خاقانی شروانی یکی از بزرگترین قصیده سرایان پهنه ی ادب فارسی است، که به علت دشواری اشعارش چنان که شایسته ی مقام اوست، نزد همگان شناخته شده نیست. وی به دلیل داشتن اطّلاعات و آگاهی بر علوم مختلف و وارد کردن آنها در شعر و همچنین به خاطر قدرت خارق العاده ای که در به کارگیری مضامین و خلق ترکیبات بکر و دشوار داشت موجب پیدایش سبک خاصّی در شعر و ادب فارسی گردید. به کارگیری ترکیبات بدیع و پیچیده و کنایات...

سنایی یکی از بزرگترین شاعران قرن ششم است که درتغییر سبک شعر فارسی و ایجاد تجدد در آن موثر بوده است. رساله حاضر به منظور آشنایی هر چه بیشتر ادب دوستان با قصاید زهدیه سنایی، در هفت فصل تدوین شده است. در فصل اول به ذکر مقدمه، روش تحقیق، پیشینه تحقیقات و معرفی نسخه های خطی پرداخته شده است. فصل دوم به بررسی اجمالی زندگی و تحولات حیات و آثار سنایی اختصاص یافته است. در فصل سوم به تناسب موضوع پایان نام...

منوچهری دامغانی (432 - ؟ ه.ق) قصیده‏سرای مشهور قرن پنجم هجری است. سبک شعری او سبک معمول آن روزگار یعنی سبک خراسانی است، اما برخی ویژگی‏های خاص به زبان و سبک او نوعی تشخّص بخشیده که به‏خصوص در گزینش لغات و تعابیر و نیز نحو زبان و جنبه‏های بلاغی دیده می‏شود. در شعر او، از بین صورت‏های خیالی، تشبیه بیش‏ترین بسامد را دارد. به شیوه هم‏عصرانش تشبیهات را در یک یا چند بیت می‏گسترد؛ از این‏رو تزاحم صور خ...

عشق و محبت از اساسی ترین مباحث عرفان نظری و عملی است . در واقع ، تجلی عشق است که تمام مراتب خلقت را ایجاد می کند و به ظهور می رساند ، و در مسیر کمالیه موجودات به سوی حق نیز همین عشق است که ایجاد حرکت و کمال می کند و مرتبه به مرتبه ، آنها را تا خود حق می رساند . پس می توان عشق را یک بار در قوس نزول و یکباردر قوس صعود نگریست . در این مقاله با استخراج و تحلیل آراء جامی از مجموعه آثارش – نه فقط در...

تناص یا بینامتنی یکی از اصطلاحات مطرح در حوزه پژوهش‌ها و مطالعات زبان و ادبیات است. طبق این نظریه، هیچ متنی مستقل نیست و هر متن، ترکیبی است از متون گوناگون که آگاهانه یا ناخودآگاه از سرچشمه‌های ادبی و فکری یکدیگر بهره جسته‌اند. در این میان قرآن کریم ارزشمندترین و تأثیرگذارترین اثری است که شاعران و ادیبان در آثار خود از آن استفاده نموده‌اند. إبن عرندس حلّی از شاعران و ادیبان قرن نهم هجری قمری است...

در طول تاریخ شعر فارسی، قصیده همچون دیگر قالب های ادبی تحولات بسیاری یافته، مضمون و محتوا تغییر کرده و شکل و ساختار آن نیز متأثر از تحول محتوایی، دچار تغییراتی شده است. نقش سنائی غزنوی، به عنوان یک شاعر دوران ساز، در تحول قصیده فارسی چندان هست که می توان تاریخ قصیده را به دو دوره پیش و پس از سنائی تقسیم کرد. در این پایان نامه ساختار و محتوای قصاید سنائی مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به سنت قص...

تلمیح یکی از بهترین منابع معنی آفرینی در ادبیات فارسی است. تلمیحات موجود در ابیات یا عبارات ادبی چکیده و عصاره آیات و روایات و داستان های تاریخی و مذهبی هستند. لذا برای درک بهتر بیت یا عبارتی که حاوی تلمیح است، می بایست آیات و احادیث، داستان یا مثل مورد اشاره را به تمامی دانست. شعلة گلپایگانی از شاعران اوایل دورة بازگشت است که در نیمه دوم قرن دوازدهم هجری در گلپایگان اصفهان زندگی می کرده است. و...

صباحی بیدگلی از پیش آهنگان و شاعران پرآوازۀ سبک دورۀ بازگشت ادبی است و در میان شاعران این سبک، رتبتی ممتاز دارد. او در سرودن انواع شعر (غزل، قصیده، ترکیب بند، مثنوی و...) طبع خود را آزموده و در هر صنفِ سخن، به خوبی از عهدۀ ادای آن برآمده است. صباحی در غزلیاتِ شیرین و لطیف خود، به سخن سعدی و حافظ توجه دارد و در قصیده، کار قصیده سرایان بزرگ قرن پنجم و ششم سرمشق اوست. او توانسته است با به کارگیری ان...

عشق و محبت از اساسی ترین مباحث عرفان نظری و عملی است . در واقع ، تجلی عشق است که تمام مراتب خلقت را ایجاد می کند و به ظهور می رساند ، و در مسیر کمالیه موجودات به سوی حق نیز همین عشق است که ایجاد حرکت و کمال می کند و مرتبه به مرتبه ، آنها را تا خود حق می رساند . پس می توان عشق را یک بار در قوس نزول و یکباردر قوس صعود نگریست . در این مقاله با استخراج و تحلیل آراء جامی از مجموعه آثارش – نه فقط در...