تشکیل جامعۀ آرمانی از دغدغه‌های فکری بشر است که از دیرباز اندیشۀ او را به خود مشغول کرده است. کتاب «زرّین کوچک» تامس مور را می‌توان به عنوان شاهد مثالی بر این ادّعا ذکر کرد. در این کتاب، که از مشهورترین نمونه‌های آرمان‌شهر غربی به شمار می‌رود، نویسنده کوشیده است تا با توصیف جزئیات به خلق جهان مطلوب خود بپردازد. از سوی دیگر نیز یکی از آرمان‌شهرهای شرقی (ایران) شهر «نیکان» است که نظامی در ...

تشکیل جامعۀ آرمانی از دغدغه‌های فکری بشر است که از دیرباز اندیشۀ او را به خود مشغول کرده است. کتاب «زرّین کوچک» تامس مور را می‌توان به عنوان شاهد مثالی بر این ادّعا ذکر کرد. در این کتاب، که از مشهورترین نمونه‌های آرمان‌شهر غربی به شمار می‌رود، نویسنده کوشیده است تا با توصیف جزئیات به خلق جهان مطلوب خود بپردازد. از سوی دیگر نیز یکی از آرمان‌شهرهای شرقی (ایران) شهر «نیکان» است که نظامی در ...

رضی الدین نیشابوری از از نویسندگان و دانشمندان قرن ششم هجری است. سال ولادت او در منبعی ذکر نشده؛ اما تقی الدین کاشی تاریخ وفات وی را 598ق ضبط کرده است. دربارۀ منشأ و مولد او نیز باید گفت که باوجود اقامتش در بخارا، قزوینی اصل او را نیشابوری می داند. در این مقاله به استادان، شاگردان، مذهب، مقام علمی و ادبی، تخلص شعری و سفر های رضی الدین پرداخته شده و دربارۀ تصوف و به عبارتی صوفی بودن یا نبودن او ...

ادبیات ، بویژه شعر اسلوب غیرمستقیم گفتار و شیوه هنری بیان احساسات و اندیشه ها است . شاعر یا هر گوینده دیگری که به زبان ادبی سخن می گوید از رهگذر گونه های مختلف صور خیال، بخصوص چهار رکن اساسی آن یعنی مجاز، تشبیه، استعاره و کنایه به بازآفرینی تصاویر ذهنی و خیالی و بازگویی افکار و حساسات درونی خود می پردازد. و روشن است که هر قدر میزان توانایی و خلاقیت شاعر در بکارگیری این اسلوب هنری بیشتر باشد، کل...

مقاله حاضر ترجمه فصل 22 از کتاب extremist shiites (غلات شیعه) اثر متی موسی است که به سال 1982 در آمریکا منتشر گشته است. نیمی از حجم کتاب مزبور به تاریخ و عقاید فرقه نصیری از فرق غالی شیعی اختصاص دارد که در قسمت مربوط به تاریخ این فرقه، نویسنده طی چهار فصل: نصیریان در دوره متقدم، نصیریان در دوره میانه، نصیریان در دوره قیمومیت فرانسه و بالاخره قدرت گیری نصیریان در سوریه، تحولات تاریخی این فرقه را...

این مقاله به بررسی شیوه های قدیم بیان زحافات در کتاب های عروضی و ارائۀ روشی نو و علمی برای آن می پردازد. زحافات یا تغییراتِ احیاناً جزئی و جایزی که در افاعیل عروضی رخ می­دهند، در عروض سنتی و جدید کاربرد ویژه­ای دارند. این زحافات در کتب متقدّمان و معاصران به شیوه­های تقریباً مختلفی دسته­بندی شده­است، امّا شیوه رایج و مرسوم بیشتر کتاب های عروضی آن بوده است که زحاف­های هر بحری در زیر آن ذکر شود. این رو...

سیاق در تفسیر قرآن کریم نقش بسیار مهمی دارد. با توجه به پیوستگی آیات در معنا، توجه به این نقش بسیار ضروری می­نماید.سیاق می­تواند تمامی فعالیت­های تفسیری و فعلیت بخشی به مضمون نص را تحت پوشش قرار دهد. در همین زمینه در تحلیل موارد گوناگونی که از کتاب «متشابه القرآن و مختلفه» به وجود آمد می­توان به این نکته توجه کرد که در این تفسیر به تحلیل رابطه آیات به صورت گسترده توجه کرده است. این پژوهش به نقش...

اسدالله وجهی از این خاندان به مقام ملک­­الشعرایی دربار رسید. او شاعر و نویسندة والامقام اردو و فارسی بود که به غالب دکن شهرت یافت. وجهی نخستین نثرنگار اردوست که کتاب سب­رس او را نخستین اثر منثور ادبی زبان اردو می­دانند. کتاب دیگر او هم به نام قطب مشتری، سبب شد که او را اوّلین نقّاد ادب اردو بنامند. وی در این کتاب به بیان معیارها و اصول نقد شعر و شاعری پرداخته است، کتابی که هنوز هم اعتبار خود را ح...

سیر عباد خدا و راهروان راه حق و حقیقت، دو گو نه است: سیر محبی و سیر محبوبی . متناسب با این دوگروه، دو گو نه ذکر وجود دارد: مجازی و حقیقی. برخلاف ذکر مجازی که قیام به نفس اعتباری بنده دارد، در ذکر حقیقی که اصالتاً به محبوبان حق یعنی معصومان -که درود خدا بر ایشان باد - اختصاص دارد، میان ذاکر و مذکور هیچ نحوه دوگانگی وجود ندارد؛ زیرا دوگانگی از آن محجوبان است و با عصمت ناسازگار است. بنابراین حقیقت ...

چکیده این مقاله مسئله‌ مطرح‌شده در آیات اهل ذکر را بررسی می‌کند. آیهٔ 43 نحل و 7 انبیا، به مخاطبان دستور داده است مطلبی را از اهل ذکر بپرسند. در تعیین مخاطب، پرسش، پرسشگر و پاسخ‌گو، دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است. مسئلهٔ تأمل‌برانگیز، تبیین مراد از اهل ذکر است. پرسش‌شونده کیست؟ اهل کتاب یا آگاه به تاریخ پیشینیان؟ اهل قرآن؟ امامان معصوم؟ یا اهل علم و دانش؟ استناد هر مفسری، ظاهر و...