روندهای ترجمه در تاریخ ایران و تشخیص نسبت آن با تحولات فکری و اجتماعی، به عنوان شاخص تعیین کارویژۀ ترجمه در دو دورۀ ایران باستان و عصر تمدن اسلامی در این مقاله بررسی شده اند. مفهوم ترجمه به دو معنی در این مقاله به کار رفته است: «بازگردانی گفتار یا نوشتار از زبانی به زبان دیگر» و «بازخوانی یک فرهنگ در یک فرهنگ دیگر، به مثابۀ امری میان فرهنگی یا ارتباطی یا میان اجتماعی». منبع استناد در گذشتۀ تاری...

چکیده فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی به دلیل پرمایگی محتوایی و تعلق تاریخی به سرزمین تمدنی اسلام، از جلوه‌های مهم و برجسته در بازتولید قدرت نرم به شمار می‌آید. ژرفای درونی فرهنگ و هنر اسلامی که در گذار تاریخی خود به تولید علم پرداخته است، توانسته است گهواره‌ای از تمدن را در سده‌های نخستین و میانی اسلام مدیریت کند. با از میان رفتن ارزش‌های نهادی فرهنگ و هنر که با علم و شکوفایی رابطه مستقیمی دا...

مهم‏ترین عوامل شکل‏دهنده و تأثیرگذار بر فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران چه مواردی هستند؟ تحت تأثیر این عوامل، فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی بر چه محورها و شاخص‏های استوار است؟ به نظر می‏رسد مهم‏ترین عوامل شکل‏دهنده و تأثیرگذار بر فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران شامل مواردی چون اسلام شیعی، عوامل اقتصادی، حافظه تاریخی، موقعیت جغرافیایی، تجربه جنگ 8 ساله و درک واقعیات بین‏المللی باشند. ضمن اینکه...

فرهنگ علم و تکنولوژی عواملی به هم پیوسته و جدایی ناپذیرند بر اساس شواهد و مصادیق تاریخی تاثیر هر کدام از عوامل بر دیگری انکار ناپذیر است به بیانی دیگر اگر نظام یا سیستم را مجموعه یا انکار ناپذیر است به بیانی دیگر اگر نظام یا سیستم را مجموعه یا ارگانیسمی تعریف نمائیم که همه اعضای آن بر همدیگر تاثیر می گذارند و متقابلا تاثیر می پذیرند از جمله مهم ترین مولفه های نظام فرهنگی جوامع به ویژه در عصر جد...

حافظة تاریخی یا حافظة جمعی (خاطرة جمعی­) در بین آن بخش از مطالعات تاریخ فرهنگی که به اندیشه و روح مشترک مربوط می­شود، از مطالعاتی است مغفول­مانده. این نوع حافظه در متون تاریخی و ادبی جلوه­ای روشن دارد و کافی است به طور مثال با مداقه در کاربرد برخی از اسامی و القاب به صورت بندی اندیشه و نوع نگاه مشترک بین یک ملت یا ملت­های جهان رسید. آنچه در فرهنگ ما راجع به اسکندر مطرح است، از این نمونه است. اس...

شمایل‎پردازی (نگاری) چهرة پیامبر و ائمة معصومین از رایج ترین شمایل‎پردازی ‎ها در جهان اسلام و کشورهای شیعه نشین به شمار ‎ می‎رود. این هنر مردمی که گاه آن را هنر فطری ‎ می‎نامند، با بهره گرفتن از روایات تاریخی و نیز زمینه ‎‎های ‎تاریخی خاص شمایل پردازان به تصویرگری چهرة این بزرگان دین پرداخته ‎ ‎اند. ‎بررسی نقشمایه ‎ها (موتیف ها) در این گونه نقاشی مردمی حاکی از آن است که نه تنها نوعی تبادل نقشما...

در این مقاله با در نظر گرفتن ماهیت سه گانه فرهنگ ایران (فرهنگ ایرانی، اسلامی و غرب)  با روش توصیفی تحلیلی به بررسی و بازخوانی آرای سروش، شریعتی و رجایی که به این سه وجه قائل هستند، پرداخته می شود تا در ارائه رویکرد تلفیقی متوازن به فرهنگ ایران، مورد استفاده قرار گیرند. دیدگاه شریعتی تأکید بر شناخت آگاهی بخش از اسلام و همراهی آن با عشق و عمل، بهره وری آگاهانه از غرب و نه تقلید کورکورانه، شناخت س...

فرهنگ، تاریخمند است و شناخت عمیق و حلّ مسائل فرهنگی، مستلزم اتخاذ رویکردی است که بتواند تاریخمندیِ فرهنگ را لحاظ کند. عموماً افراد تصور می کنند که «فرهنگ»، مقوله ای «طبیعی» و «مسلم» است که همواره به همین شکل بوده و هست، درحالی که فرهنگ متنوع، سیال و تاریخمند است. تبارشناسی، از جمله سنت های نظری ـ روشی است که پدیده ها را در تطور تاریخی شان بررسی می کند و با شناسایی صورت بندی های تاریخی پدیده ها، جا...

چکیده ندارد.

فرهنگ عامّه در معنای وسیع کلمه به تمامی دانش​ها، باورها، هنرها، قوانین، آداب و رسوم، عادت­ها، توانایی​ ها و اعمالی اطلاق می شود که حاصل ذهن انسان­هایی است که در زمان و مکان واحدی در کنار هم زندگی ­کرده ­اند و  بدان می­پرداخته­ اند. اگر مطالعات و بررسی​ های دقیق و جدی​تری در زمینه ­ی فرهنگ عامّه صورت گیرد، اطلاعات ارزشمند و مهمی در زمینه​ های مختلف تاریخی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگیِ مردمی که در یک ...