های اسلامی و ایرانی وجودداشت. سلاطین غزنوی نیز از آنجایی که در قلمروی ایران و تحت حکومت سامانیان پرورش یافته بودند، شدیداً تحت تأثیر فرهنگ ایرانی...

چکیده امام کاظم - علیه السّلام - از یک طرف با سلطه و اختناق سیاسی عباسیان روبه رو بود و از طرف دیگر، افتراقات و دیدگاه سیاسی شیعیان و ظهور و بروز مذاهب مختلف فکری و کلامی، شرایط پیچیده ای را در جامعه ی اسلامی به وجود آورده بود. مبنای اندیشه ی سیاسی امام، همچون پدران بزرگوارش؛ باور به تشکیل حکومت دینی بر پایه ی حاکمیت الهی و نه انسانی، و نفی حاکمیت های خاندانی، قبیله ای و قومی بود. بر این مبنا ...

چکیده به گواهی تاریخ ،پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام ، جمعیتى درسقیفه بنى ساعده جمع شده تا درباره انتخاب خلیفه تصمیم گیری کنند. پس از کشمکش هاى فراوان در این اجتماع ، ابوبکر به عنوان خلیفه برگزیده شد. وی پس از دوسال و چند ماه خلافت، به هنگام مرگ ، عمر را به خلافت برگزید، عمر نیز به هنگام درگذشت ، شورایی شش نفره برای انتخاب خلیفه پس از خود برگزید. در اینجا به نظر می رسد انتخاب خلیفه توسط عد...

هر چند به نظر می‌رسد آیه «إِنِّى ‏جاعِلٌ ‏‏ِفِى‏ الْأرْضِ ‏ِخَلِیفَةً» در سورة بقره تنها طلیعه و مقدمه داستان‏ خلقت‏‏‏‏‏‏‏‏ِ حضرت‏‏‏ ‏آدمعلیه‌السلام است، لکن این آیه مشتمل بر نکات ‏‏‏‏‏‏‏‏تفسیری ـ ‏کلامى ‏ارزشمندی است که برخی از آنها از دیرباز به اجمال و پراکنده در آثار علمى ‏فریقین به‌ویژه امامیه بیان شده ولی هیچ‌گاه تبیین نشده است.‏ ‏‏‏‏‏‏نوشتار حاضر بر آن است تا ابعاد تفسیری ـ کلامی این ‏‏‏‏‏آیه را در میراث...

ابوالعباس احمدبن مستضئی، ملقب به الناصرلدین­الله که دوران وی از همه خلیفگان عباسی طولانی­تر بوده، درحوزه سیاست داخلی و خارجی کوشش­هایی کرد که شوکت دیرین خلافت را هم چون روزگار نخست آن بازپس آرد. کشاکش­ها ومنازعات جانشینی میان سلاجقه از یک طرف ، و توسعه­طلبی دولت خوارزمشاهیان و اصطکاک آنان با دولت غوریان از طرف دیگر، فرصت طلایی برای تحقق آرزوی خلیفه به منظور بالابردن وزنه خلافت به عنوان عالی­تری...

موضوع جایگاه خلیفه و حکومتگران ایرانی در تاریخ‌نوشته‌های مورخان ایرانی، با تعلق حق خلافت به مدعیان آن آغاز می‌شود و سپس با بحث تقسیم قدرت معنوی و دنیوی خلفا و انتقال قسمتی یا تمامی آن به حکومتگران ایرانی ادامه می‌یابد. مورخان، در این مرحله، از نظریه‌پردازی‌های فقهای مذاهب برای توجیه لزوم و بیان چگونگی انتقال قدرت دنیوی خلیفه سود جستند. این بحث، با گذشت زمان و با تأثیر‌پذیری از حکمت عملی، بخشی ا...

ابوجعفر صیمری از اهالی صیمره (دره‌شهر از توابع استان ایلام) و یکی از شخصیت‌های سیاسی – نظامی عصر آل‌بویه و وزیر احمد معزالدوله بود. پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخ به این پرسش انجام شد که ابوجعفر صیمری، وزیر شیعه‌مذهب احمد معزالدوله، چه جایگاه و نقشی در تحولات سیاسی – اجتماعی عصر خود داشته است؟ نتایج تحقیق که با روش توصیفی – تحلیلی و بهره‌گیری از منابع انجام شد، نشان می‌دهد که معزالدوله در زمان فتح...

تلقی انسان به عنوان «خلیفة اللّه فی ‌الأرض» امروزه به عنوان آموزۀ مسلمی پذیرفته شده است؛ اما در قرآن کریم چنین اصطلاحی ذکر نشده و واژه «خلیفة» دو بار در قرآن ذکر شده است. معنای اصلی واژه «خلیفة» جانشینی و جایگزینی فرد حاضر به جای شخص غائب است و به نظر می‌رسد که مقصود قرآن از به کار بردن این واژه و مشتقات آن همین معنا بوده است؛ و «خلیفة اللّه» دارای معنای متناقضی است؛ زیرا خدای حاضر و حاکم بر جهان...

مصطفی بن عبدالله معروف به کاتب چلبی وحاج خلیفه از کتابشناسان بزرگ قرن یازدهم هجری /هفدهم میلادی است.بیشتر آثار اوبه تاریخ وجغرافیا اختصاص دارد،اما شهرت عمده ی او درمیان کتابشناسان به سبب تالیف کشف الظنون عن اسامی الکتب والفنون است. حاج خلیفه دراین اثرخود قریب 15هزارکتاب ورساله رامعرفی کرده وحدود 10 هزار نام مولف وشارح رادر کتابش آورده است .کاتب چلبی،کتاب خودرابه دو دلیل به زبان عربی تالیف کرده...

یعتبر الأدب القصصی الحدیث جزءً هاماً من الأدب المعاصر. من وظائفه تجسید الهموم الحیاتیه للإنسان المعاصر، فهو خیر سفیر لما یحدث فی المجتمعات الإنسانیه، خاصه إذا کانت الحیاه تحت الاحتلال أو فی حاله الحرب، فهی تحمل فی أثنائها أشدّ الصعوبات للمجتمعات البشریه عامه وللمرأه خاصه. یهدف البحث دراسه موضوع المرأه ومعاناتها فی ثنائیه سحر خلیفه؛ الصبّار و عبّاد الشمس إذ ترسم الکاتبه فیها الحیاه الإنسانیه فی الأرض...