چکیده در فقه اهل سنت و غالب فقهای امامیه، موضوع عقد وکالت را به ایجاد و انشای عقود و ایقاعات، منحصر ندانسته‌اند؛ بلکه قائل بدان هستند که برای انجام هر فعل قابل نیابت، می‌توان به دیگری وکالت داد. استعمال لفظ مطلق «امر» به عنوان موضوع وکالت در ماده‌ی 656 قانون مدنی به‌ویژه با عنایت به سوابق فقهی و دیگر مواد قانون مدنی و مفاد سایر قوانین حاکم، مؤید پذیرش همین دیدگاه در حقوق ایران است. در حقوق فرا...

چکیده: وحی که در قرآن کریم بارها مورد تبیین واقع شده و ایمان به آن برای هر مسلمانی فراهم کننده زمینه صحیح اعتقادی در سایر أبعاد دین مبین اسلام است یکی از مسائل مهم در حوزه قرآن پژوهی و نگاه عمیق از نظر کلامی و اعتقادی مبحث خطاپذیری یا ناپذیری وحی در مکتب تشیع و تسنن است. طبری از اهل سنت، مستقیم و غیر مستقیم در بیانات تفسیری و روایی خود وحی نبوی در مرحله ابلاغ آن را به خطاپذیری متهم کرده و در ...

مطالعه تاریخ اسلام، نشانگر دوگونگی رفتار علمای اهل سنت و امامیه با خلافت اسلامی است. علما به دلیل تسلّط بر مبانی فقه و کلام اسلامی، می توانستند نقش مهمی در صورت بندی مبانی مشروعیت قدرت خلافت اسلامی، ایفا کرده و به عنوان، نظریه پردازان قدرت، در خدمت خلافت قرار گیرند، چنان که در خلافت بنی امیه، برخی از علمای اهل سنت چنین نقشی را بر عهده گرفته و به حمایت از امویان پرداختند. در مقابل عده دیگری از عل...

مِسیار (بر وزن مفعال) نکاحی است که اخیراً در برخی کشو رهای عربی رواج یافته و علیرغم ترویج روزافزون آن در جوامع اهل سنت، در میان فقهای ایشان درمورد ماهیت و مشروعیت آن اختلاف نظر است. این ازدواج به صورت دائم منعقد م یگردد و زوجه با رضایت تام از برخی حقوق خویش صر فنظر می کند تا بتواند خود را با شرایط آن ازدواج وفق دهد. حق نفقه، مبیت و حق مسکن از حقوقی است که زوجه از آن صر فنظر می کند. زوجه در...

مقاصد شریعت یا مصالح احکام عناوینی است که در فقه شیعه به علل و ملاکات احکام معروف است. این عناوین در فقه اهل سنت با عنوان مقاصد شناخته شده است. پژوهش مقاصد در میان اهل سنت بسیار گسترده است هر چند در فقه شیعه نیز کاربرد دارد تا جایی که فقهای بزرگی چون امام خمینی (ره)، صاحب جواهر و ... مقاصد را در استنباط و نظرات خود به کار گرفته و حتی در بعضی موارد با توجه به مقاصد، روایات را توجیه یا رد کرده ان...

یکی از واجبات حج از نظر فقه شیعه، طواف نساء است که باعث حلیت همسر برای حاجی می‌شود. تعدادی از فقیهان شیعه برای اثبات وجوب آن، به آیه کریمه «وَ لْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ» استناد کرده‌اند. از نظر بیشتر مفسران شیعه، مقصود از طواف در این آیه، منحصراً طواف نساء است. اما فقهای اهل سنت دیدگاه‌های دیگری دارند. در این نوشتار نخست مستندات تفسیر آیه به طواف نساء نقد شده است و سپس به ترتیب اولویت، از تفسیر آیه ب...

یکی از مباحث مهم در علم فقه و اصول، مسئله راه‌های تعدی از نصوص شرعی است که به موازات آن، بحث راه‌های کشف علت نیز مطرح می‌شود. به نظر می‌رسد که این مسئله هنوز جایگاه شایسته خود را در فقه شیعه، به دست نیاورده است. نوع فقهای شیعه برای تعدی حکم از مورد نص، علاوه بر استفاده از قیاس منصوص‌العله و قیاس اولویت، به تنقیح مناط، الغاء خصوصیت و مناسبت حکم و موضوع، استناد می‌کنند. در مقابل، قیاس، استحسان و ...

کفالت، تعهد کفیل به احضار مکفولٌ‌عنه در برابر و پیشگاه مکفولٌ‌له است؛ تعهدی که به گمان برخی، سبب ولایت کفیل بر مکفولٌ‌عنه می‌شود و معتبر نخواهد بود. برای همین در فقه اهل سنت، با بهره‌گیری از نهاد تضامن در طلب، کفیل را همانند مکفولٌ‌له، دارندۀ حق دانسته‌اند تا برای توجیه ولایتش بتوان به حقی استناد کرد که بر مکفولٌ‌عنه دارد. در فقه شیعه نیز، کفیل را وکیل مکفولٌ‌له تلقی کرده‌اند تا تعهدش را در راستای اع...

این نوشتار در پی بررسی امکان ایجاد حق طلاق برای زن، در صورت عدم انفاق، و شیوه رسیدگی به چنین ادعایی در حقوق ایران است. برای این کار، افزون بر تشریح شرایط ماهوی دست یابی به حق طلاق به علت عدم انفاق برای زن، با استفاده از فقه امامیه، حقوق موضوعه، و نیز بررسی آیین رسیدگی به دعوای طلاق، تلاش شده است از فقه اهل سنت و حقوق کشورهای اسلامی برای امکان اصلاح قوانین مربوط در حقوق ایران استفاده شود.بررسی ه...

در مقاله حاضر تلاش شده است خصوصیات حقوقی اوراق در قوانین کشور ایران (براساس فقه امامیه)، مالزی (به‌عنوان اولین کشور اسلامی ناشر اوراق اجاره، براساس فقه اهل سنت) و انگلیس (به‎عنوان یکی از کشورهای غربی پیش‌رو در تدوین قوانین لازم جهت انتشار اوراق بهادار اسلامی) به‎صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این مطالعه، نشان دهنده‎ی تشابه زیاد قوانین ایران و مالزی و اختلاف چشمگیر آن با قوانین مرتبط در...