دموکراسی یکی از پرمناقشه ترین واژه ها در ادبیات و اندیشه سیاسی است به طوری که هر اندیشمندی به فراخور گستره وافق فکری خویش معنی و مفهوم خاصی از این واژه را استنباط کرده است. علی شریعتی به عنوان یک جامعه شناس دینی نیز دموکراسی را از زاویه فکری خویش و با توجه به گفتمان دینی تعریف کرده است. او در سلسله بحث های خود در حسینیه ارشاد در سال 1348 در قالب بحث امّت و امامت، نظریه جدیدی را تحت عنوان نظریه د...

این مقاله سعی دارد به یک سؤال پاسخ بگوید؛ آیا امکان بروز و ظهور «دموکراسی» در خاورمیانه وجود دارد؟ خاورمیانه ای که به مدت نیم قرن در زیر لوای اقتدارگرایی حکمرانان خود سکوت اختیار کرده بود، گویی نیاز به فردی داشت که خود را به آتش بکشد تا آتش خشم میلیون ها عرب مسلمان را به حکمرانان نالایق خود نشان دهد. اما به زیر کشیدن و سقوط دیکتاتورها به تنهایی نمی تواند میلیون ها جوان مصری، لیبیایی، تونسی، ارد...

این مقاله سعی دارد به یک سؤال پاسخ بگوید؛ آیا امکان بروز و ظهور «دموکراسی» در خاورمیانه وجود دارد؟ خاورمیانه ای که به مدت نیم قرن در زیر لوای اقتدارگرایی حکمرانان خود سکوت اختیار کرده بود، گویی نیاز به فردی داشت که خود را به آتش بکشد تا آتش خشم میلیون ها عرب مسلمان را به حکمرانان نالایق خود نشان دهد. اما به زیر کشیدن و سقوط دیکتاتورها به تنهایی نمی تواند میلیون ها جوان مصری، لیبیایی، تونسی، ارد...

یکی از مباحث بنیادی و جذاب در عصر حاضر که ذهن اندیشمندان و سیاست مداران را به خود مشغول نموده است،ایجاد ترکیبی هماهنگ و هم ساز از ارزشهای مدرن (دموکراسی)و ارزشهای اسلامی است.نظرات گوناگون و گاه متضادی در باب رابطه دین و دموکراسی از سوی نظریه پردازان مسلمان و غیر مسلمان مطرح شده است و در کنار آن نیز تمایل برای ایجاد دموکراسی در میان مسلملنان به شکل روزافزونی به صورت عملی در حال ظهور است.هدف اصلی...

هرچند اعتبار و منزلت دموکراسی در دنیای معاصر چنان گسترده شده است که بسیاری وجود آن را مسلم و بدیهی می انگارند، نظریة دموکراسی و موازینش با انتقادات چالشی روبه رو بوده است. منشأ غالب رویکرد انتقادی به دموکراسی را باید در عصر یونان باستان جست وجو کرد. درواقع، از همان سرآغاز باستان ماهیت دموکراسی، معضلات و بحران هایی را فراروی خود داشته است که دموکراسی های عصر ما نیز کم و بیش با آن ها در جدال اند....

در این مقاله جهت درک و تبیین دموکراسی خواهی ایرانیان یک طرح نظری پینشهاد شده است این طرح نظری علل ساختاری را برای تبیین دموکراسی کافی ندانسته و تکیه بر علل ارادی را برای توضیح دموکراسی لازم می داند از این رو این مقاله ابتدا کوشش کرده علل معرفی شده در نظریه های جامعه شناسی دموکراسی را معرفی کند سپس با الهام از روش شناسی ریمون بودون و بر مبنای یک رویکرد ترکیبی با تفکیک علل ساختاری زمینه ای از علل...

صلح یکی از اصول و ارزش های زندگی است. صلح لحظه های صادقانه و صمیمی هر انسان است که می تواند در زندگی خود و در زندگی اجتماعی آن را تجربه کند. صلح، پیش شرط عمده ی تداوم حیات زندگی انسانی، نسل ها و ملیت ها است؛ به عبارتی بقاء نوع بشر به عنوان یک کل، اکنون به حفظ صلح و ایجاد صلح وابسته است و ضروری است که آموزش، هم شرایط و لوازم بروز جنگ و خشونت را افشا کند و هم راه هایی را که باعث تعدیل این وضعیت و...

محمد عابدالجابری که ازجمله نومعتزلیان است، با نگاهی عقلانی و انتقادی به دنبال استفاده از تفکرات جدید و میراث گذشتة اسلامی خود بوده است و تحت تأثیر برخی از روش شناسی های پست مدرنِ جدید در غرب، فارغ از تفاوت های فلسفی و بنیادین، در پی برساختن نظام فکری معرفتی و سیاسی از طریق نقد سنت و تجدد است. اگرچه جابری از سویی با نقد جریان های فکری موجود که در آن ها اعتقاد بر همسازی سنت و تجدد است و با ناکارآم...

پرسش اصلی این جستار آن است که بازتاب برداشت قدسی و سکولار از عقلانیت در ساحت های سه گانة جهان­دانی، جهان­داری و جهان­آرایی چگونه است؟ نگارنده با استفاده از روش تطبیقی و الگوی شناخت محور در بازشناسی این دو روایت از عقلانیت در اندیشة دو متفکر اجتماعی غربی و شرقی معتقد است: ماکس وبر در روایت سکولار از عقلانیت معیار آن را کارایی، یعنی انتخاب بهترین وسیله برای دستیابی به هدف، معرفی می کند. که در قا...

امروزه دموکراسی به گفتمان غالب برای تحلیل وضعیت کشورهای جهان و تحولات آنها تبدیل شده است. در طول یکصد سال اخیر (2008-1907م) افغانها در قالب چهار دوره تاریخی «نهضت مشروطه خواهی» (1907-1928)، «دوره دموکراسی » (1953-1946)، «دهه قانون اساسی»(1973-1963) و «دولت های موقت، انتقالی وجمهوری اسلامی» (2008- 2001) تلاشهایی در جهت دموکراتیک سازی مناسبات سیاسی و اجتماعی جامعه شان داشته اند. اما هیچگاه در افغ...