قبیله بنی قریظه یکی از قبایل یهودی ساکن در اطراف مدینه بوده است که بارها توطئه کرده و به همراهی با مشرکین در جنگ­های پیامبر، به مصاف با مسلمانان برخاسته است و در نهایت، عده­ای از آنان نابود و عده­ای دیگر مجبور به کوچ از آن سرزمین می­شوند. قرآن داستان این گروه را در سوره احزاب به صورت فشرده و گذرا بیان کرده و به شکل ساده از کنار آن می گذرد، درحالی­که در میان مستشرقین و برخی نویسندگان معاصر، بحث­...

اسکندر شخصیتی تاریخی است که زندگی و کشور گشایی های او، در شاهنامه فردوسی و منظومه های شرفنامه و اقبالنامه نظامی دستاویزی شده است برای نقل روایت. روایت های جهان بی شمارند اما علی رغم گوناگونی شکل های روایت، هر متن روایی نیاز به واسطه ای دارد که آن را روایت کند. این واسطه راوی است و دیدگاه و شیوه های روایتگری او یکی از مهم ترین عواملی است که باعث تمایز شکل های گوناگون روایت می شود. در این نوشته، ...

منظور از کانونی سازی، کانون دیدی است که در روایت شکل گرفته است و از آن منظر که ممکن است زمانی، مکانی، روانشناختی یا ایدئولوژیک باشد، افراد و وقایع داستانی مورد مشاهده و ارزیابی قرار می گیرند. در دل دلدادگی نیز در میان عناصر سازنده روایت، کانونی سازی حائز اهمیّت است. مندنی پور به عنوان یک نویسنده رئالیست و مدرن به جای تک صدایی، صدای شخصیّت های مختلف داستان را به گوش خواننده می رساند. در این رمان، ...

این مقاله به طور مختصر شامل معرفی وجوه زیبایی شناسی نوشتار زویا پیرزاد، نویسنده ی معاصر ایرانی است که با توجه به داستان های کوتاه او مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، ابتدا به بررسی زاویه ی دید و کانون روایت در داستان ها به عنوان مشخصه ی بارز نوشتار زنانه ی او می پردازیم و سپس به بحث درباره ی زبان خواهیم پرداخت تا با بررسی عناصری مانند تکرار، جابجایی و غیره ثابت کنیم که نویسنده با بهره گیر...

ادبیات داستانی بخشی مهم از آثار ادبی است که در کشور ما تا کنون کمتر بررسی شده است. از میان این آثار، داستان هایی برجسته هست که رنگ و بوی  بومی و محلّی دارد. یکی از این آثار، رمان بلند سال های ابری اثر علی اشرف درویشیان است. در این مقاله جنبه های سبکی این اثر به لحاظ واژگان و سطح نحوی زبان  و هم­چنین سطح ادبی تحلیل شده است . مهم­ترین عناصرسبکی زبانی سال های ابری در سطح واژگان، استفاده از لغت­های ...

در مورد شعر و اندیشۀ مولانا جلال‌‌الدّین کتب متعددی نوشته شده و اهل ادب و محققان عرفان اسلامی از نظرگاه‌‌های مختلف آثارش را بررسیده‌‌اند. یکی از کتبی که در این زمینه تألیف شده، کتاب «مولانا و چند داستان مثنوی» است به خامۀ سیروس شمیسا. جستار حاضر به نقد و تحلیل کتاب «مولانا و چند داستان مثنوی» بر اساس سنت عرفانی مکتب مولانا می‌‌پردازد؛ نگارندگان در بخشهایی با عنوان، «مباحث مرتبط با شرح احوال و زن...

چکیده براعت استهلال سابقه ای به دیرپایی ادب فارسی دارد و در زبان پهلوی نیز شواهدی از آن وجود دارد، بلاغیون برای این صنعت تعاریف گوناگونی ذکر کرده اند، و از میان آنها عناصر مشترک زیر را می توان مشخص کرد: قرار گرفتن در ابتدای نوشته یا اثر، تناسب بین محتوای براعت استهلال با موضوع اثر، بیان موضوع یا محتوای اثر و مجمل و مختصر بودن. جوینی در تاریخ جهانگشا سعی کرده است با استفاده از صنایع گوناگون، زبا...

منظور از کانونی‌سازی، کانون دیدی است که در روایت شکل گرفته است و از آن منظر که ممکن است زمانی، مکانی، روانشناختی یا ایدئولوژیک باشد، افراد و وقایع داستانی مورد مشاهده و ارزیابی قرار می‌گیرند. در دل دلدادگی نیز در میان عناصر سازندة روایت، کانونی‌سازی حائز اهمیّت است. مندنی‌پور به عنوان یک نویسندة رئالیست و مدرن به جای تک‌صدایی، صدای شخصیّت‌های مختلف داستان را به گوش خواننده می‌رساند. در این رمان، ...

این مقاله به طور مختصر شامل معرفی وجوه زیبایی شناسی نوشتار زویا پیرزاد، نویسنده ی معاصر ایرانی است که با توجه به داستان های کوتاه او مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، ابتدا به بررسی زاویه ی دید و کانون روایت در داستان ها به عنوان مشخصه ی بارز نوشتار زنانه ی او می پردازیم و سپس به بحث درباره ی زبان خواهیم پرداخت تا با بررسی عناصری مانند تکرار، جابجایی و غیره ثابت کنیم که نویسنده با بهره گیر...