آثار ادبی دورة بیداری و بعد از مشروطه جنبة اجتماعی و سیاسی فراوانی دارند و می‌توان آنها را از دیدگاه جامعه‌شناختی نقد و بررسی کرد. ‌سه‌تار جلال آل‌احمد ازجملۀ این آثار است. در این مقاله، روش نقد داستان، تلفیقی و ترکیبی و با تحلیل محتوای اجتماعی اثر‌ و بررسی جنبه‌‌‌های فنی و زیبایی‌‌شناختی آن همراه بوده است تا نشان ‌‌دهد نویسنده چگونه عناصر فنی داستان‌‌نویسی و شگردهای زیبایی‌‌شناختی ادبی را به ک...

سید علی صالحی، شناخته ¬شده¬ترین نماینده¬ی شعر گفتار است که در زبان محاوره، ظرفیت و قابلیت¬های تازه و شاعرانه¬ای را جُست¬و¬جو کرده¬است. شناختِ مناسبی که وی از زبان محاوره دارد و توفیقی که در بهره¬مندی خلاقانه از آن یافته، منجر به ارائه¬ی گونه¬ی تازه و متفاوتی از شعرِ نو شده که خواص گفتاری را به عنوان اصلی¬ترین مختصه¬ی خود، حفظ می کند. صالحی زبان عامیانه را به بستری برای کُنش¬های شاعرانه تبدیل کرده؛ ...

منوچهر آتشی از شاعرانی است که در آثارش رنگ محلی را برای توصیف واقعیت‌های محیط طبیعی و مفهوم­پردازی­های ذهنی خود، به­کار برده است. عناصر اقلیمی و جغرافیایی و اعتقادات مردم منطقه جنوب از منابع اصلی تخیل منوچهر آتشی است. این محیط عاملی اساسی در کاربرد شگردهای بیانی، آرایه‌های ادبی، ترکیب الفاظ و ایجاد اصطلاحات و غنی‌کردن زبان شعری وی بوده­است. در این زمینه، تشبیه پربسآمدترین شگرد خیالی وی است. بسا...

پژوهش حاضر به تلاش کاریل چرچیل و ادوارد باند برای پیاده سازی شگردهای بیگانه‌سازی برشت در نمایشنامه‌های آنان - به ترتیب جنگل دیوانه و سرخ، سیاه و نادان – می‌پردازد. به‌منظور ایجاد تفکر نقادانه و عینی، و نیز حصول عمل برای تحول مثبت، هر دو نمایشنامه‌نویس از شگردهای بیگانه‌سازی برشتی، شامل شخصیت‌پردازی، پایان‌گشودگی، ساختار اپیزودیک و رسانه‌های سمعی و بصری مدد می‌جویند. این شگردها به نمایشنامه‌نویس...

از مهمّ‌ترین ویژگی‌های شعر مهدی اخوان ثالث (1307-1369) روایی بودن آنهاست؛ امّا آنچه به شعرهای روایی او برجستگی ویژه‌ای می‌بخشد و آن را از آثار شاعران معاصرش متمایز می‌سازد، شیوه‌ها و شگردهای او در روایت است. وی در شعر از عنصر روایت به گونه‌ای خاصّ استفاده کرده است که با وجود نقش برجستة بسیاری از شگرد (=تکنیک)‌ها، ساختار روایی شعر هرگز لطمه‌ای به جوهر شعر نمی‌زند. به عبارت دیگر، در آثار او بیش از آ...