مسئله شناخت، یکی از مهم ترین مسائل فلسفه جدید است و حتی سرلوحه مباحث دیگر را تشکیل می دهد. در این مبحث معمولاً مسائلی چون مبنا و منبع شناخت، ابزار و روش شناخت، متعلق و قلمرو شناخت، معیار اعتبار شناخت و هدف و غایت شناخت بررسی میشوند. در این مقاله، برآنیم با در نظر گرفتن این مؤلفه ها به بررسی مبانی معرفتشناسی مدرن بپردازیم و توانایی فلسفه جدید را، با ارائه چارچوبی مناسب و کامل برای شناسایی، مورد پ...

حق و تکلیف، ممنوع و مجاز، و خوب و بد مهم ترین مفاهیمی اند که در فلسفۀ ارزش و به ویژه در فلسفۀ حقوق و اخلاق محور گفت و گو قرار می گیرند. یکی از عمده ترین جنبه های بحث از آنها جنبۀ معرفت شناسانه است. پرسش اصلی در این پژوهش ناظر به منشأ گزاره های حقوقی و اخلاقی است. آیا این گزاره ها ملاک صدقِ واقعی و خارجیِ مستقیم دارند؛ یا منشأ مستقیم آنها چیزی جز تصمیم، جعل و صلاحدید صاحبان تصمیم و قرارداد نیست؟ ط...

علم از نظر معرفت شناسان عبارت است از باور صادق موجه. درباره ی صدق سه نظریه ی اصلی وجود دارد که عبارت است از: نظریه ی مطابقت؛ نظریه ی سازگاری؛ نظریه ی عمل گرا. نظریه های در باب توجیه را می توان به دو دسته ی درون گرایی و برون گرایی تقسیم کرد. نظریه های عمده ی درون گرایی عبارت اند از: نظریه ی مبناگرایی؛ نظریه ی انسجام گرایی. در نظریه های توجیه برون گرایی، باورکننده ملزم به داشتن بینه نیست و توجیه،...

. از آنجا که مهم ترین مسأله متمایز کننده پیروان سلفیه وهابی تکفیری با سایر مذاهب اسلامی ـ اعم از شیعه و سنی ـ برداشت منحصر به فردی است که از مسأله توحید دارند، کتب و مقالات متعددی در نقد دیدگاه های آنان توسط علمای مذاهب مختلف به رشته تحریر در آمده است. در این تحقیق بر آنیم که با روش توصیفی و کتابخانهای و با استناد به منابعی که مورد قبول و وثوق همان مذهب هستند، به تحلیل و نقد آن دسته از مبانی مع...

فخر رازی در اوایل حیات علمی خود سخت از نقش عقل در حوزه دین دفاع می کرد اما در دوران متأخر، بُرد عقل در حوزه الهیات را محدود دانسته و نقل و شهود را کارآمدترین ابزار می­داند. او برهان، قرآن و عرفان و به تعبیری دینداری و خردورزی را با هم قابل جمع می بیند و به جایگاه برتر نقل و شهود اذعان می­کند، فهم دین را به وسیله عقل لازم و یکی از مهم ترین کارکردهای عقل را فهم باورهای دینی و رفع تعارض و تناقض از ...

یکی از مباحث مهم و کلیدی تاریخ سیاسی،شناخت جریان های فکری- سیاسی است. هرچند تاریخ بشر، چنان به هم پیوسته است به طوری که هر جزء و برش آن از اهمیتی خاص و گاه انحصاری برخوردار است. اما بی گمان برخی از مراحل و مقاطع تاریخی از اهمیت معرفتی بیشتری برخوردارند. به ویژه تاریخ معاصر که برای تمامی جوامع و کشورها از اهمیت افزون تری برخوردار است. عموما گروه ها و جریانات سیاسی دوره 57-1320را به طور کلی به ...

مکتب گنوسی از مهمترین مکاتب دینی-عرفانی سده‌های اول پیشامسیحی و پس از آن است که شالوده‌ای از بنیادی‌ترین اندیشه‌های معرفتی و فلسفی آن روزگار را در نظام الهیاتی خود دارد. اندیشه‌هایی چون ثنویت، هبوط روح، معرفت شهودی و نظریۀ نجات و رستگاری. دراین مقاله تلاش شده تا ضمن تبیین ساختار کلی اندیشۀ گنوسی و چگونگی شکل‌گیری آن در مقام نحله‌ای فکری وتأثیرگذار، به مهمترین مبانی این مکتب در باب موضوعاتی چون ...

پژوهش حاضر در پی نقد و بررسی نظریه تکامل معرفت دینی می باشد که این نظریه تقریبا 16 سال پیشن به جامعه اسلامی وارد شده و مورد کاوش و چالش اندیشمندان قرار گرفته است. سعی این پژوهش بر جمع آوری مباحث طی سالهای گذشته و ارائه دسته بندی تازه می باشد. فصل اول این پژوهش درباره کلیات و تعاریف است در این فصل از تبیین موضوع، هدف، پرسشها، فرضیه ها، اهمیت و تعاریف مفاهیم کلیدی بحث آمده است. فصل دوم این پژوه...