یکی از آیات مهمّ قرآن که اشاره به مقام والای انسان دارد، آیه امانت می باشد که از متشابهات قرآن است. تاکنون برای تفسیر واژه «امانت» در این آیه، مصداق های متفاوت و زیادی بیان شده است که ابهام آیه را بیشتر می کند. این نوشتار برای تفسیر امانت در آیه مذکور با تحلیل تفاسیر، روایات، سایر آیات مربوط به امانت و شواهد موجود در آیه 73 سوره احزاب، بسیاری از مصادیق مذکور را رَد می کند؛ زیرا این امانت، امری مر...

نوشتة پیش‌روی، برآن است تا تأثیر گناه بر شناخت را، در قلمرو شناخت حضوری و حصولی، باتأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی بررسی‌کند؛ در قلمرو شناخت حضوری، به بررسی تأثیر عامل گناه بر شناخت حضوری از خود و شناخت حضوری از خداوند می‌پردازد و درشناخت حصولی نیز بحث را در حوزة عقل عملی و نظری، پیش می‌برد. علامة طباطبایی، میزان فهم را در چارچوبِ علم‌النفس فلسفی، علم اخلاق تبیین می‌کنند؛ از این‌روی، در کنار عوا...

چکیده سنت «ابتلاء» یکی از سنن لایتغیر و عمومی الهی است که شامل همه ی انسان ها در همه ی زمان ها و مکان ها می شود و شناخت آن، تأثیر عمیقی در نگرش انسان به وقایع زندگی دارد. ما در این تحقیق بر آنیم تا با روش کتابخانه ای و با تأمل در کلام امام علی(ع) و فیلسوفان و متکلمان در باب بلایا و شرور و مصائب و آزمایش الهی، تبیین صحیحی از مشکلات و سختی ها در زندگی انسان داشته باشیم. بلایا و شرور و شدائد، لاز...

هدف: دستیابی به رهیافتی نو برای ایجاد سازمان کرامت‌مدار با مقایسۀ مبانی انسان‌شناسی و کرامت انسانی مکاتب فلسفی کانت(انسان اخلاقی) و علامه طباطبایی(انسان الهی). روش: بازاندیشی و مقایسۀ مبانی انسان‌شناسانۀ دو مکتب فلسفی با رویکردی تحلیلی- منطقی و راهبرد کلان کیفی از نوع استفهامی به روش گونه‌شناسی. یافته‌ها: محوریت انسان الهی، عبودیت و بندگی خداست و کرامتش امری الهی با انواع ذاتی و اکتسابی و با مر...

کمال‌پذیری انسان به مثابه چهار‌راهی است که راه‌های اصلی مهم‌ترین ادیان شرقی و غربی، اعم از الهی و غیر الهی، را به هم پیوند می‌زند و، بنابراین، می‌تواند نقطه عزیمت درخوری برای گفت‌ وگوی ادیان واقع شود. در ادیان معروف تعابیر مختلفی از کمال و انسان کامل وجود دارد. در آیین بودا از انسان کامل با نام‌های «ارهات» و «انسان آزاده»، در اندیشه‌ مردم چین باستان و آیین کنفوسیوس، با نام‌های «تائو»، «انسان آز...

کمال­پذیری انسان به مثابه چهار­راهی است که راه­های اصلی مهم­ترین ادیان شرقی و غربی، اعم از الهی و غیر الهی، را به هم پیوند می­زند و، بنابراین، می­تواند نقطه عزیمت درخوری برای گفت­ وگوی ادیان واقع شود. در ادیان معروف تعابیر مختلفی از کمال و انسان کامل وجود دارد. در آیین بودا از انسان کامل با نام های «ارهات» و «انسان آزاده»، در اندیشه مردم چین باستان و آیین کنفوسیوس، با نام­های «تائو»، «انسان آزا...

نظری? انسان کامل از دیرباز همواره مورد توجه و علاق? اندیشمندان بزرگ بوده است و این موضوع یکی از مهم ترین ارکان عرفان اسلامی است و از میان عرفایی که به این مسأله پرداخته اند، ابن عربی بیش از دیگران به آن پرداخته است و به نظر می رسد این نظریه اولین بار توسط او مطرح شده است. نگارنده در این تحقیق قصد دارد تا به بررسی دیدگاه های علامه طباطبایی در مورد انسان کامل بپردازد. شناخت انسان کامل از این جهت ...

در دین مبین اسلام همواره بر توجه به واقع‌بینی تأکید شده است و به‌علاوه یکی از ارکان اساسی آن را تشکیل می‌دهد. بر این اساس دین اسلام به انسان می‌آموزد که واقعیت‌ها را در نظر داشته باشد و بر پایۀ آن حرکت و تلاش خود را تنظیم و برنامه‌ریزی کند؛ زیرا بدون شناخت واقعیت‌ها نمی‌توان به اهداف آرمانی (که سعادت انسان در پرتو آن رقم می‌خورد) دست یافت. از این‌رو ضروری است که با شناسایی ماهیت واقع‌بینی و آثا...

یکی از راه¬های بسیار موثر نشر معرفت، فرهنگ و اخلاق والای انسانی، دعا و متون دعایی است. دعا به آن اندازه و با آن کیفیت بسیار متعالی که در اسلام مطرح شده و ابزار حرکت "تعلیم و تربیت" قرار گرفته در ادیان و مکاتب دیگر مطرح نشده است؛ از آنجا که این همه حقایق و معارف تربیتی و علوم عالی الهی و تعالیم متعالی انسانی در جای دیگری جز اسلام وجود نداشته است و ندارد پس می‎توان "مکتب دعا" را، یک حرکت تربیتی م...

اثر حاضر به دنبال اثبات این مدعاست که یکی از راه های شناخت خدا تجربه ی دینی است. برای این منظور ابتدا تقریرهای مختلف استدلال تجربه دینی مطرح شده است و سپس به برخی از تجربه های دینی اشاره نموده ایم . در ادامه اشکال یکی از منتقدان استدلال تجربه دینی، یعنی جان هاسپرز مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته است. اشکال هاسپرز این است که قبول صحت استدلال تجربه دینی مستلزم پذیرش عقاید متناقض و ناسازگار است و...