پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا نظریۀ دولت رانتی آن گونه که در مقالات فارسی‌زبان انعکاس یافته، می‌تواند به عنوان ابزار تحلیلی مناسبی برای تبیین فساد اداری به کار رود یا نه. از این رو، به مطالعۀ 44 مقاله در این زمینه پرداخته و با روش تحلیل مضمونی، پس از رسیدن به اشباع نظری، اصول موضوعه‌ای را استخراج کرده که در ارتباط شبکه‌ای با همدیگر، شالودۀ بنیادینِ طیف متنوعی از مقالات چاپ‌شده ...

سقوط حکومت پهلوی دوم از زوایای مختلف و در چارچوب نظریه‌‌های گوناگون بررسی شده است.  از جمله رویکردها در این زمینه، رابطه میان فرایند توسعه در این دوره و سقوط این حکومت است.  نوسازی و مدرنیزاسیون متاثر از الگوهای غربی و متکی به سیاست‌های آمرانه محمدرضا شاه پهلوی از دهه 40 شمسی به بعد، نگرانی فزاینده گروه‌ها و اقشار مدافع فرهنگ و سنت اسلامی را برانگیخت.  ایران به عنوان کشوری در حال توسعه و با اقت...

جرائم اقتصادی یکی از آسیب های مهمی است که امنیت اقتصادی کشورها را مورد تهدید قرار می دهد. این موضوع بخصوص در کشورهایی که دارای اقتصاد رانتی هستند، دارای ابعاد و مظاهر آشکارتری هست. جرائم اقتصادی با زنجیره ای از جرائم دیگر در ارتباط است؛ جرایمی از قبیل ارتشاء، تطهیر درآمدهای نامشروع یا پولشویی، جعل اظهار نامه های گمرکی یا مالیاتی و در حالت سازمان یافته ایجاد اختلال در نظام اقتصادی که هر یک به نو...

با سقوط طالبان و برقراری ساختار دمکراتیکِ قدرت در افغانستان انتظار می‌رفت این کشور در پرتو توسعۀ سیاسی، شاهد توسعۀ اقتصادی باشد. این نوشتار به سنجش وضعیت توسعۀ اقتصادی افغانستان در عصر مردم‌سالار‌سازی می‌پردازد. بدین منظور، ضمن بررسی تحول‌های استقرار دموکراسی و برنامه‌های کلان توسعه در این کشور، از رویکردهای نظریِ دربارۀ رابطۀ دموکراسی و توسعه و تحلیل آماری شاخص‌های توسعۀ اقتصادی بهره برده شده اس...

بررسی موضوع گذار به دموکراسی از چشم‌اندازهای نظری گوناگون از مهم‌ترین مباحث در جامعه‌شناسی سیاسی معاصر است. پرسش اصلی این مقاله این است که نقش نخبگان حاکم و میدان سیاسی در گذار به دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران چیست؟ به‌منظور پاسخ به این پرسش این فرضیه را مورد بررسی قرار دادیم که فرآیند گذار موفقیت‌آمیز به دموکراسی در ایران نه‌تنها نیازمند نخبگان سیاسی‌ای است که از حیث انسجام ساختاری و همبستگی...

آنچه ما به عنوان منظر اقتصادی سکونتگاه‌ها، شهرها و روستاها می‌شناسیم ماحصل تعامل انسان‌ با طبیعت و شیوۀ تفکر او نسبت به به‌کارگیری منابع، داد و ستد و توزیع این منابع در پیکرۀ تاریخی است. مناظر اقتصادی در شهرها گاه به صورت اندام‌های شهری چون بازار نمود می‌یابند و گاه در قالب فعالیت‌ و خرده فعالیت‌ها متبلور می‌شوند. با توجه به نقش این شهرها از لحاظ ژئوپولوتیک و منابعِ در اختیار، مناظر اقتصادی شکل ...

حکومت‌های متکی بر درآمدهایِ رانتی، که قسمت عمده‌ای از درآمدهایشان نه از محل مالیات‌ها بلکه از محل فروش منابع طبیعی استخراج شده تأمین می‌شود، همواره با مشکلاتِ اقتصادی و سیاسیِ فراوانی روبه‌رو بوده‌اند. به نحوی که نظریاتِ خاصی برای مطالعه‌ی اقتصاد سیاسیِ آنها به وجود آمده است. این نظریات که به نظریاتِ رانتیریسم مشهورند بر پیامدها و آثارِ زیانبارِ رانتیریسم تأکید دارند. این اثار و پیامدها به حوزه‌های مخت...

این پژوهش به بررسی نقش و جایگاه کنشگران غیردولتی و جامعه مدنی بر فرایند سیاستگذاری عمومی در دوره دولت های هفتم و هشتم می پردازد. سئوال اساسی که در اینجا مطرح می شود این است که نقش این کنشگران غیردولتی و  جامعه مدنی در سیاستگذاری عمومی در دوره مورد نظر چگونه بوده است؟ فرض اصلی و اساسی پژوهش حاضر این است که جامعه مدنی و کنشگران غیردولتی اگرچه در فرایند توسعه سیاسی نقش مهمی ایفا کردند اما به دلایل...

دولت‏های رانتیر به دلیل وابستگی شدید به درآمدهای رانتی، در جنبه‏های اقتصادی و سیاسی خود دچار آسیب هایی شده اند و به نظر می‏رسد این آسیب پذیری خصلت لاینفک این دولت هاست. دولت‏های رانتیردر وجه سیاسی به دلیل تفکیک منابع درآمدی خود از جامعه، دارای خصلتی اقتدارگرا و غیردموکراتیک می‏باشند. دروجه اقتصادی نیزویژگی بارز این نوع دولتها تک محصولی، اقتصادی تورم زا همراه با بیکاری و کسری بودجه می‏باشد. این ...